Özlem Çimendal
Kıbrıs Türk Emlakçılar Birliği Başkanı Sungur, KKTC’de son zamanlarda hızlı yükselişini sürdüren emlak ve konut kiralama sektöründe kira fiyatlarının artması ve ev sahiplerinin isteklerinin katılaşmasının nedeninin arz-talep dengesinin bozulması olduğunu dile getirdi. Sungur, konut sahiplerinin zaman zaman kiracıları zor durumda bırakabilecek istekte bulunmasının emlakçıların kontrolü dışında geliştiğini ifade ederek, “Olay tamamen arz ve talep meselesidir” dedi.
Sorun yaşamak istemeyen kiracı pozisyondakilerin Emlakçılar Birliği’ne üye ve sigortalı evleri kiralayan emlakçılara başvurabileceğini de söyleyen Sungur, sorumluluğun devlette olduğunu, devletin öğrencilere, çalışanlara ve kurpiyerlere yönelik sosyal konutlar yapılabilmesinin önünü açmasıyla bozulan arz ve talep nedeniyle yükselen konut kiralarının da makul seviyeye gerilebileceğini kaydetti.
“2007 yasası çalışmaz durumda”
Mevcut 17.4.2007 kapsamındaki yasanın çalışmaz durumda olduğunu ifade eden Emlakçılar Birliği Başkanı Hasan Sungur, yasa kapsamında kiranın detaylı bir şekilde emlakçıların denetimlerinde olmadığını söyledi. Ancak yeni yasada kiranın tamamen emlakçıların denetimde olduğu ve evlerin sigortalı olacağını dile getirdi.
“Ev eksiksiz deniyor, sorunlar sonradan çıkıyor”
Kiracıların evleri kiraladıklarında ev sahipleri tarafından evin her şeyinin eksiksiz olarak kiraladıktan sonra zaman zaman sorunlarla karşılaşabildiklerine dikkat çeken Sungur, sigortalı kiralanan evlerde bu sıkıntının ortadan kalkacağını söyledi. Sungur, “Sigorta kapsamında kiralanan evlerde, ilk etapta evin eksiksiz olarak ifade edilerek kiralanmasından sonra zaman içerisinde evde elektrik, su tesisatı ya da daha farklı sorunları ortaya çıkabiliyor. Çamaşır makinesini çalıştırıyorsunuz su içeriye püskürüyor, banyoya giriyorsunuz çeşmeler akmıyor, elektrikler patlıyor vs. İşte bu gibi durumlarda bu evlerin tamiratı sigorta tarafından karşılanacaktır. Kıbrıs Türk Emlakçılar Birliği üyesi olan emlakçıdan kiralandığında evlere sigortalı olarak girecektir kiracılar” şeklinde konuştu.
“Sigortalı ev kiralayabilirler”
Sorun yaşamak istemeyen kiracıların Kıbrıs Türk Emlakçılar Birliği üyesi emlakçılardan sigortalı ev kiralayabileceklerine değinen Sungur, kiracıların emlakçılardan bu belgeyi görebilme şansları olduğunu da vurguladı. Ayrıca Sungur, verilen bu belgelerin her yıl yenilendiğini de hatırlatarak içerisinde bulunulan yılın belgesinin olması gerekliliğine de işaret etti.
“Talep çok, konut yok, denge bozuluyor”
Emlak sektöründe özellikle kiralık konutlar konusunda arz ve talep sorunu olduğunun altını çizen Sungur, talebin çok, konut yok olmasından dolayı ev sahiplerinin de bir yerden sonra daha katı tutum içerisine girebildiklerine işaret etti. Sungur, konut sahiplerinin zaman zaman kiracıları zor durumda bırakabilecek istekte bulunmasının emlakçıların kontrolü dışında geliştiğini ifade ederek, “Olay tamamen arz ve talep meselesidir” dedi.
