<p lang="TR-TR" paraeid="{d77dbe0d-a89e-48fd-8775-d311273bc479}{75}" paraid="663529525" xml:lang="TR-TR">Azerbaycan'da, 28 Mayıs 1918'de ilan edilen bağımsızlığın 105. yılı kutlanıyor. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{211}" paraid="1234638915" xml:lang="TR-TR">"Müslüman doğunun ilk demokratik cumhuriyeti" olarak kabul edilen Azerbaycan'ın bağımsızlığı, 28 Mayıs 1918'de Azerbaycan Milli Şurası tarafından ilan edildi. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{214}" paraid="546469523" xml:lang="TR-TR">Mehmet Emin Resulzade başkanlığındaki Milli Şura'nın kabul ettiği "İstiklal Bildirisi"nde ülkenin cumhuriyet sistemiyle yönetileceği belirtildi. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{217}" paraid="1333506817" xml:lang="TR-TR">Bağımsız Azerbaycan'da kısa sürede ekonomi, eğitim, din ve vicdan özgürlüğü alanında reformlar yapıldı, tüm yurttaşlara eşit haklar, kadınlara seçme hakkı tanındı. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{220}" paraid="221868832" xml:lang="TR-TR">Azerbaycan hükümeti, Bakü Ermeni ve Bolşevik çetelerinin işgali altında olduğu için bir süre ülkenin ikinci büyük kenti Gence'de faaliyet gösterdi. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{223}" paraid="250162847" xml:lang="TR-TR">Azerbaycan'ın bağımsızlığını ilk tanıyan Osmanlı devleti oldu. İki devlet arasında 4 Haziran 1918'de anlaşma imzalandı. Bu kapsamda dönemin Harbiye Nazırı Enver Paşa, kardeşi Nuri Paşa (Killigil) komutasında bir ordu kurarak Azerbaycan'a yardım gönderdi. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{226}" paraid="1074109465" xml:lang="TR-TR">"Kafkas İslam Ordusu" ismi verilen ordu, 15 Eylül 1918'de Bakü'yü kurtardı ve hükümet buraya taşındı. Kafkas İslam Ordusu, Bakü'nün kurtuluşu için yaptığı savaşlarda 1130 şehit verdi. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{229}" paraid="700149512" xml:lang="TR-TR">Azerbaycan'da kısa sürede ekonomi, eğitim, din ve vicdan özgürlüğü alanında reformlar yapılarak ülke tarihinde ilklere imza atıldı. Irk, din, mezhep ve cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm yurttaşlara eşit haklar tanındı. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{232}" paraid="2067578923" xml:lang="TR-TR">Azerbaycan, Müslüman doğuda kadınlara seçme hakkı tanıyan ilk ülke oldu. Ülkenin kendi para birimi ve posta pulları tedavüle girdi, Devlet Bankası ve Bakü Devlet Üniversitesi kuruldu. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{235}" paraid="877301217" xml:lang="TR-TR">Dış tehditlere karşı 26 Haziran'da Azerbaycan kendi ordusunu kurdu ve bu ordunun oluşumunda Osmanlı subayları önemli rol oynadı. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{238}" paraid="2052510563" xml:lang="TR-TR">Hükümetin 27 Haziran 1918'de aldığı kararla, Türk dili, devlet dili olarak ilan edildi. Daha önce çoğunda Rusça eğitim yapılan ortaokullarda, Türkçe eğitim yapılması zorunlu kılındı. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{241}" paraid="826716730" xml:lang="TR-TR">7 Aralık 1918'de 120 sandalyelik parlamento faaliyete başladı. Ülkedeki tüm siyasi parti ve etnik grupların temsil edildiği parlamento, faaliyet gösterdiği 17 ay süresince 230 yasa tasarısını kabul etti. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{244}" paraid="315586898" xml:lang="TR-TR"><strong>AZERBAYCAN'IN KURUCUSU KABUL EDİLEN "MEHMET EMİN RESULZADE" </strong></p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{247}" paraid="631667692" xml:lang="TR-TR">Bağımsızlığını 23 ay sürdürebilen Azerbaycan Cumhuriyeti, 28 Nisan 1920'de Sovyet ordusunun ülkeyi işgaliyle son buldu. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{250}" paraid="542043292" xml:lang="TR-TR">Hükümet yöneticileri ve aydınların çoğu ülkeyi terk etti fakat hepsi Azerbaycan davasını hayatlarının sonuna kadar yaşattı. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{e91563df-dbc8-4e1c-91ff-5eb3ef5866d2}{253}" paraid="335901153" xml:lang="TR-TR">Azerbaycan'ın kurucusu olarak kabul edilen Mehmet Emin Resulzade 'nin, "Bir kere yükselen bayrak bir daha inmez" sözleri, yıllar sonra tüm Azerbaycanlılar için slogan haline geldi. </p> <p lang="TR-TR" paraeid="{9251d3c7-0ed2-4dae-880f-80e6323e325b}{1}" paraid="1001500677" xml:lang="TR-TR">Azerbaycan, Sovyetlerin dağılmasının ardından tekrar bağımsızlığını ilan etti. Bağımsızlık bildirgesinde, ülkenin, 1918-1920 döneminde faaliyet gösteren Azerbaycan Cumhuriyeti'nin varisi kabul edildiği belirtildi. </p>