Bilinen 6 binden fazla genetik hastalığın çoğunu tedavi etmek için kullanılacağı duyurulan gen düzenleme tekniği CRISPR teknolojisi ile bilim insanları, rahim ağzı kanserini (serviks kanseri) fareler üzerinde etkisiz hale getirmeyi başardı.
Avustralya'daki Griffith Üniversitesi'nden araştırmacılar, farelerde rahim ağzı kanserini etkin şekilde tedavi etmek için bir genetik mühendisliği ürünü olan CRISPR-Cas9 gen düzenleme sistemini kullandı. Araştırmacılar, kansere neden olan genleri hedef alıp, bu genlerin yapısını bozdu. Denek farelerinin üzerinde yapılan çalışmada hayvanların vücutlarında yer alan tümörler tedavi ile tamamen yok oldu. Deney sonucunda tüm hayvanların hayatta kalması bilim insanlarını kanser tedavisinde olumlu sonuçlar almaya bir adım daha yaklaştırdı.
Cinsel yolla geçen ve rahim ağzı kanserinin en önemli nedenlerinden biri olan Human papillomavirüs ( HPV ) enfeksiyonları, E6 ve E7 adı verilen iki özel geni insan genetik koduna entegre ediyor ve daha sonra kanseri vücuda yönlendiriyor. Bu durum ise kanser başlangıcında etkin rol oynayan onkogenleri CRISPR için mükemmel bir hedef haline getiriyor.
CRISPR İLE KANSERE İLK TEDAVİ
Griffith Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, CRISPR teknolojisi kullanılarak yapılan ilk deneyde, bu onkogenleri hedef alacak bir yol tasarladı; DNA’nın kansere neden olan belirli bir bölümünü hedef alıp kötü huylu tümörle iyi huylu tümörü değiştirdi. Yapılan çalışmada ise araştırma ekibi genleri çıkartmak yerine genlerin işleyişini bozan kısımları gen dizilerine ekledi.
Araştırma ekibinden Nigel McMillan, “Nanopartiküller, kanser hücrelerinde kansere neden olan geni araştırıyor ve genin yanlış okunmasına ve yapılmamasına neden olan bazı ekstra DNA'ları bularak onları düzenliyor. Bu, bir kelimeye fazladan birkaç harf eklemek gibi bir şey, bu nedenle yazım denetleyicisi 'anyTTmore' kelimesini tanımıyor. Çünkü bu genin bu kelimeyi üretmesi için kanser olması gerektiğinden, bir kez bu kelime kodlandığında kanser ölüyor" açıklamasını yaptı.
TEDAVİNİN BAŞARISI KANITLANDI
Tedavinin etkinliğini göstermek için ekip, insan rahim ağzı kanseri hücrelerini taşıyan canlı fareler üzerinde test gerçekleştirdi. CRISPR makinelerini 'gizli' nanopartiküller içine yerleştirdiler, sonra karışımı farelere enjekte ettiler. Tedavi edilen farelerdeki tümörlerin tamamen kaybolarak hayvanların yüzde yüz oranında hayatta kalması, sonuçların umut verdiğini ortaya koydu. Araştımacılar, farelerde yan etki veya iltihaplanma gibi belirtilerin görülmediğini de açıkladı.
Bilim insanları tedaviyi önümüzdeki beş yıl içerisinde insanlar için kullanmayı planlıyor. McMillan, “Bu deneme, bu teknolojiyi kullanan herhangi bir kanserin ilk tedavisi. Doğru genleri öğrendiğimizde diğer kanserleri de tedavi edebiliriz” ifadelerini kullandı.
