Özellikle şu sebeplerden dolayı oluşur gibi bir ayrım yapılamaz. Ama kimlerde daha ciddi problemlere yol açar diye düşünürsek küçük çocuklarda ve bebeklerde ishalin olması vücutta ani su kaybına neden olacağı için daha ciddi sonuçlara yol açabilir. Bunun dışında her yaş aralığında ishal rastlanılabilir.

İshal aslında direk bağırsakları ilgilendiren bir problemdir. Ama sonucunda tuz ve su kaybına neden olduğu için vücudun işleyişi açısından çok önemli bir etkiye sahiptir. Bu yüzden ishal çok fazla devam ettiyse, kaybedilen su ve tuz eğer yerine koyulmadıysa o zaman tüm organları ilgilendirilen çok ciddi problemlere yol açabilir. Örnek vermek gerekirse böbreklerin işleyişine bozabilir ve su ve tuz eksikliği yüzünden beyni bile etkileyen çok ciddi hastalıklara sebep olabilir.

İshal olmak bağırsakların rahatlamasını sağlar mı?

İshal olmak için özellikle müshil almak doğru bir şey değildir fakat sürekli kabızlık probleminiz varsa ishal olanlar bunu bir rahatlamaymış gibi algılayabilirler. İdeali tabi ki bağırsakların normal çalışması ve doğal olarakta dışkının normal kıvamda olmasıdır. Bazı uzmanlar bağırsağın arada bir boşaltılması faydalıdır şeklinde tezler ortaya atmıştır ama bu sürekli yapılması gereken bir şey değildir. Bağırsağın boşaltılması çok ender bir şey olsa da içindeki toksinlerin tamamen atılması son zamanlarda çok kullanılan yöntemlerden bir tanesidir. Doktorların uyarısına göre 2 günde bir müshil alıp ishal olan kişilerin yaptığı kesinlikle doğru bir işlem değildir.

Hangi yiyecekler ishale neden olabilir?

Bazı besinlerin özellikle ishale neden olması sebebiyle pek tercih edilmemelidir. Bunun nedeni bu besinlerin bağırsak içini yani dışkıyı sulandırma özelliği olmasıdır ama bunlar ciddiye alınacak türden bir ishal değildir. Bir defa yumuşak dışkılama olur ve ertesi gün dışkınızın kıvamı eski haline döner.

İshal sadece yiyecekle olan bir şey değildir. Ya bir şeyden mikrop kapmışsınızdır ya da farkında olmadan besin zehiri almış olabilirsiniz. Bunlar özellikle yaz aylarında daha fazla görülürler. Çünkü yazın havanın sıcaklığının artmasıyla besinlerin üzerindeki mikropların üremesi çok daha hızlı olur ve ya besinlerin üzerindeki zehirin oluşması da hızlıdır. Bu yüzden özellikle yaz aylarında ishal vakaları daha sık görülür. Ayrıca tıp dilinde gastroenterit vakaları da denilmektedir. Özellikle şu ya da bu besin diye ayırmamıza rağmen hijyen kurallarına uymayan her besin diyebiliriz. Çiğ sebze ve meyve tabi ki en riskli olanlardan bir tanesidir. Bu sebze ve meyveler iyi yıkanmazsa ağız yoluyla insanın mide ve bağırsak sistemine girmesi çok kolay olur. Aynı zamanda çiğ et pişmediği için içindeki mikropların ölmesi mümkün değildir. Üzerine bulaşan herhangi bir mikrop sıcağın da etkisiyle hızlı bir şekilde üreyip ishal olmanıza neden olabilir.

İshalin çeşitleri nelerdir?

Besin zehirlenmelerinde olduğu gibi ve ya ağızdan alınan herhangi bir mikropla aniden oluşan ishallere akut ishal adı verilir. Bunlar eğer bağırsakta kronik bir hastalığa neden olduysa ve ya savunma mekanizmasına bağlı olarak kronik hastalıklar da ishal yapabilir. Bu tür ishaller genellikle kroniktir. İshalin bir diğer çeşidi de periyodik ishaldir. Yani olur geçer ishal türüdür. Bazı parazit hastalıklarında da olduğu gibi belli bir süre devam eder ondan sonra kendiliğinden geçer. Belli bir süre sonra ishal atakları yeniden gerçekleşir. Bu tür ishallere de periyodik ishal adı verilmektedir. Yaklaşım tamamen farklıdır. Akut ishallerde ağızdan alınan bir mikrop, parazit ve ya bağırsağı o anlık bozabilecek herhangi bir problem var mı diye araştırılırken kronik ishallerde altta yatan daha ciddi hastalıkların olup olmadığı araştırılmalıdır.

Antibiyotik kullanmak ishale neden olur mu?

