Züleyha Karaman

Bilişim Teknoloji ve Haberleşme Kurulu (BTHK) Başkanı Kadri Bürüncük, 4G ile yeni bir cep telefonu operatörünün ülkeye gelmesi için ihaleye çıkılacağını ve bu konudaki çalışmalara başladığını açıkladı.

Bürüncük, "Ön çalışma yapıldıktan sonra, gereğince hızlı bir şekilde siyasi karar da üretilirse önümüzdeki yılın sonlarına doğru böyle bir ihalenin yapılmaması için bir sebep yok" dedi.

Halkın Sesi'ne açıklama yapan Bürüncük, 4G ihalesinin yeni operatör gelişini artıracağını, yeni operatörün gelmesinin rekabet açısından faydalı olacağını, bu konuda politik karar gerektiğini söyledi.

Bürüncük, 4G ve yeni operatörün piyasaya girmesi için yapılan çalışmaların tamamlandığında, ihalenin 2015 sonu gibi yapılmasının öngörüldüğünü bildirdi.

Kadri Bürüncük, GSM operatörlerinin 1 Kasım'dan geçerli olmak üzere yüzde 10 zammına gösterilen tepkilerle ilgili değerlendirme yaptı.

Bürüncük, T Ağustos itibariyle sonlandırma ücretlerinin yeniden belirlendiğini ve BTHK'nın elini taşın altına koyarak, sonlandırma fiyatlarını aşağıya çektiğini, yapılan Son zamda, karşı tarafı aramaya da aynı oranda zam yapıldığını gördüklerini, hiç değilse bu tarifeye zam yapılmayabileceğini söyledi.

Kadri Bürüncük, "Tarifelerin ucuzlaması için devlet ve GSM operatörlerine düşen görev nedir? Lisans sözleşmeleri gözden geçirilmeli mi?" sorusu üzerine, şunları söyledi:

"KOŞULLARI DEĞİŞTİRMENİN BİR BEDELİ OLABİLİR"

"Sözleşmeler tabi ki gözden geçirilebilir ama sonuçta karşılıklı olarak verilen taahhütler ve imzalanan bir lisans var. Buna bağlı olarak da iki tarafın birbirine sorumluluğu var. Sonuçta koşulları değiştirmenin de taraflara bir bedeli olabilir. Ancak, karşılıklı olarak imzalanan anlaşmalar anayasal koruma altındadır. Fakat hiç bir hal ve koşulda imzalanan bir sözleşme değiştirilmez diye bir şey de yoktur. Eğer bir kamu yararı varsa bu konuda adım atılabilir. Ama her şeyin adını da kamu yararı koyup her şeyi istediğimiz gibi değiştirebiliriz diye bir sonuç da çıkarmamak lazım. Makul, ölçülü tedbirlerin alınması gerekir, iki tarafı da aşırı bir mağduriyete ulaştırmaması gerekir."

Lisans sözleşmelerinin, tarifeler konusunda, operatörlerin tarifelerini serbestçe belirleyebileceğini öngördüğünü, ancak tarifeler serbestçe belirlenirken, bakanlığın belirleyeceği azami fiyat sınırları içerisinde fiyat zorunluluğu olduğunu, tamamen her istediği fiyatı koyamayacağını kaydeden Kadri Bürüncük, "Bir hafta önceden abonelerine fiyat artışını duyurmak mecburiyetleri vardır. Bizim gördüğümüz kadarıyla web sayfalarından bu tarife değişiklerini yayınladılar. Kurum olarak bizim azami ücretlerin belirlenmesiyle ilgili herhangi bir sorumluluğumuz yoktur ancak zaman zaman operatörlerin web sayfasından da yayınladıkları tarifeleri, azami ücretlere uyup uymadıklarını da kontrol etmek amacıyla, kontrol ediyoruz" dedi.

