21. Yüzyıl Düşünce Enstitüsü Enerji ve Enerji Güvenliği Uzmanı Doç. Dr. Tuğçe Varol Sevim, AA muhabirine, Yunanistan Başbakanı Andonis Samaras, GKRY lideri Nikos Anastasiadis ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin, Doğu Akdeniz'deki doğalgaz kaynaklarının paylaşımı konusunda yarın yapacakları zirveyi değerlendirdi.
Söz konusu 3 ülkenin bir blok olarak nitelendirilebileceğini ifade eden Sevim, "Bu üç ülkeyi birleştiren ortak çıkar çok. Ancak bu çok da umut vaad eden bir blok değil. Türkiye, gereken tepkiyi zamanında verecektir" dedi.
Mısır'ın, tarihindeki en büyük enerji krizini yaşadığını hatırlatan Sevim, "2008'de İsrail'e doğalgaz satan Mısır, İsrail'den gaz almaya başlayacak. Kartlar el değiştirdi. Mısır, GKRY'den sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alma görüşmeleri de yapıyor. GKRY için de Mısır iyi bir pazar çünkü 2016 itibariyle LNG doğalgazını uluslararası piyasaya satabilecek" diye konuştu.
Türkiye'nin Doğu Akdeniz'de münhasır ekonomik bölge konusunda yalnız olduğunu savunan Sevim, "Ancak bu geri adım atacağımız anlamına gelmez. Türkiye, uluslararası hukuktan doğan haklarını korur ve korumaya gücü vardır" ifadelerini kullandı.
Toplantıda, GKRY'nin 5 yıl önce Mısır'la yaptığı sınır belirleme anlaşmasına Yunanistan'ın da dahil edilerek bölgenin üç ülke arasında paylaşılabileceğine yönelik iddiaların hatırlatılması üzerine Sevim, şunları kaydetti:
"Yunanistan, doğalgaz Girit üzerinden kendisine gelsin diye uğraşıyor. Hayali o. Türkiye'yi tamamen by pass etmek istiyor. Böyle bir harita dizayn ettiklerini biliyoruz uzun zamandır. Bu harita ortaya çıkarsa, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'de sadece Antalya kıyıları kalacak. Çarpışma noktası adanın solunda, Girit'in altına doğru. İş nereye geldi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin değil, Türkiye'nin hakları mevzu bahis oldu. Eğer nihai birşeye gitmeye kalkarlarsa, Türkiye gerekeni yapar."
İSRAİL'İN TUTUMU
Doğu Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ata Atun da Kahire'de gerçekleştirilecek zirveyi değerlendirirken, "Bu noktada İsrail'in tutumu çok önemli. İsrail de Doğu Akdeniz'de bulduğu doğalgazı Türkiye üzerinden borularla göndermesinin daha ekonomik olduğunu anladı" dedi.
İsrail'in, Leviathan sahasından çıkarmayı planladığı 16 milyar metreküp doğalgazın, 6 milyar metreküpünü Filistin'e ve Ürdün'e satacağını ifade eden Atun, şöyle konuştu:
"Avrupa'ya göndereceği 9 milyar metreküpün de 6 milyar metreküpünü Türkiye'nin alacağını planlıyor. Yani buradaki çerçeve belli, İsrail çıkardığı doğalgazı illa ki boru hatlarıyla Türkiye üzerinden gönderecek. Mavi Marmara özrünün altında yatan sebep de bu. İsrail'in Rum Yönetimi ve Mısır'a verdiği destek, Türkiye'nin elini zayıflatma amacı taşıyor."
Uluslararası piyasaya satışı için yeterince ekonomik bir miktar olmaması sebebiyle, Kıbrıs gazının İsrail gazıyla birleştirilip satılması ihtimali üzerinde duruluyor. İsrail Dışişleri Bakanı Avigdor Liberman, geçen hafta düzenlediği GKRY ziyaretinde "Türkiye, Rum yönetiminin doğalgaz aramasına saygı duysun" mesajı vermişti.
