Ömür boyu devam eden kronik bir hastalık olan diyabet, pankreasın yeterli insulin üretememesi ya da vücudun insülini etkili olarak kullanamaması durumunda ortaya çıkar.
Vücudun ana yakıtı glikoz, yani şeker bağırsaklarda parçalanarak kana geçer. Kana geçen glikoz insülin hormonu sayesinde hücrelere taşınır. Eğer insülin hormonu bu işlevi yerine getiremezse kandaki glikoz birikmeye başlayarak şeker hastalığına yol açar. Normal kan şekeri düzeyi açken 120 mg/dl, tokken 140 mg/dl’nin üstüne çıkmaz. Kan şekeri düzeyinin bu değerlerin üstünde olması diyabetin varlığına işaret eder. Kandaki şeker miktarının yüksek olması başta göz, böbrek, kalp olmak üzere birçok organda ciddi hasarlara yol açar. Vücudu bu hasarlardan koruyabilmek için kandaki şeker oranının belli bir miktarda tutulması gerekir.
Beslenme planının oluşturulması Diyabet hastaları da sağlıklı bir yaşam sürdürebilir, doktorlarının hazırladığı programa bağlı kalarak kan şekerini kontrol altında tutabilirler. Diyabetli kişiler vücutlarının ihtiyacı olan besinleri dengeli bir şekilde almalıdır. Kan şekerini sağlıklı bir seviyede tutabilmek için kan şekerini arttırabilecek yiyeceklerden uzak durulması tedavinin ana prensibidir. Bu nedenle beslenme planının bir doktor gözetiminde oluşturulması gerekir. Yenilen yiyeceklerin çeşidine dikkat edilmesi, uzun süre aç kalınmaması önemlidir.
Diyabet hastalarının uzak durması gereken yiyecekler
Şekerleme, şeker, tatlılar, çikolata, hamur işleri, reçel, dondurma gibi yiyecekler tüketilmemeli; kızartma ve meyve sularından uzak durulmalı; içeriği bilinmeyen hazır gıdalar, meyve suları ve şarküteri ürünlerinden kaçınılmalıdır. Alkol alımı ise sınırlandırılmalıdır.
Mineral ve vitaminler açısından zengin gıdalar almaya özen gösterilmeli, öğün sayıları arttırılarak sık ve az miktarda yemek yenmelidir. Pirinç pilavı yerine bulgur pilavı, beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği ya da çavdar ekmeği tercih edilmelidir. Beslenme planında bakliyatın oranı arttırılmalıdır. Meyve tüketiminde ise meyvelerin içerdiği şeker oranına dikkat edilmeli, glisemik indeksi düşük meyveler tercih edilmelidir.
Herhangi bir sorun yaşamasa bile 45 yaşını geçmiş herkes mutlaka açlık kan şekerine baktırmalı, bunu en az 3 yılda bir tekrar etmelidir. Ailesinde diyabet hastalığı olan kişilerinse bu kontrolü daha erken yaşlarda ve her yıl yaptırması gerekir.
