Merhaba değerli okur severler bugün sizlere halk arasında ‘kristal oynaması’ olarak da bilinen Vertigo hakkında bilgi vereceğim.

İlk yazımda bahsettiğim gibi işitme ve denge organları anatomik olarak birbirine bağlı olduğundan, biz Odyologlar sadece işitme ile değil denge ile de ilgileniyoruz.

Peki Vertigo nedir?

Baş dönmesi olarak da bilinen Vertigo, denge kaybı ve sersemlik hissi olarak tarif edilir. Birey hareket etmediği halde bulunduğu konumdaki her şeyin dönüyormuş gibi gelmesidir. Vertigo en sık 50 yaş ve üzeri kişilerde görülür, ancak her yaşta ortaya çıkabilir.

Vertigo, özellikle, hızlı hareket ederken, eğilip kalkarken kendini gösterebilir. Bu durum, yürürken ve hatta dinlenirken bile bireyde sallanma ya da baş dönmesi olarak ortaya çıkabilmektedir. Vertigo söz konusu olduğunda, denge hissinizde azalma oluşurken düşme tehlikeniz de artar.

Kişide ortaya çıkan belirtilerin başında gelen baş dönmesi en belirgin semptomdur,ardından mide bulantısı, kusma görülmektedir. Vertigo, tek başına bir hastalık olmamakla beraber herhangi bir hastalığın habercisi de olabilir.

Hastanın geçmiş öyküsü ve fiziksel muayenenin ardından vertigo çeşidi saptanabilmektedir.

Vertigo, ortaya çıkma nedenleri bakımından iki ayrı grup olarak incelenir:

1. Santral Vertigo: Beyin, beyin sapı ve beyincikten kaynaklanan baş dönmelerinin incelendiği bu grup, merkezi sinir sisteminde meydana gelen sıkıntılardan dolayı ortaya çıkmaktadır. Migren, kanama, MS (Multiple Skleroz) gibi rahatsızlıkların belirtisi olarak kişide baş dönmesi (vertigo) görülebilmektedir.

2. Periferik Vertigo: İç kulak veya orta kulakta bulunan denge merkezine bağlı olarak gelişen denge bozulması olarak tanımlanır. Bu grupta özellikle iç kulak ve denge siniri kaynaklı baş dönmeleri incelenmektedir. Periferik vertigonun ortaya çıkma nedenleri arasında boyun ağrıları gibi kas iskelet sistemindeki bir sıkıntı, hipotiroidi, hipertiroidi ya da hipoglisemi gibi metabolik hastalıklar bulunmaktadır.

Bu nedenle baş dönmesi şikayetiyle hastaneye başvuran hastaların, genellikle ilk önce İşitmelerinde herhangi bir kayıp veya geçirilmiş operasyon olup olmadığı kontrol edilmektedir.

Kendinizde bu semptomları görüyorsanız ve git gide artan baş dönmeleriniz varsa kulak burun boğaz doktorunuzdan randevu almalısınız. Doktorunuz gerekli müdahaleleri yaptıktan sonra tanı koyulması ve oluşturulacak rehabilitasyon programı için sizi bir odyoloğa yönlendirecektir. Siz bu semptomları kendinizde fark ettiğinizde tanı koyulmasını kolaylaştırmak için doktorunuza giderken aşağıdaki soruların cevaplarını yazıp doktorunuza giderseniz rehabilitasyon süreciniz o kadar erken başlar.

Ne zaman başladıkları ve ne sıklıkta ortaya çıktıkları da dahil olmak üzere belirtilerinizi yazın.

Küçük kazalar veya yaralanmalar da dahil olmak üzere başınıza gelen son darbeleri not edin.

Tedavi gördüğünüz diğer durumlar ve aldığınız ilaçlar, vitaminler ve takviyelerin adları da dahil olmak üzere önemli tıbbi bilgilerinizin bir listesini yapın.

Size koyulan tanı ne olursa olsun vertigo problemi yaşıyorsanız olası yaralanmaları önlemek için aşağıdaki önerilere uymaya çalışın.

Semptomları ortaya çıkaran ani baş hareketlerinden kaçının.

Başınız döndüğünde hemen oturun.

Gece kalkarsanız iyi bir aydınlatma kullanın.

Düşme riskiniz varsa, denge için bastonla yürüyün.

Uzanır durumdan ayakta durma pozisyonuna geçerken önce bir ya da iki dakika oturun sonra yavaşça kalkın ve ayakta biraz bekledikten sonra yürüyün.

Çok sık kullandığınız eşyaları göz hizasında bulundurun.

Kalkma zorluğu varsa çok yumuşak ve alçak sandalyeler kullanmamak ve kalkmadan önce sandalyenin kenarına kadar kaymak.

Mümkünse merdiven ya da rampa yerine, asansör kullanın. Merdiven ya da rampa zorunluysa mümkün olduğunca korkuluk kullanın.

Belirtilerinizi etkili bir şekilde yönetmek için odyoloğunuz ile yakın bir şekilde çalışın.