Süt Ürünleri İmalatçıları Birliği Başkanı Candan Avunduk ve As Başkanı Mustafa Kaymak, Ada Tv’de Nazmi Pınar’ın sunduğu Ada Raporu programının konuğu oldu. Hellim dosyasının masaya yatırıldığı programda süt ürünleri imalatçıları sorunlarını dile getirdi. 

“Kazein” denilen maddenin sütün içerisinde bulunan bir protein olduğunu ve adaya bunun ithalatının yapılmadığını, dolayısıyla hellimlerin içerisinde böyle bir maddenin olmadığını vurgulayan imalatçılar, hellimin tescili ile ilgili de çarpıcı açıklamalarda bulundu. 

“KAZEİN MADDESİNİN ADAYA İTHALATI YOK” 

Süt Ürünleri İmalatçıları Birliği Başkanı Candan Avunduk, basında çıkan kazein haberlerini değerlendirdi. 

Avunduk: “Basında çıkan kazein ile ilgili bu konu esasen bilgi kirliliği ve bilgi yanlışlığı. Kazein dediğimiz şey sütün içerisinde bulunan bir proteindir. Hellim içerisinde kazeini kullanamayız çünkü yeniden mayalama şansınız yoktur” dedi. 

Candan Avunduk şunları söyledi: 

“Dünya Sağlık Örgütü ve Türk Gıda Enstitüsü’ne göre bunun kullanılmasında sakınca yoktur ancak bizim ülkemizde sütün politikası gereği ithalatı yasaktır. Eğer siz bu ithalatı yapamıyorsanız nereden bulup yapacaksınız? Ekmeğini içinde un nasıl var ise ve unsuz ekmek olmazsa kazeinsiz süt olmaz, sütsüzde peynir olmaz. Üç tane gümrük kapısından tüm ürünler kontrollü geçer. Eğer böyle bir ürün geldiyse zaten bilinmesi lazım. Bunun imalatçılarımız içerisinde kullanan olduğuna inanmıyorum. Zaten kullanılsa bile sağlığa zararlı değil. Kaçak yollarla giriyorsa bu konuda da yetkililerimiz denetimlerini yapsınlar.” 

“BİZ AB’YE MAL SATMAYA HAZIRIZ” 

Hellimin bir popülarite konusu haline geldiğini dolayısıyla bunun üzerinden pirim yapmaya çalışanlar da olduğunu aktaran Avunduk şunları söyledi; “İhracat tarafına baktığınızda KKTC ihracatının yüzde 70 ‘inden fazlasını süt ürünleri teşkil eder. Bunun da yüzde 60’ı hellimdir. 

Hellim çok popüler bir söylemdir ve bu popülarite üzerinden prim yapmak isteyen herkes ortaya çıkar ve bu konuda bilsin veya bilmesin açıklama yaparlar. Bu söylemlerin aslında altı boş. Siz bu ticareti hangi şartlar altında yapacaksınız? Sadece iki lider arasında birbirlerine söylenmiş iyi niyet söylemi. Benim hellimim hazır şuanda bunu alıp nereye götüreceğim? Bundan sonraki süreçte Güney’de nasıl ihracat yapacağım. Müşterime nasıl ulaştıracağım? Bunlar belirli değil. İmalatçılar açısından biz AB’ye mal satmaya hazırız.” 

“YEŞİL HAT TÜZÜĞÜ ŞU ANA KADAR NE KADAR ÇALIŞTI?” 

Yeşil Hat Tüzüğü üzerinden ürünlerinin ihracatının sağlıklı yapılmadığının da altını çizen Candan Avunduk, “Yeşil Hat Tüzüğü üzerinden belli başlı ürünlerin ihracatı yapılabilir deniliyor. Şu ana kadar Yeşil Hat Tüzüğü ne kadar çalıştı? Özellikle Hellim konusu bizim tarafta çok şişirildi. Sanayi Odası 15 yıllık ihracatımızı kurtardık diyerek kazanç naraları attı. Ama şu hiç söylenmedi bunun alt yapısı hazırlandı mı?” diye sordu. 

