Kıbrıs sorununa çözüm bulunması amacıyla yürütülen müzakerelerin, beklenmedik bir şey olmaması durumunda, 4 Ekim’de başlayacağı belirtildi.

Politis gazetesi ve diğer gazeteler, “Liderler Haritalar ve Mülkiyeti Yurt Dışında Görüşecek- Mülkiyet-Toprak Birlikte” başlıklı haberinde, Kıbrıs sorununa ilişkin yoğunlaştırılmış müzakerelerin, beklenmedik bir şey olmaması durumunda, Yönetim (büyük konu dönüşümlü başkanlık dışında), Ekonomi ve AB başlıklarında askıda bulunan konuları kapatmak hedefiyle, gelecek salı günü, devam edeceğini yazdı.

Gazete, Kıbrıs’taki tarafların, ilerleme kaydedilmesi durumunda, Toprak ve Mülkiyet konularını birlikte kapatmaya çalışacakları “yurt dışı için valizlerini hazır bulunduracağını” da belirtti.

Gazete elde ettiği bilgilere atıfta bulunarak, ekim ayının hareketliliğinin belirleyici olacağını,  ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Avrupa ve Avrasya işlerinden sorumlu Müsteşarı Victoria Nuland’ın, ekim ayı içerisinde yeniden Kıbrıs’a geleceğini, tarihin belirlenmesi için ise tarafların istişare halinde olduğunu yazdı.

BM Genel Sekreteri Ban’ın Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide’nin, pazartesi günü liderlerle ayrı ayrı görüşerek, görüşmelerin hazırlığını yapacağını yazan gazete, görüşmelerin salı günü başlaması ve hemen hemen her gün olmasının beklendiğini belirtti.

Gazete, tarafların, ilk üç başlıkta(Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in nihai al ver sürecinde değerlendirmek istediği dönüşümlü başkanlık dışında) geriye kalan konuları kapattığı sürece, yurt dışında bir yere giderek Eide’nin(Kıbrıs Türk basının yazdığı gibi BM Genel Sekreteri Ban huzurunda değil) huzurunda masaya haritalar koyma konusuna karşı çıkmadığını savundu.

Gazete, hedefin, başlıkları kapatmak veya iki tarafın, beşli konferansın daha sonraki aşamada toplanmasının mümkün olması için anlaşma huzmesine  gelmesi olduğunu belirtti.

Yine elde ettiği bilgilere atıfta bulunan gazete, Mülkiyet başlığında bazı spesifik ancak özlü konuların kaldığını, bu arada, bir mülkteki hangi değişikliklerin “önemli iyileştirmeler” olarak belirleneceği, hak sahibiyle, kullanıcının “duygusal bağının” nasıl belirleneceği, bu etkenlerin  nasıl iade veya tazminatı etkileyeceğine ilişkin görüşmenin sürdüğünü de yazdı.

Fileleftheros gazetesi “Akıncı İkliminde Yeni Aşama-Kıbrıs Türk Liderinin Olumsuz Görüşlerinin Gölgesinde Yoğunlaştırılmış Görüşmeler Başlıyor” başlıklı haberinde, BM Genel Sekreteri Espen Barth Eide’nin, yarın akşam Ada’ya gelmesiyle birlikte, yeni tur yoğunlaştırılmış müzakerelere ilişkin hazırlıkların başlayacağını yazdı.

Liderler arasındaki ilk görüşmenin, salı günü için planlandığını yazan gazete, BM’nin amacının, ileriki adımlara yönelik olarak olguların değerlendirilmesi için ekim ayı içerisinde tüm başlıkların ele alınması olduğunu belirtti.

“BM’nin  Kıbrıs sorunu grubunun” hedefinin ise, ekim ayı sonunda New York’ta yeni bir üçlü zirve gerçekleştirmek olduğunu belirten gazete, ancak bunun çeşitli unsurlara bağlı olduğunu yazdı.

Habere göre diplomatik bir kaynak gazeteye yaptığı açıklamada, dört başlığın (Yönetim, Ekonomi, AB ve Mülkiyet) önemli ölçüde kapanması durumunda o zaman, Kıbrıs dışında-olasılıkla Cenevre’de-Toprak konusuna ilişkin görüşmelerin gerçekleştirileceğini savundu.

Gazete Anastasiadis’in, müzakereleri kolaylaştıracaksa, bu konunun ele alınması için yurt dışına gidilmesi  konusunda bir sorununun bulunmadığını, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın ise “köylerin ve oranların sızdırılmaması için Toprak başlığının yurt dışında ele alınmasını istediğini” iddia etti.

Gazete, aynı haberinin içerisinde, Kıbrıs sorununa ilişkin ileriki adımların gelecek haftalarda büyük ölçüde belirleneceğini de belirtti. 

EİDE

Alithia gazetesi ve diğer gazeteler, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide’nin, UN News Center’a verdiği röportaja, geniş yer verdiler.

