Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile bugünkü görüşmesinde “toprak” başlığını gündeme getireceği; Rum Başkanlık Sarayı’nın, Kıbrıs sorununda her ne gelişme olacaksa, yaz döneminde olacağı düşüncesiyle öncelikler gündemini yeniden şekillendirdiği ve genel seçimleri, yine kararlaştırıldığı gibi gelecek Mayıs’a yerleştirdiği haber verildi.

Haftalık Kathimerini “Mayıs’ta Genel Seçimler Yazda Çözüm” başlıklı haberinde Rum Başkanlık Sarayı’nın, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in sonuncusunu bugün yapacakları 2015’teki yoğunlaştırılmış görüşmelerden sonra da müzakerelerde durgunluk gözlemlediğini ve iktidar kanadından yetkililerin Kıbrıs sorununun gelecek Mart’a kadar olumlu sonuçlanacağına dair söylemlerinden rahatsızlığını gizlemediğini yazdı.

Habere göre Rum yönetiminden yetkili bir kaynak, “iki aylık yoğunlaştırılmış müzakerelerden sonra mülkiyetin başladığı noktada olduğunu ve gelecek ay mülkiyette ve diğer ana başlıklarda sonuca varılsa bile gerekli bütün detayların netleştirilmesi ve gelecek Mart’ta referanduma sunulacak bir anlaşmaya varılmasının imkansız olacağını” savunarak “Elbette bu, referandumda Kıbrıslı Rumların olumlu oy vereceği bir anlaşmaya varmak istiyorsak geçerli” dedi.

RUM-YUNAN GÜVENLİK FORMÜLÜ

Gazete Anastasiadis’in, BM Güvenlik Konseyi daimi üyesiyle temas turunu, Ada’ya bugün gelecek olan Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile yarın yapacağı görüşmeyle tamamlayacağına işaret etti. Yi’nin Rum Meclis Başkanı Yannakis Omiru ve Rum mevkidaşı Yoannis Kasulidis’le de görüşeceğini hatırlattı.

Habere göre Yi-Anastasiadis görüşmesinde Kıbrıs sorunu masaya yatırılacak. Yi’ye Kıbrıs müzakerelerinde bugüne kadar cereyan eden gelişmelerle ilgili bilgi verecek olan Anastaiadis, Kıbrıs’ta çözüm sonrası dönem için Atina’yla birlikte çalıştıkları güvenlik sistemiyle ilgili formülü anlatacak.

Gazete Rum ve Yunan hükümetlerinin üzerinde çalıştıkları ve Anastasiadis’in, Çin heyetinin nabzını yoklamak ve tepkisini ölçmek istediği formülle ilgili şunları yazdı:

“Formül, garanti sisteminin tasfiye edilmesini ve çözümün uygulanmasını güvence altına almak için Güvenlik Konseyi’nin, BM Anayasası’nın 7’nci maddesi tahtında müdahil olmasını öngörüyor. Lefkoşa bu öneriyi halen İngiltere, ABD ve Rusya’yla (Ada’yı ziyaret eden Dışişleri bakanları aracılığıyla) görüşüp tepkilerini not etti. Öğrendiğimize göre Güvenlik Konseyi daimi üyelerinden 3’ünün tepkisi cesaret vericiydi.

Kıbrıs-Yunan formülü daha sonra da Fransa’ya anlatılacak çünkü François Hollande’ın Sarl De Gaulle uçak gemisini ziyareti sonrasında Larnaka Havaalanı’nda Anastasiadis’le yaptığı görüşmede bu konu ele alınmamıştı.

DAİMİ TEMSİLCİLERDEN BİRİ: “FORMÜL GEÇERSİZ”

Diplomatik düzeydeki görüşmelerde BM Güvenlik Konseyi 5 daimi üyesinden biri, Fransa AB üyesi bir ülke için çözümün uygulanmasının BM Anayasası’nın 7’nci maddesi tahtında garanti edilmesini en başta reddettiği için Kıbrıs-Yunan formülünün geçersiz olduğu bilgisi Lefkoşa’yı, konuyu bir daha düşünmeye sevk etti.