Operatörlerin yaklaşık iki yıldır zam yapmadığını anımsatan Bürüncük, bakanlığın, zam oranını belirlerken sadece enflasyon oranlarını değil, maliyetleri etkileyen başka unsurlar varsa onları da göz önünde bulundurularak fiyatları yeniden belirleyebileceğini belirterek, şöyle konuştu:

"Bakanlık, operatörlerin tarifelerde çıkabileceği en üst noktayı belirler. Operatör de o sınırı aşmadığı müddetçe tarifelerini diledikleri gibi belirleyebilirler. Ancak operatörler açısından bakıldığı zaman, onarın dile getirdiği konu; 'uzun zamandır yapılması gereken bu artışlar zaten yapılmadı. Diğer taraftan da elektriğe kaç defa zam yapıldı, asgari ücret değişti, döviz değişti, enflasyon değişti bunlara bağlı olarak bizim giderlerimiz değişti ama tarifelerimizi değiştiremedik. 1.5-2 yıldır da bu fiyatlar hiç değişmediği için bakanlık değiştirirken biz de değiştirmek zorunda kaldık' diye onlar yorum yapıyorlar."

"SONLADIRMA ÜCRETİ DÜŞTÜ, BU DÜŞÜŞ TARİFEYE DE YANSIMALI"

Fiyatlar belirlenirken, lisans sözleşmesine göre bakanlığın BTHK'dam görüş alma zorunluluğu olmadığına işaret eden Kadri Bürüncük, ancak yapılan pazar analizlerine göre sonlandırma ücretlerini yeniden belirlediklerine vurgu yaptı. Sonladırma ücretinin, bir operatörden farklı bir operatör arandığında karşı tarafa ödenen bağlantı ücreti olduğunu, şebeke içi aramadan pahalı olduğunu belirten Bürüncük, sonlandırma ücretinin lisans sözleşmesi imzalandığından bu yana değiştirilemediğini ve sonlandırma bedelinin de 13 kuruş seviyesinde olduğunu, yapılan düzenleme ile üç aşamalı bir indirme gidildiğini söyledi. Bürüncük, sonlandırma ücretinde 1 Ağustos'ta ilk indirimin yapıldığını, 1 Ocak ve Temmuz 2015'te de bir indirim yapılacağını^ vergiler eklendiğinde bu tarifenin 4-5 kuruşa geleceğini kaydetti.

Sonlandırma ücretlerindeki düşünün, karşı operatörü arama ücretlerindeki tarifeye de yansıması gerektiğini vurgulayan Kadir Bürüncük, şöyle devam etti:

"Şebeke içi arama ücretleri aşağı yukarı 35 kuruşlardayken karşı operatörü aradığınız zaman yaklaşık bunuriki katı bir para ödüyorsunuz. Bu da sonlandırma ücretlerinin yüksek oluşuna yorumlanıyor. Sonlandırma ücreti düştüğü zaman karşı operatörü arama ücretlerinin de düşmesi, dolayısıyla bir yerde rekabetin de artması beklenir. Karşı operatörünün aranmasının çok yüksek oluşu rekabeti engelleyen bir şey. Biz, sonlandırma ücretlerinin de düşmesi ile rekabetin artmasını bekliyorduk."

"KONUYU BAKANA İLETTİK, YENİ BİR ÇALIŞMA BAŞLATTIK"

Sonlandırma ücretlerinin daha da düşeceğini, operatörlerin tarifeleri belirlerken, karşı operatörü arama tarifesini bu düşüşü dikkate alarak belirlemesi gerektiğini ifade eden Bürüncük, "Yani enflasyon dikkate alınarak bütün kalemlere bir zam yapılsa bile, kurul kararı ile sonlandırma ücretlerinde bir indirim olduğu için, hiç değilse o oranda bir indirim olması bize göre doğru olurdu. Şuandaki bütün tarifelere aynı oranda bir zam yapıldı. Karşı operatörü arama tarifesine de yüzde 10'luk bir zam yapıldı. Bize göre bu yanlış oldu. Bu konuyu biz bakanımıza da aktardık. Bu konu da bir çalışma başlattık. Hiç değilse bu tarifede yeni bir düzenleme yaparız diye bekliyoruz" dedi.

"GELİRLER VE HİZMETLER ARTIK İNTERNETE KAYIYOR"

Haberleşmede bütün dünyada operatörlerin gelirlerinin çoğunu sesten değil, internetten kazanmaya başladığını ve hizmetlerin internete kaydığını anlatan Bürüncük, interneti teşvik amacıyla    internetteki vergilerin düşürülebileceğini ifade ederek, şunları kaydetti:

"Hizmetler ve gelirler internet üzerine kaydı. Dolayısıyla bilgi toplumu olma adına da internetin yaygınlaşması, tabi ekonomik anlamda da bir sürü fayda da getirdiği için, artık dünyada teşvik ediliyor. Ses fiyatları artık giderek düşüyor, kullanım da düşüyor, fiyatlarda düşüyor, operatörlerin sesten gelirleri düşüyor. Ancak internet bir fırsat olarak değerlendiriliyor. İnternetin kullanımı her tarafta teşvik ediliyor. İnternet kullanımındaki'vergilerde bir indirime gidiliyor. Türkiye'ye de bakılırsa mobil sesteki vergi oranlan ile mobil internette vergi oranları aynı değil. Hiç değilse yergilerde, adım adım, öncelikle internetin teşvik edilmesi adına, internetteki vergilerin düşürülmesi doğru olur."