KKTC’DE ÜRETİM MALİYETİ TÜRKİYE’NİN 4 KATI 

Maliyetlerin Türkiye’ye oranla 4 katı daha pahalı olduğunu belirten Candan Avunduk; “Bizim kullandığımız elektrik Türkiye’de kullandığımız elektriğin 4 katı pahalı” dedi ve girdi maliyetlerinden dolayı fabrikaların kapanması halinde olacakları şu sözlerle sıraladı; “Üretim, istihdam duracak, köyden kente göç başlayacak. Siyasilerin kapısı daha çok çalınacak oğluma kızıma iş bul diye.” 

“COĞRAFİ TESCİLE GÖRE ŞU AN BİZİM ÜRETTİĞİMİZ HELLİM DEĞİL” 

Süt Ürünleri İmalatçıları Birliği As Başkanı Mustafa Kaymak ise hellimin tescili konusuna değindi. Coğrafi tescile göre şu an üretilenin hellim olmadığını belirten Kaymak, coğrafi tescilde yüzde 51 koyun- keçi sütü olması gerektiğinin ancak Kuzey Kıbrıs’ta üretilen koyun- keçi sütünün yüzde 3.2 ‘de olduğunun altını çizdi. 

Kaymak: “Coğrafi tescile göre bizim şu an ürettiğimiz hellim değildir. Çünkü coğrafi tescilde diyor ki sizin kullandığınız sütün yüzde 51’i keçi, koyun sütü olacak. Bizde şu an toplam üretilen keçi- koyun sütü yüzde 3 civarında. Rum tarafında karar alındı, geçiş noktası olarak en az yüzde 20 keçi- koyun sütü kullanılacak ve geçen hafta iki tane firmaya ceza kestiler kullandıkları sütün içindeki oran yüzde 20’nin altında olduğu için. Bizim ürettiğimiz Hellimde de Keçi ve koyun sütü oranı yüzde 20’nin altında bu iş nasıl olacak? “ 

“KEÇİ-KOYUN SÜTÜNDEN OLAN HELLİMİ DAHA AZ TERCİH EDİLİYOR ÇÜNKÜ DAHA AĞIR GELİYOR” 

Keçi-koyun sütü ağırlıklı hellimin tadının insanlara ağır geleceğini de belirten Kaymak, keçi sütü ile 3 ton hellim üretilebileceğini ancak hellim tüketiminin KKTC’de günlük 10 ton olduğunu şu sözlerle ifade etti: 

“Şu anki keçi sütü miktarı ile üretebileceğiniz toplam hellim miktarı günde 3 ton civarı sadece KKTC’de tüketilen hellim miktarı günlük 10 tondur. Piyasa insanlar keçi- koyun sütünden olan hellimi alsalar zaten yemezler. Tadı ağır geliyor.” 

“YAKITA KKTC’DE 60 BİN TL TÜRKİYE’DE 12 BİN TL ÖDÜYORUM” 

Türkiye’de de hellim üretim fabrikası kuran Mustafa Kaymak Türkiye de üretim maliyeti ile KKTC’deki üretim maliyetini karşılaştırdığında ortaya çıkan uçuk rakamı da şu şekilde gözler önüne serdi: “Türkiye’de işlediğimiz süt miktarı buradakinden çok daha fazla olmasına rağmen buradaki elektrik giderinden çok daha az ödüyoruz. Burada gaz ve mazot kullanıyoruz. Türkiye’de ise kömür yakıyoruz. Yakıta ödediğim 60 bin civarı Türkiye’de ise 12 bin TL” 

“VATANDAŞA KENDİMİZİ AÇIKLAMA FIRSATI BULDUK” 

Mustafa Kaymak, “Bizi davet ettiğiniz için çok teşekkür ederiz. Çünkü gerçekleri vatandaşa açıklama fırsatını bulduk. Bu olayları bilmeyenler son birkaç yıldır TV programlarında, gazetelerde herkes bir şey söylüyor, ağzı olan hellim diye konuşuyor ve bu durum bizi çok rencide ediyor” diyerek sözlerini noktaladı.