Geçtiğimiz yıllarda herkes altın çilekle besleniyordu. Şimdi ona pek itibar eden kalmadı. Artık goji berry, chia tohumu dillerden düşmüyor. Çokları bu meyvelerle kilo verdiğini iddia etse de uzman diyetisyen Işınsu Köksal, “Meyveler tek başına mucizelere sebep olmaz.” diyor.
En muteber internet sitelerinin bile sol köşesinde tığ gibi ince hanımefendi ve beyefendi fotoğrafları boy gösteriyor. Hemen üzerinde bir yazı: "Goji berry yedim on beş kilo verdim.” Obeziteden mustarip olanların içini rahatlatmak için noter onaylı formül iddiası da reklama eklenmiş. Bazı sitelerde ise popüler simaların ürünü övdüğünü görüyorsunuz: “Goji berry ile benim gibi zayıflayın.” O ünlü her ne kadar 'ürünü kullanmadım, adımı alet ediyorlar' dese de satışlar sürüyor. Her sene yeni bir meyve ile kandırılmak yetmiyormuş gibi piyasada çok fazla sahte ürünün dolaşması da cabası. İnsanları üç ayda inceltmeyi vaat eden bir siteyle irtibata geçtiğimizde kanaatimiz sabitleniyor. Sağlık Bakanlığı onayından sual ettiğinizde Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'yla yetinmeniz isteniyor bizden söylemesi.
Goji berry, yeşil kahve çekirdeği, chia tohumu… Gündelik hayatımıza yeni giren besinler. O kadar allanıp pullanıyor ki önceleri görsek tanımayacağımız besinler, marketleri istila etmiş durumda. Beslenme Danışmanı Uzman Diyetisyen Işınsu Köksal'ın bilgisine başvurduğumuz vakit piyasada çok sayıda 'diyet şarlatanı' olduğunu öğreniyoruz. Köksal, belli aralıklarla ithal meyvelere olağanüstü anlamlar yüklenmesinden yakınıyor. Bu saydığımız meyve ve yemişlerin faydası yok değil. Ancak sadece bunlarla 'mucize' beklemek yersiz: “Rahatsızlanmadan ve kalıcı kilo vermek isteyen kişilerin öncelikle bir dâhiliye uzmanı ile görüşmesi şart. Zayıflamalarına engel olabilecek rahatsızlıklarının olup olmadığı belirlenir. Ardından uzman kontrolünde diyete girilir. Böylece sağlıklı yolla kişi mutlu olduğu kiloya ulaşabilir. Sadece satış stratejilerine aldanıp meyve veya formülle değişim olamaz.”
Yeşil kahve çekirdeği herkese yaramıyor
Beslenme Danışmanı Işınsu Köksal, 'bitkisel ilaç' onayını verecek tek kurumun Sağlık Bakanlığı olduğunun üzerinde ısrarla duruyor. Geçmişte yaşanan ölümlü vakalar da onu haklı çıkarıyor. Buna rağmen komşu tavsiyesi, sanatçı perhizi deyip sadece yeşil kahve çekirdeğiyle günü geçirenler yok değil. Köksal, “Başkasının ilacını içmediğimiz gibi diyetini uygulamaktan da kaçınmamız elzem. Beslenme düzeni kişiye özeldir. Kimisine iyi gelecek ürün diğerinin sağlığını tehdit edebilir.” diyor. Kilosundan yakınanlar bir yıl sonra daha şişman olmak istemiyorsa diyetisyen rehberliğinde hareket etmek zorunda ona göre.
Işınsu Köksal, en fazla tüketilen zayıflama meyvesinin yeşil kahve çekirdeği olduğuna kanaat getirmiş. Popüler olduğu kadar kilo vermeye de yardımcı. Gel gör ki doğru şekilde kullanılmıyor. Kahve çekirdekleri kavrulmadan önce yeşil renkte. Bu rengi klorojenik asitten alıyor. Kavrulurken yapısındaki asit kayboluyor. Halbuki yeşil hali, yağ yakımını hızlandırıyor. Ancak fincan fincan içilirse son derece zararlı olduğunu öğreniyoruz: “Kafein gibi kalp atışlarını hızlandıran uyarıcı etkisi görülebilir.Klorojenik asit çarpıntıya da neden olabilir.” Daha da vahimi bazı kişilerde bu ekstreye karşı hassasiyet olduğu da kanıtlanmış durumda.
Gelelim chia tohumuna. İçindeki antioksidanlar, kalsiyum, magnezyum, manganez, fosfordan dolayı kendisinden söz edilmeyi hak ediyor. Çokları onunla üç beden inceleceğini sansa da tek başına zayıflatmıyor. Tam bir pazar hilesi denilse yeri. Uzman diyetisyen Işınsu Köksal, posası yüksek olduğu için suyu emerek tok hissettireceğini kabul ediyor. Açlık krizlerini bastırmakta mahir ama yağlardan kurtardığı doğru değil.
Hindistan cevizi yağı o kadar meşhur değil ama daha etkili
Her yerde reklamının yapılmasına aldanmayın. Goji berry, şöhretini o kadar da hak etmiyor. Paketi yirmi liradan satılan kuru meyve, kimi semtlerde yüz liradan dahi alıcı buluyor. Işınsu Köksal, meyveye bel bağlayanları üzecek bir açıklama yapıyor: “Bu meyvenin zayıflattığına dair hiçbir bilimsel kanıt ne yazık ki yok. Posası yüksek olduğu için tok tutabilir.”
Madem bu kadar tüketiliyor, hiç mi faydası yok merak ediyoruz. Uzmanımız hemen C vitamini deposu olduğunu söyleyerek müptelalarının yüreğine su serpiyor: “Goji berry vitamin kaynağı ve posası yüksek, düşük kalorili ve antioksidanlarca zengin. A vitamini ve demirin iyi bir kaynağıdır. Bir porsiyon Goji berry vücudumuzun günlük protein ihtiyacını yüzde 10'unu karşılayabilir. Yani protein içeriği yüksek bir yiyecek.”
Meyveyi tam tahıllı kahvaltılık gevrekler, müsli, yulaf ezmesi ve yoğurda karıştırarak tüketmek gerekiyor. Bunun yerine diyetisyen tavsiyesi Hindistan cevizi yağını hatırlatmış olalım. Köksal, içindeki orta zincirli yağ asitlerinin kilo kaybını sağlayabileceğinden emin: “Meşhur olamadı ama kadınlar ve erkeklerde yapılan çalışmalar Hindistan cevizi yağı tüketiminin beden kitle indeksi ve bel çevresini önemli derecede azalttığını doğruluyor.”