Güvenlik sistemiyle ilgili Kıbrıs-Yunan formülü henüz tamamlanmamış olsa da temel unsurlarında, çözümün uygulanmasını garanti etmede 7’nci madde altında BM Güvenlik Konseyi’nin değerlendirilmesi öneriliyor, yani bu güvenlik sisteminin uygulanmasını geçiş dönemine havale ediyor.

Ancak masaya, BM dışında AB’ye de atıfta bulunarak müdahil tarafları genişleten çeşitli alternatif fikirler konulmaya devam ediyor. Atina ve Lefkoşa biri geçiş dönemi, diğeri de Kıbrıs sorununun olası çözümünden sonra ortaya çıkacak yeni durumun tam aktifleşme dönemiyle ilgili iki güvenlik sistemi önerip önermeme konusunda henüz karar vermedi.”

ANASTASİADİS BUGÜN TOPRAK BAŞLIĞINI GÜNDEME GETİRECEK

Fileleftheros “Mülkiyette ‘Yapıştılar’… Başkan Anastasiadis, Prosedürün İlerleyebilmesi İçin Toprağın Görüşülmesini İsteyecek” başlıklı haberinde liderlerin bugünkü görüşmelerinde, gündemlerinde havada kalan diğer konular da olmasına karşın, mülkiyet üzerinde yoğunlaşacağını yazdı.

Mülkiyetin üç aydır görüşülüyor olmasına rağmen henüz yakınlaşma sağlanamadığına ve anlaşmazlıkların, mülkiyette önceliğin kime (mal sahibine mi, kullanıcıya mı) ait olacağına dayandığına dikkat çekilen haberde, bu anlaşmazlık devam ettiği sürece, ilerleme olsa bile başlığın kapanamayacağını yazdı.

Anastasiadis’in yukarıda anlatılan nedenden dolayı bugünkü görüşmede toprak başlığını gündeme getireceğini belirten gazete, Türk tarafının nasıl tepki vereceğinin bilinmediğini ancak Akıncı’nın, sınır düzemeleri ötesinde toprak iadesini görüşme konusu yapmadığı yolunda bilgi bulunduğuna işaret etti, özetle şunları yazdı:

“Akıncı’nın Omorfo (Güzelyurt) ile ilgili sözleri Türk tezlerinin göstergesidir. Konu Başkan Anastasiadis tarafından gündeme getirildiğinde Akıncı hoşnutsuzluğunu da göstererek ‘Güzelyurt’u da mı istiyorsunuz?’ diye sorduğu, Anastasiadis’in de Akıncı’nın bu söylemine tepki gösterdiği belirtiliyor.

Toprağın görüşülmesi ile bugün anlaşmazlıklar listesinde bulunan, Türk tarafının Kıbrıs Türk oluşturucu devletçiğinde sarih nüfus ve mülk çoğunluğu talebi gibi başka meseleler de çözülebileceği açıktır.  Kıbrıs Rum tarafı ne kadar çok toprak iade edilirse mülkiyetin o kadar kolay çözüleceğine ve Kıbrıslı Türklerin nüfus ve mülk çoğunluğunun sağlanacağına işaret ediyor. Türk tarafı ise bir miktar Rum’un Kıbrıs Türk oluşturucu devletine dönmesini kabul edeceğine göre daha fazla toprak iade etme mantığına rıza gösteremeyeceği cevabını verdi. Özel statülü bölgeler konusu da bunlar da hazırlık görüşmeleriydi.”

Gazete, Cumhurbaşkanı Akıncı ile Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis’in bugünkü 2015’in son görüşmelerinden sonra, ocak ayındaki görüşme tarihlerini belirleyecekleri ve muhtemelen bazı mesajlar verecekleri ortak açıklama yayımlamalarının beklendiğini yazdı.
 
Alithia haberini “İki Lider Programlarını Belirliyor” başlığıyla aktardı. Gazete, liderlerin bugünkü görüşmelerinin, Kayıp Şahıslar Komitesi’nin Antropoloji Laboratuvarı’nı ortak ziyaretlerinde başlayıp Lefkoşa eski Havaalanı’nda devam edeceğini hatırlatarak, sonraki görüşmelerinde (ocak) toprak başlığını ele alacaklarını belirtti.

Haravgi haberi “İki Toplum Liderinin Yeni Görüşmesi… Öncesinde KŞK Antropoloji Laboratuvarı’nda Bir Araya Gelecekler” başlığıyla aktardı.