Uyku uzmanlarına göre sosyal jet lag oldukça yaygın hale geldi. Bu bir uyku bozukluğu değil ama insanların her gün aynı uyku-uyanıklık programına uymama eğilimi olarak açıklanıyor.

Cuma ve cumartesi geceleri geç saatlere kadar oturmak ve ertesi sabahlarda daha fazla uyumak, vücut saatini bozabiliyor. Dolayısıyla pazar gecesi "normal" saatte yatmak ertesi gün bize yataktan sürüklenme ve hırçınlık hali olarak geri dönüyor. Çünkü uyku-uyanıklık sürelerinin yanı sıra iştahı da yöneten vücudun iç saati olan 24 saatlik ritmimizi bozmuş oluyoruz. Bu, uzun bir uçak yolculuğu sonrası jet lag ile aynı etki anlamına geliyor. Yani, cumartesi ve pazar günleri geç saatte uyuduğunuzda vücudunuzu farklı bir zaman dilimine sokuyorsunuz.

Pazar gecesi geldiğinde, iç saatiniz bozulduğu için normal haftalık düzeninizi yeniden ayarlamak zorlaşıyor ve "Merhaba pazar gecesi uykusuzluğu" diyorsunuz.

Pazartesi sabahlarını daha mutlu karşılayın Sosyal jet lag'ı yenmek için öneriler...

- Hafta boyunca uykunuzu alın. Hafta sonuna eksik uykuyla girmeyin. Hafta boyunca iyi uyku uyursanız hafta sonu uyku eksikliğinin üstesinden daha kolay gelirsiniz.

- Sizi uzun bir gece bekliyorsa gün içinde kısa şekerlemeler yapın. Bu geç saatlere kadar uykusuz kalmanızı tolere edebilir. Anahtar, öğlen 2'den önce 20 dakikalık şekerleme yapmak. Bu sayede gece uykunuza zarar vermemiş olursunuz.

- Cumartesi ve pazar günleri çok uyumaktan kaçının. Zor olduğunu biliyoruz. Ama tatil sabahları bir ya da iki saat daha fazla uyumak, Pazar akşamı uyku programınızın ayarının bozulmasına yol açar.

- Egzersiz yapın. Çünkü egzersiz, geceyi dışarıda geçirdikten sonra kaybolan enerjinizin yükselmesini sağlar. Dolayısıyla Cuma ya da cumartesi gecesini geç saatlere kadar ayakta geçirdiyseniz ertesi sabah spor salonuna ya da dışarıda yürüyüşe gidin. Bu, kahvaltıdan sonra tekrar yatağa dönme olasılığınızı azaltır.

- Mümkün olduğunca sabah saatlerinde güneş banyosu yapın. Perdeleri açın, güneşi vücudunuzda hissederek kahvaltınızı edin. Işık, 24 saatlik vücut ritminizin ayarını korumaya ve uykunuzu getiren, karanlıkta açığa çıkan melatonin hormonu düzeyinin azalmasına yardım eder.

- Alkolden uzak durun. Hafta sonu alkol almak uyku kalitenizi bozar, sosyal jet-lag etkisini daha da kötü hale getirir. En azından hafta sonu bir günü alkolsüz geçirin.

- Kahve sabahları uyanmanıza yardım eder. Ama kahveyi tüm gün boyunca içmeyin. Öğlen saat 2'den sonra kahve içmeyi bırakın. Çünkü bu saati geçirdiğinizde alacağınız kafein gece uykunuzu bozar. Kafeinin vücutta kalma süresi ortalama 12 saat.