Betelgeuse’ün ‘patlaması’ gök bilimcilerin zaten bildiği bir durum ama son yaşanan gelişmeler sürecin hızlanmış olabileceğine işaret ediyor. Betelgeuse hali hazırda ‘patlamaya mahkûm’ yıldızlar kategorisinde. Asıl soru ne zaman patlayacağı.

Yıldız, yalnızca 8-10 milyon yaşında. Güneş ise 4.5 milyar yaşında. Ama Betelgeuse nükleer yakıtını olağanüstü bir hızla tüketiyor. Betelgeuse, ömrünün sonuna gelmek üzere olan ve boyutları da giderek genişleyen kırmızı dev bir yıldız. Çapı, Güneş’in çapından 550 ila 990 kat daha fazla olabilir.

50 YILIN EN SOLUK SEVİYESİ

Nottingham Trent Üniversitesi’nden Doç. Dr. Daniel Brown “Supernova adayı olarak bunları biliyoruz. Mevcut modeller, astronomik zaman ölçeği içinde her an ‘patlamanın’ yaşanabileceğini gösteriyor ama bu da gelecek 100 bin yıl içerisinde demek oluyor” dedi. ABD’deki Villanova Üniversitesi’nde görevli gök bilimciler, son birkaç ayda Betelgeuse’ün solduğunu gözlemledi. Aralık’ta, Betelgeuse’ün son 50 yılın en soluk seviyesinde olduğu görüldü, bu da dev kızıl yıldızın ‘her an patlayabileceğine’ işaret ediyor.

Betelgeuse’ün en yüksek çözünürlüklü fotoğrafı 2017’de Şili’de ALMA Gözlemevi teleskobundan çekildi.

BBC Türkçe’nin aktardığına göre bilim insanlarının teorilerine göre parlaklığındaki keskin düşüş, yıldızın zamanının dolduğunu gösteriyor. Betelgeuse’ü inceleyen California Üniversitesi’nde görevli gökbilimci Sarafina Nance, Twitter hesabından yaptığı açıklamada ‘dev yıldızların ömürlerinin sonuna geldiklerinde büyük bir kayıp yaşadıklarını’ ve parlaklık kaybının da buna işaret ettiğini söyledi.

AY’DAN DAHA PARLAK OLABİLİR

Süpernova, yıldızların çok büyük bir enerji açığa çıkararak güçlü bir şekilde patlamasıdır.

Fark edilmemesi imkansız zira Dünya’ya çok yakın gerçekleşecektir. Brown, “Betelgeuse, birkaç gün içinde Ay’dan daha parlak bir hal alabilir. Gün içinde bile görülebilir” diyor. Bu etkisinin de aylar sürebileceği belirtiliyor.

DÜNYA İÇİN BİR TEHDİT Mİ?

Süpernovalar olağanüstü boyutlarda yıkıcı olabilir. Daha önce yaşanan yıldız patlamaları, Dünya’nın ısısının artmasıyla ilişkilendirildi. Bu patlamaların ozon tabakasına zarar verme potansiyeli de var. Dünya’yı ayrıca zararlı solar ve kozmik radyasyona maruz bırakıyor.

Ancak Betelgeuse bilim insanları tarafından Dünya’ya güvenli bir mesafede görülüyor. Daniel Brown, “50 ışık yılından az her şey bir sorun olabilir. Betelgeuse’de böyle bir durum yok” diyor.