"ÜÇÜNCÜ BİR GSM OPERATÖRÜN GELMESİ REKABET AÇISINDAN FAYDALI OLUR"

BTHK Başkanı Kadri Bürüncük, üçüncü bir GSM operatörünün gelmesinin rekabet açısından faydalı olacağım ancak pazarı da dikkate alarak bunun fizibil olup olmadığını aday operatörlerin değerlendireceğini kaydetti.

Üçüncü bir operatörün gelmesinin değerlendirilmesiyle ilgili bir çalışma başlattıklarını açıklayan Bürüncük, şöyle devam etti:

"Sadece rekabet açısından bakarsanız, yeni operatör sayısının artması rekabeti artırır, tüketicinin menfaatine olur. Ama sürdürülebilir bir pazarın da olması lazım, rekabetin sürekliliğinin olması lazım. Yani yeni biri gelir bir ay içerisinde de batar, alt üst olur. Sürdürülebilir bir yapı ile rekabetin sürekliliğinin sağlanması önemli. Yeni bir operatörün gelmesinde fayda var. Ancak yeni bir operatörün gelmesi için işin politik kararının da verilmesi gerekir. Özellikle cep telefonu şirketleri, milli bir kaynak olan frekansı kullanıyorlar. Kısıtlı bir bantta olan hizmetler veriliyor, dolayısıyla bunlar ihale çerçevesinde verilmesi gereken işler. Kısıtlı bir kaynak olmasından dolayı da ihale kararının Bakanlar Kurulu tarafından verilmesi gerekir. Şartların doğru belirlenmesi gerekiyor. Çünkü, yeni şartların, mevcut lisanlarla da çelişmemesi lazım. Ama makul olması lazım. Mevcut şartlarda yeni gelişi engelleyen şeyler varsa onların da değerlendirilmesi gerekir. Bu konuda bir çalışma başlattık."

Üçüncü operatörle ilgili, şartların ne olması gerektiği ve hangi şartlarda makul olacağı konusunda çalışmaya başladıklarını, çalışmalar bakanlıkla değerlendirildikten sonra Bakanlığın konuyu Bakanlar Kurulu'na götürüp gerekli siyasi kararın üretilmeğini anlatan Kadri Bürüncük, teknolojinin sürekli geliştiğini ve şekil değiştiğini, 4G teknolojinin kullanılmaya başladığını, üçüncü operatörün 4G ihalesi ile birlikte değerlendireceklerini söyledi.

ÜÇÜNCÜ OPERATÖR 4G HİZMETİYLE GELECEK

Olası 4G ihalesi değerlendirmelerine de başladıklarını, 4G'de deneme izinlerini geçen yıl verdiklerini ve deneme izinlerini 3 ay daha uzattıklarını ve testlerde olumlu sonuçlar çıktığını anlatan Kadri Bürüncük, "Önümüzdeki günlerlerde bu çalışmayı biraz daha yoğunlaştırıp 4G ihalesiyle birlikte olası yeni operatörün ya da operatörlerin de katılabilmesini, 4G ile birlikte pazara girmesinin şartlarını da birlikte değerlendirmek doğru olacak" dedi.

Yeni operatörün, 4G ile birlikte gelmesinin daha doğru olacağını, 4G ihalesinin yeni operatörün gelişini artıracağını ve bu alanda çalışmaya başladığını ifade eden Bürüncük, bu konuda öncelikle siyasi karar üretilmesi gerektiğini kaydetti.

Kadri Bürüncük, "Ön çalışma yapıldıktan sonra, gereğince hızlı bir şekilde siyasi karar da üretilirse önümüzdeki yılın sonlarına doğru böyle bir ihalenin yapılmaması için bir sebep yok" dedi.