Antibiyotiğe bağlı olarak ishal olabilir ama bunlarım önemsiz olduğu gibi önemli olan türleri de vardır. Bazı antibiyotik çeşitler vardır ki insan hayatını riske sokabilir bu yüzden doktorunuza danışmadan herhangi bir antibiyotik kullanmamaya dikkat edelim. Antibiyotiklerin ishal yapmasındaki ana sebep bağırsakta zaten bulunması gereken mikropların antibiyotik kullanımı tarafından yok edilmesidir ve ya antibiyotiklerin bağırsak zarına yaptığı olumsuz etkiden kaynaklanabilir.

Bazı çok kuvvetli antibiyotikler ciddi hastalıklara neden olabilirler. Böyle durumlarda evde yapılacak bir şey yoktur. Zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Burada bizi alarma geçirecek en büyük etken hastanın genel durumunun bozukluğu ve çok yüksek derecede ateştir.

İshale ne iyi gelir?

İshalde eğer yüksek ateş yoksa evde yapabileceğiz ishal diyetleri mevcuttur. Yağlı yiyeceklerden uzak durarak, kaybettiğimiz suyu ve tuzu yerine koyarak bu diyeti yapmamız mümkündür. Bunu yaptığınızda altta yatan ciddi bir iltihaplı enfeksiyon söz konusu değilse ishal kendiliğinden iyileşir. Bunun dışında yetişkinlerin ek olarak yapması gereken bir şey yoktur. İshal uzun süre devam ettiğinde, ateşiniz 37,5 üzerine çıktığı an bir doktora başvurmalısınız. Sağlık kuruluşunda ishalin nedeni öğrenilip yaşınıza göre antibiyotik tedavi uygulanabilir. Eğer bir parazitten dolayı ishalin oluştuğu düşünülürse parazitler genellikle kronik hastalık yapabilir. O zaman ise yapılacak tedavi paraziti yok etmeye yönelik antibiyotik ilaç tedavisi uygulanır.

İshali kesen yiyecekler:

  • Pirinç
  • Elma püresi
  • Muz
  • Kepek
  • Elma sirkesi
  • Havuç
  • Sarımsak
elmapuresi.jpg

 

İshal yapan yiyecekler:

  • Acı biber
  • Yapay yağlar
  • Yapay şeker
  • Kafein
  • Alkol
aci-biber-rehberi.png

İshal olanlar nasıl beslenmelidir?

Eğer ishaliniz çok fazla ise bağırsak hareketlerini durdurucu veya bağırsaktan bağırsağa sıvı salgılamasını azaltıcı etki yaparak dışkı kıvamını daha sertleştirici ilaçlarda bazen kullanmak gerekebilir. Ama bunlar normal besin zehirlenmelerinde ve ya basit besinlerden oluşan mikrop kapmalarında kullanılmaması gereken bir ilaçtır. Eğer bu tür bağırsak hareketlerini yavaşlatacak ilaçlar alınırsa o zaman ishal tedavisi kabız yapar söylemi doğru olur. Bu tür ilaçları mecbur kalmadıkça kullanmamaya özen göstermeliyiz. İshal olan kişi tuz ve su kaybını mutlaka gidermelidir. Eczanelerde satılan bazı özel solüsyonlar ve tozlar satılmaktadır. Bunları kullanarak su ve tuz kaybı hızlı bir şekilde giderilebilir. Özellikle çok hafif düzeyde ishaliniz varsa şeftali yiyerek de ishalinizi durdurabilirsiniz.

İshal olanlar doktora ne zaman başvurmalıdır?

Normal besinlerden alınan ishallerde eğer ateş 37,5 üzerine çıkmamışsa bir iki gün beklemekte fayda var. Ayrıca ateşiniz yoksa evde ishalinizi geçirebilecek türden yiyeceklerde yiyebilirsiniz. Mesela halk tarafından bilinen pirinç lapası, patates püresi, kızartılmış ekmek ve yağsız beyaz peynir gibi yiyeceklerde ishale iyi gelmektedir.

Çocuklarda ishal

Söz konusu küçük bebeklerse bir iki sefer dışkılamadan fazla ishal görülüyorsa hızla su ve tuz kaybına neden olacaktır. Eğer ağızdan alımda bozulmuşsa en yakın çocuk doktoruna görünmeniz sizin açınızdan daha sağlıklı olacaktır. İshal ile birlikte ateş 37,5 üzerine çıkarsa iltihabi bir enfeksiyon vakası var demektir. Bu durumda da en iyi yapılması gereken şey uzman bir doktora başvurmaktır. Önceden alacağımız tedbirler ise ağızdan alım bozulmamışsa bol su ve tuzlu yiyecekler yemeye özen göstermeliyiz. Ama bu tür mide ve bağırsak enfeksiyonlarında ishalle beraber kusmada görülmektedir. Onun içinde ağızdan alımda bozulmuştur. Bu yüzden evde böyle bir durumla karşılaşırsak kaybedecek zamanımız yoktur. Hemen doktora başvurmak en doğrusudur. İshalinizin rengi normalden çok farklı ise yani sarı renkten siyaha dönmesi, kanlı ishal görülmesi durumunda da doktora başvurabilirsiniz.