Çin Devlet Başkanı Cinping, Ortadoğu ziyaretleri kapsamında resmi temaslarda bulunmak üzere İran'a geldi. İran Cumhurbaşkanı Ruhani mevkidaşıyla başkent Tahran'daki, Sadabad Sarayı'nda heyetler arası görüşme gerçekleştirdi.
Liderlerin, basına kapalı gerçekleşen toplantısının ardından çeşitli alanlarda iş birliği protokolleri imzalandı. İki ülke heyetleri arasında "İpek Yolu Ekonomik Kuşağı" ve "21'inci Yüzyıl Deniz İpek Yolu Projesi"nin hayata geçirilmesi, nükleer enerji, hukuk, bilim ve teknoloji, çevrenin korunması, maden ve sanayi, iletişim ve teknolojileri, ticaret, insan kaynakları, kültür, sanat, ulaştırma ve gümrük alanında 17 mutabakat zabtı imzalandı.
İmza töreninin ardından konuşan İran Cumhurbaşkanı Ruhani, "Çin devlet başkanının İran ziyareti tarihi bir ziyaret ve iki ülke arasında yeni bir dönemin başlangıcıdır. Bizim Çin'le ilişkilerimizin önemi, 2 bin yıla uzanan tarihi ilişkilere, bugünün uluslararası konularına olan görüş yakınlığı, birçok alanda ortak iş birliğine sahip olmamız ve ortak çıkarlarımıza dayanır" diye konuştu.
Ziyaretin ekonomik yaptırımların kaldırılmasının ardından gerçekleşmesinin önemine işaret eden Ruhani, "İki ülkenin çıkarları doğrultusunda anlaşmalar yapabiliriz. Son 2 yılda 5'inci kez bir araya geldik. Bişkek, Şanghay, Cakarta ve New York'taki görüşmelerimizin ardından bugün de Tahran'da bir araya geldik. İkili ilişkiler, uluslararası ve bölge sorunları hakkında fikir alış verişinde bulunduk" şeklinde konuştu.
Ruhani şunları kaydetti:
"İki ülke arasındaki stratejik ilişkiler, gelecek 25 yılı içeren kapsamlı stratejik anlaşma ve gelecek 10 yıl için iki ülke arasındaki ticaret hacminin 600 milyar dolara çıkarılması konularında görüştük. İki ülke arasında finans, bankacılık, uzun vadeli enerji yatırımları, demiryolu çalışmaları, sanayi, maden, turizm, teknoloji ve ekonomi konularının yanı sıra güvenlik ve savunma alanlarında da görüşmeler yaptık. Bölgenin istikrarı ve huzuru konularında özellikle Afganistan, Irak, Suriye ve Yemen'i etkisi altına alan terörizmle mücadele konularında fikir alış verişinde bulunduk".
Devlet Başkan Cinping de konuşmasında, Çin'in İran'ın en büyük ticari ortağı olduğunu vurgulayarak, "İran'a ilk gelişim. Bu ziyaretimin amacı ikili ilişkileri geliştirmek ve iki millet arasındaki irtibatı güçlendirmektir. Birçok alanda anlaşma sağladık. İran'ın en büyük ticari ortağı olan Çin, bu ülkeden en fazla ham petrol ithal eden ülkedir. İran da Çin'in Ortadoğu'daki önemli ortaklarından biridir" ifadelerini kullandı.
İki ülke arasındaki siyasi ilişkilerin geliştirilmesi gerektiğine vurgu yapan Cinping, "Özellikle bölgesel konularda, Birleşmiş Milletler ve Şanghay İşbirliği Teşkilatı'nda birbirimizi desteklemeliyiz. Enerji alanında iş birliği içinde olacağız. İpek yolu, taşımacılık ve birçok konuda anlaşma yaptık" dedi.
Basın toplantısının ardından siyasi, idari, insani, kültürel, hukuk, güvenlik, savunma, bölgesel ve uluslararası ilişkiler başlıkları altında 20 maddelik "İran-Çin Kapsamlı Stratejik Ortaklığı Bildirgesi" yayımlandı.
Söz konusu bildirgeye göre İran, "İpek Yolu Ekonomik Kuşağı" ve "21'inci Yüzyıl Deniz İpek Yolu Projesi'nin" hayata geçirilmesi konusunda Çin'i desteklerken, Çin de İran'ı "Şanghay İşbirliği Teşkilatı" ve "Asya Altyapı Yatırım Bankası"na katılması konusunda destekleyecek. Yine bildirgede, bölgesel konularla ilgili ülkelerin ulusal hakimiyeti ve toprak bütünlüğünün korunması, terörle mücadele ve ülkelerin topraklarına müdahaleye karşı durulması konusunda fikir birliğine vurgu yapıldı.
Çin Devlet Başkanı Cinping'in, ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney ile de bir araya gelmesi bekleniyor.
Dünyada petrol üretiminde 5'inci sırada bulunan İran, Çin'e petrol ihraç eden ülkeler arasında 6'ncı sırada yer alıyor. İran, bu ülkeye günlük 542 bin varil petrol ihraç ediyor.
Çin gümrük idaresi verilerine göre iki ülke arasındaki ticaret hacmi 2014'te bir önceki yıla göre yüzde 70 artarak 52 milyar dolara yükseldi. 2014 yılında Çin'in İran'a ihracatı 24,4 milyar dolarken, İran'ın Çin'e ihracatı 27,5 milyar dolar olarak açıklandı. İran, ithalatının yaklaşık yüzde 40'ını en büyük ticari ortağı olan Çin'den gerçekleştiriyor.