“Kiralayanlar öğrenci, çalışan ve kurpiyerler”
KKTC’de evleri öğrenci, kurpiyer ve çalışanların kiraladığını dile getiren Sungur, kiralayıcı pozisyondaki kesimin yerli halktan fazla olduğunu söyledi. Yerli halkın büyük bölümünün kendi mal ve mülkü olduğu noktasına değinen Sungur, konut sayısının az olması taleplerin çok olmasının şartları artırıp, ağırlaştırdığını ifade etti.
“Kiralayan ile kiralamak isteyen arasındaki denge bozuldu”
KKTC’nin lokomotif sektörlerinin başında gelen konut ve emlak sektörüne talebin 40 binlerden 100 binlere çıkan öğrencinin ekişine de değinen Sungur, “Son zamanlarda Türkiye’de yaşanan olaylardan dolayı 40 bine yakın öğrenci geldi ülkeye. Peki 40 bin konut yapıldı mı? Hayır. Durum da böyle olunca arz ve talep-kiralayan ile kiralamak isteyen arasındaki denge bozuldu ve bundan dolayı da ev sahiplerine istediği şartı koyma hakkı doğdu” şeklinde konuştu.
“Dengeyi sağlamak için yurtlar konusunda esneklik lazım”
Olayın insani boyutunun ise değerlendirildiği zaman mantığın iki kira bir depozito şeklinde olması gerektiğini söyleyen Sungur, “Kiranın biri yüzde 10’u şeklinde emlakçıya veriliyor. Ev sahibinin de elinde bir kira ve bir depozito kalıyor. Ancak KKTC devletinin acilen birtakım düzenlemelere giderek arz ve talep dengesini sağlamak amacıyla özellikle öğrencilere yönelik olarak yapılacak yurtlar konusunda daha esnek olması gerekmektedir” ifadelerini kullandı.
Yurtlarda kalamayan öğrenciler çevredeki konut fiyatlarını yükseltiyor
Hükümetin bazı üniversiteler yurt izni vermemesini de eleştiren Sungur, “Bu izinler verilmediği zaman öğrenciler mecburen civar köylere ya da bölgelere yöneliyor doğal olarak da ev fiyatlarında bir artış söz konusu oluyor” diyerek yerli halkın da çalışanın da yüksek ev kiralarından şikayetçi olacak duruma gelebileceğini ifade etti.
“Özel yurt ve sosyal konutlara izin verilirse, yüksek kira aşılabilir”
Öğrenciler, kurpiyerler ve ülkeye çalışma maksatlı gelenlere yönelik özel yurt izinleri noktasında devletin düzenlemeye gitmesi gerekliliğini dile getiren Sungur, arz-talep nedeniyle ortaya çıkan konut kirası yüksekliğinin de böylelikle aşılabileceğine değindi.
“Şehir Planlama Dairesi çok katı tutum içerisinde”
Ülkedeki emlak ve kiralık konut kiralarının fazlalığının ana nedeni olan arz ve talep dengesinin bozulmasının sorumlusunun devlet olduğunu dile getiren Sungur, ŞehirPlanlama Dairesi’nin katı tutumunu eleştirerek, “Şehir PlanlamaDairesi’nin katı tutumundan dolayı yurt ve sosyal evler maalesef yapılamıyor” dedi.
“Emirnamelerin kaldırılmasını bekliyoruz”
Başbakan Yardımcısı Serdar Denktaş’ın Emirnameleri kaldıracağı söylemlerini de tekrar hatırlatan Sungur, “Sayın Serdar Denktaş’tan söylediği sözün arkasında durarak emirnameleri kaldırmasını bekliyoruz. Yasalar uygun planlara geçilmesi halinde aslında birçok sorun da ortadan kalkacaktır” ifadelerini kullandı. Mağusa’da Fasıl 96’nın çalıştığına da değinen Sungur, bütün şikayetin Lefkoşa ve Girne’de toplandığını da vurguladı.
