Bebeğin kanında çok fazla bilirubin birikmesi ve kendini deri ve göz aklarının sararması şeklinde gösteren sarılık yenidoğan bebeklerin %60'ında görülür. Bu oran erken doğan bebeklerde %80’e kadar çıkmaktadır. Şimdi, bebeklerde sarılık nedir? Bebeklerde sarılık nedenleri, belirtileri ve tedavisi ile ilgili bilinmesi gerekenler bir göz atalım…

BEBEKLERDE SARILIK NEDİR?

Yenidoğan sarılığı bebeğin cildinin ve gözlerinin sararmasıdır. Yenidoğan sarılığı çok yaygındır ve bebeklerin yüksek bir bilirubin seviyesine sahip olduğu, kırmızı kan hücrelerinin normal çöküşü sırasında oluşan sarı bir pigmentin ortaya çıkmasıyla ortaya çıkabilir.

Daha büyük bebeklerde ve yetişkinlerde, karaciğer bilirubini işler, bu da onu bağırsak yolundan geçirir. Bununla birlikte, yeni doğmuş bir bebekte hala gelişmekte olan bir karaciğer bilirubini çıkarabilmek için yeterince olgun olmayabilir.

Çoğu durumda, yeni doğan sarılığı, bebeğin karaciğeri geliştikçe ve bebek beslenmeye başladığında, çoğu durumda 2 ila 3 hafta içinde ortadan kalkacaktır. 3 haftadan uzun süren sarılık altta yatan bir durumun belirtisi olabilir. Ayrıca yüksek bilirubin seviyeleri bir bebeği sağırlık, serebral palsi veya diğer beyin hasarı riski altında bırakabilir.

shutterstock_1253415547

NEDENLERİ

Yenidoğan sarılığının nedeni bebeğin kanında çok fazla bilirubin birikmesidir. Yenidoğanlar, yaşamlarının ilk birkaç gününde kırmızı kan hücrelerinin daha hızlı üretimi nedeniyle yetişkinlerden daha fazla bilirubin üretirler. Normalde, karaciğer bilirubini kan akışından filtreler ve bağırsak yoluna bırakır. Yenidoğanın olgunlaşmamış karaciğeri genellikle bilirubini yeterince hızlı çıkaramaz ve fazla bilirubine neden olur. Bu normal yenidoğan koşullarından dolayı sarılık fizyolojik sarılık olarak adlandırılır ve tipik olarak yaşamın ikinci veya üçüncü gününde görülür. Biluribin birikmesi kendini deri ve göz aklarının sararması şeklinde gösterir.

Yeni doğmuş bebeklerde kırmızı kan hücrelerinin aşırı hızda ve miktarda parçalanması, bebeğin karaciğerinin aşırı miktarda oluşan bilirubini işleyecek kapasiteye sahip olmaması fiziksel nedenler olarak sayılabilir.

Sarılığa neden olabilecek hastalıklar veya durumlar şunlardır:

– İç kanama (hemoraji)
– Bebeğinizin kanında bir enfeksiyon (sepsis)
– Diğer viral veya bakteriyel enfeksiyonlar
– Annenin kanı ve bebeğin kanı arasındaki uyumsuzluk
– Karaciğer bozukluğu
– Bir enzim eksikliği

Bebeğinizin kırmızı kan hücrelerinin anormalliği, hızla parçalanmasına neden olur.

BELİRTİLER

Cildin ve gözlerin beyazlarının sararması, bebek sarılığının ana belirtisidir. Genellikle doğumdan sonraki ikinci ve dördüncü günler arasında görülür.

Bebek sarılığını kontrol etmek için bebeğinizin alnına veya burnuna hafifçe bastırın. Cildiniz bastığınız yerde sarı görünüyorsa, muhtemelen bebeğinizin hafif sarılığı vardır. Bebeğinizin sarılığı yoksa, cilt rengi bir an için normal renginden biraz daha hafif görünmelidir. Bebeğinizi tercihen doğal gün ışığında inceleyin.

RİSK FAKTÖRLERİ

Prematüre Doğum: Prematüre bebeklerin ciddi gelişmemiş karaciğer ve az miktarda bağırsak hareketi vardır, bu da yavaş bir filtreleme ve nadir olarak bilirubin atımı anlamına gelir.

Anne Sütü ile Beslenme: Anne sütünden yeterli miktarda besin veya kalori alamayan veya susuz kalan bebeklerde sarılık gelişme olasılığı daha yüksektir.

Kan Uyuşmazlığı: Bir anne ve bebek farklı kan türlerine sahip olduğunda, annenin antikorları plasentaya geçer ve fetüsün alyuvarlarına saldırarak parçalanmaları hızlanır.

Doğum Sırasında Morarma: Bu olay kırmızı kan hücrelerini daha hızlı bozarak, bilirubin düzeylerini yükseltebilir.

SARILIK TEDAVİSİ

Hafif bebek sarılık genellikle iki veya üç hafta içinde kendi kendine kaybolur. Orta derecede veya şiddetli sarılık için bebeğinizin yeni doğan çocuk odasında daha uzun süre kalması veya hastaneye tekrar başvurması gerekebilir.

Bebeğinizin kanındaki bilirubin düzeyini düşürmek için tedaviler şunları içerebilir:

Işık tedavisi (fototerapi)

Bebeğiniz mavi-yeşil spektrumda ışık yayan özel bir lambanın altına yerleştirilebilir. Işık, bilirubin moleküllerinin şeklini ve yapısını, hem idrarda hem de dışkıda salınılabilecek şekilde değiştirir. Tedavi sırasında bebeğiniz sadece bir bebek bezi ve koruyucu göz yamaları kullanır. Işık terapisi, ışık yayan bir ped veya yatak kullanımı ile desteklenebilir.

İntravenöz immünoglobulin (IVIg)

Sarılık anne ve bebek arasındaki kan grubu farklılıkları ile ilişkili olabilir. Bu durum bebeğin, anneden kırmızı kan hücrelerinin hızla parçalanmasına katkıda bulunan antikorları taşıdığı ile sonuçlanır. İmmünoglobulinin intravenöz transfüzyonu – antikor seviyelerini azaltabilen bir kan proteini – sarılığı azaltabilir ve bir değişim transfüzyonu ihtiyacını azaltabilir.

Kan nakli

Nadiren, şiddetli sarılık diğer tedavilere cevap vermediğinde, bir bebeğin kan transfüzyonu gerekebilir. Bu, küçük miktarlarda kanı tekrar tekrar çekmeyi ve bunu donör kanla değiştirmeyi, böylece yeni doğan yoğun bakım ünitesinde gerçekleştirilen bir prosedür olan bilirubin ve maternal antikorları seyreltmeyi içerir.