Merhaba sevgili okurlar… Bu haftaki köşe yazımda, çoğunlukla masa başı uzun süre çalışan kişilerde sıklıkla karşılaşılan ve bu kişilerin yaşam kalitelerini ciddi şekilde etkileyen boyun ve sırt ağrılarının nedenlerinden ve önlemenin yollarından bahsedeceğim..

Pek çok insan hayatı boyunca en az bir kez boyun ağrısı yaşamaktadır.

Boyun hareketlerinde kısıtlılıkla birlikte kola ve ele yayılan uyuşmalar, ellerde güçsüzlük hissi, baş dönmesi, sersemlik hissi sık dile getirilen şikayetlerdir.

Hızla gelişen teknolojiler iş yerlerinden evlerimize kadar birçok cihazın hayatımıza girmesini sağladı. Bilgisayarlar kuşkusuz bu cihazların başında geliyor. Bilgisayar kullanımının artmasıyla birlikte masa başında geçirilen süreler de uzadı. Bu durum günlük aktivitelerin veya hareketlerin azalmasına, doğru oturma pozisyonunun bozulmasına neden olmaktadır.

Ergonomik ve sağlıklı bir çalışma ortamı oluşturmadan uzun süreli çalışmak, omurganın fizyolojik eğriliklerinin korunmasına engel olmaktadır. Kambur oturuş ve yalancı dik oturuş olarak adlandırılan geriye doğru oturma pozisyonu sık gözlemlenmektedir.

Yanlış duruş, zaman içerisinde sırt-bel bölgesindeki kasların esnekliğini kaybetmesine, güçsüzleşmesine, omurganın fizyolojik eğriliklerinin kaybına ve omurlar arasında bulunan disklere yüklenen basıncın artmasına yol açmaktadır. Bunun sonucunda da sırt ve bel ağrıları oluşmakta, ileride de boyun fıtığı ile bel fıtığı görülebilmektedir.

Masa başı çalışanların boyun sırt egzersizlerine önem göstermesi gerekmektedir. Olası hastalıklardan korunmak için düzenli olarak germe egzersizleri mutlaka yapılmalıdır. Ağrılarınız artık baş ağrısı yapıyor veya yaşam kalitenizi olumsuz yönde etkiliyorsa bir uzmana danışmanızın zamanı gelmiş demektir.

Masa başı çalışanlarında boyun ve sırt ağrılarını önlemek için öneriler…

Sağlıklı ve ergonomik çalışma koşulları, yapılan işin verimini artırmakta, çalışan kişinin daha az yorulmasını sağlayarak doğabilecek sağlık sorunlarına karşı önlem niteliği taşımaktadır. Bilgisayar kullanımı ve masa başı çalışma sırasında uygulanabilecek basit önerilerle sırt ve bel ağrıları önlenebilmektedir.

1. Başınızı dik tutun

Başınızı doğal pozisyonundan uzaklaştırarak öne veya arkaya konumlandırmaktan kaçının.

2. Klavye ve fare kullanım mesafesini kısa tutun

İdeal olarak bu iki ekipman yan yana yerleştirilmelidir. Dirsekler 90 derecelik açıyla durmalıdır. Doğru bir el ve fare yerleşimi için klavye ile fare aynı düzeyde olmalıdır.

3. Harici klavye ve fare kullanın

Uzun süreli dizüstü bilgisayar kullanımı omurganızdaki fizyolojik eğriliğin bozulmasına yol açar. Dizüstü bilgisayar kullanımı sırasında, ideal duruşunuzu korumak için gerektiğinde harici klavye ve fare kullanmak bu durumu önleyebilir.

4. Bilgisayar kullanımı için ideal uzaklığınızı belirleyin

Monitörün gövdenizin bir kol uzaklığında ve monitör üst hizasının göz seviyenizde olması idealdir.

5. Sandalye seçimine dikkat edin

Sandalye veya koltuk bilgisayar başı çalışmanın sağlıklı olabilmesi için en önemli unsurlardandır. Sandalye seçimi yapılırken sırt desteği olmasına, oturma yeri ile ayarlanabilir sırt desteği arasında 95–105 derecelik bir açı bulunmasına dikkat edilmelidir.

Gerek oturma yeri gerekse sırt bölgesi oturma pozisyonunuzu destekleyecek şekilde olmalıdır. Koltuğun kol destekleri olmalı, bunlar gerekirse çıkarıp takılabilir ve yüksekliği ayarlanabilir biçimde seçilmelidir. Oturma yerinin yumuşak minderli olmasına özen gösterilmelidir. Ayrıca oturma yeri ileri-geri ayarlanabilir ve kendi ekseninde dönebilir olmalıdır.

6. Ayaklarınızı destekleyin

Dizleriniz ve ayak bileğinizde oluşan gerginliği azaltmak için, ayaklarınızı omuz genişliğinde açık ve engebesi az veya düz bir zeminde konumlandırın.

7. Doğru açıyı bulun

Bacağınızın alt kısmı dizden 90–110 derecelik açıyla yerleştirilmiş olmalıdır. Diğer bir önemli konu olan sandalye yüksekliği ise ayarlanabilir tercih edilmelidir.

8. Uzun süre bacak bacak üstüne atmayın

Uzun süre bacak bacak üstüne atarak oturduğunuzda dizin arkasında bulunan ve bacakların alt kısmı ile ayaklarda hissi sağlayan bacak siniri olan peroneal sinir üzerine baskı uygulanabilir, kan dolaşımı olumsuz etkilenebilir. Ayrıca, bu oturma pozisyonu, kambur duruşa sebep olur.

9. Molalar verin

Çalışma esnasında her 45 dakikada en az bir kez yerinizden kalkın ve hareket edin, bir kaç germe ve omurga, kol bacak esnetme hareketi yapın. Böylece omurga üzerindeki baskıyı azaltmış ve dolaşımı hızlandırmış olacaksınız.

10. Vücudunuzu esnetin

Çalışma esnasında belirli aralıklarla, önünüzdeki dosya ve işleri bir kenara bırakıp vücudunuzu esnetin. Basit sırt-bel-boyun egzersizlerini günde 2 kez yapmaya özen göserin. Böylece doğru duruşunuzu koruyarak günün geri kalanını daha sağlıklı geçirirsiniz.

11. Telefonu doğru kullanın

Aynı anda birçok işi birden yaparken, telefonu omuz ve kulak arasında tutmak içgüdüsel bir harekettir. Bu davranış omurga sağlığını olumsuz etkiler. Boyun sırt ağrısı sebebi olabilir. Konuşmalarınız için bir kulaklık veya hoparlör kullanın.

12. Klima veya hava direk olarak kişiye temas etmemesi için önlem alınmalıdır.

***Günde ayıracağınız 10-15 dakikanın sizi çok daha uzun sürecek rahatsızlıklardan koruyacağını unutmayın. Sağlıklı yaşamın anahtar noktalarından biri sağlıklı bir postüre sahip olmaktır. Bel ve boyun sağlığı da yaşam kalitenizi etkileyen en önemli unsurlardan biridir.

Sağlıklı ve aktif kalacağınız günler dilerim…

Uzm.Fzt.Gülay Akınsel