Habere göre Eide, çözüme ilişkin bu fırsatın kaybedilmesi durumunda bunun tarihi bir başarısızlık olacağını ifade etti.

Sürecin ilerlemiş aşamada olduğunu, nihai düzlüğe varılmakta olduğunu ifade eden Eide, nihai çözüme yakın olunup olunmadığı şeklindeki bir soru üzerine, diğer defalardan daha çok yakın olunduğunu ancak askıda bulunan konuların var olmasıyla hala gidilmesi gereken yolun bulunduğunu söyledi.

Eide, anlaşmanın yakın olduğu izlenimini de  yaratmak istemediğini çünkü çözümlenmesi gereken az ancak önemli konuların bulunduğuna dikkati çekti.

Eide, birçok konunun geride kaldığını, çözümlendiğini, ancak, genellikle daha zor konuların ilk önce ele alınmadığına da dikkati çekti.

Eide, açıklamasında ayrıca bu nihai konuların, daha çabuk, daha etkili ve doğru bir şekilde göğüslenmesinin mümkün olacağı bir çerçeve, bir alanın yaratılması gerektiğini, şimdi bunu arayacaklarını belirtti.

Son 50 yılın çabalarının kaybedilmesi tehlikesinin bulunup bulunmadığı şeklindeki bir soru üzerine Eide, başarı sağlanan her şeyin kaybedilmesi olasılığının bulunduğunu çünkü ya çözüm ya da yokuş aşağı (downhill spiral) olabileceği bir aşamaya gelindiğini ifade etti.

Eide, alternatif çözümün, artık mevcut durumun değil, sonsuza dek sürecek  istikrarlı ve güvenli bir statüko olduğunu belirtti.

İki toplumun, bugünkü durumun, kabul edilemez olduğunu ve aşılması gerektiğini söylediğine dikkati çeken Eide, uluslararası ilişkilere yönelik tecrübesinin ve hissiyatının, bu fırsatın kaçırılması durumunda,  ne Kıbrıslılar ne de bölgede yardımcı olmaya çalışan bir kimse için iyi olmayacağını söyledi.

Eide, bu fırsatın kaybedilmesinin tarihi bir başarısızlık olacağını da ifade etti.

2016 yılı içerisinde çözümün olup olmayacağı yönündeki bir soru üzerine Eide, doğal olarak bunun iddialı anacak mümkün olabileceğini yineledi.

Liderlerin, samimi bir şekilde, Kıbrıs sorununun çözümü için çalıştıklarını ifade eden Eide, (liderlerin)sahip oldukları zorlukların ise, iki toplumda da, çözüm perspektifiyle o kadar coşkulu olamayan insanların bulunması olduğunu ifade etti.

Eide, sözlerinin devamında liderlerin, kendi aralarında anlaşmalarının yeterli olmadığını, toplumlarındaki çoğunluğu da ikna etmeleri gerektiğini çünkü anlaşmanın referanduma sunulacağını söyledi.

BM Güvenlik Konseyi’nin desteğinden de bahseden Eide, bunun, mutlak şekilde değerlendirilmesi gerektiğini, garantör ülkeler tarafından da yapıcı açılımlar bulunduğunu, rollerinin ne olacağı veya ne olmayacağı konusunda anlaşma zamanı geldiğinde bu görüşmeye hazır olduklarını belirtti.

Kıbrıs’ta, BM’nin, sadece liderlerin, müzakere gruplarının, 16 çalışma grubunun, 5 teknik komitenin görüşmelerini kolaylaştırmadığını, günlük olarak da bir role sahip olduğunu, örneğin iki toplum arasındaki polis işbirliğinin BM aracılığıyla yapıldığına dikkati çeken Eide, gerek  şu anda, gerekse gelecekte de BM’nin, role sahip olacağına inandığını söyledi.    

Eide, Annan Planı’ndan da bahsederken bunun son versiyonunun, BM tarafından yazıldığını, gerçekte iki tarafın liderleri tarafından kabul edilmediğini, böylece referandum sonucunun sürprizi de teşkil etmediğini ifade etti.

Eide, BM’nin baskı yapmayacağını, BM’nin rolünün, yardımcı olmak ve koordine etmek olduğunu belirtti.

Eide son olarak Kıbrıs sorununun çözümünün bölge ve tüm dünya için ilham teşkil edeceğini de ifade etti.

KİPRİANU

Haravgi gazetesine göre  AKEL Genel Sekreteri Andros Kiprianu, sözde “Kıbrıs Cumhuriyeti”nin kuruluş yıl dönümü olan 1 Ekim dolayısıyla düzenlenen etkinlikte yaptığı konuşmada, New York’taki üçlü zirvenin gerçekleştirilmesinden önceki “felaket telalığının” yalan çıktığını ifade etti. 

Kiprianu, konuşmasında, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in, zaman takvimi, hakemlik veya başka bir şeyi görüşmeyi kabul etmemesini doğru olarak nitelendirdi ve bunun, olumlu olduğunu ancak abartıya da gerek olmadığını söyledi.