“Asrın Projesi” olarak adlandırılan KKTC Su Temin Projesi ile ilgili kamuoyunda olumsuz söylemler kulaktan kulağa yayılmaya devam ederken proje müdürü Birol Çınar ile Tarım, Doğal Kaynaklar ve Gıda Bakanı Erkut Şahali, “Türkiye vanaları kapattı”, “Teknik sorunlar baş gösterdi”, “Yönetim ve dağıtımda iki ülke arasında kriz çıktı” iddialarını yalanladı.
Suyun şebekeye verileceği hususunda halkın çoğunluğunun ümidi her geçen gün azalırken Türkiye’den gelen sudan büyük oranda yararlanacak olan üretim sektörlerinin temsilcileri ise suyun yönetimi ve dağıtımında bir an önce sonuca ulaşılmasını istiyor.
Teknik çalışmalar sürüyor
Türkiye’den deniz altından borularla taşınan su, 1 Ekim 2015 tarihinden buyana Geçitköy Barajı’na kademeli olarak pompalanıyor.
Proje kapsamında pompa istasyonunda ve arıtma tesisinde, basınç, sızdırmazlık denemeleri, pompa istasyonunun bakımı gibi teknik çalışmaların devam etmesi sebebi ile su, dönem dönem baraja değil arıtma tesisine yönlendiriliyor.
Yetkili ağızlardan alınan bilgiye göre, suyun şebekelere iletimi, bu teknik çalışmalar tamamlanmadan gerçekleştirilmeyecek.
Yetkililer, “kriz” iddialarını yalanladı
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Su İşleri (DSİ) KKTC Proje Müdürü Birol Çınar, proje kapsamında her şeyin planlandığı gibi ilerlediğini belirterek suyun kademeli olarak Geçitköy Barajı’na iletiminin devam ettiğini söyledi.
Türkiye’nin vanaları kapattığı iddiasının ise doğru olmadığını kaydeden Çınar, “Suyun kesildiği şeklinde bir durum söz konusu değil. Vana açıldığı günden bu güne kesinlikle kapatılmadı" dedi.
Tarım, Doğal Kaynaklar ve Gıda Bakanı Erkut Şahali ise Türkiye ile KKTC arasında projeye ilişkin istişarelerin devam ettiğini söyledi.
Şahali, iki ülke arasında kriz olmadığını ancak ortada konunun muhatapları dışındaki kişiler tarafından yaratılmış bir kriz havası bulunduğunu kaydetti.
Suyun idari kararlar alınmış olsa dahi şebekeye aktarılmasının şuan için mümkün olmadığını söyleyen Bakan Şahali, Geçitköy Barajı’nda ve arıtma tesisinde teknik çalışmaların devam ettiğini bu teknik çalışmalar tamamlanmadan suyun dağıtımının yapılamayacağını belirtti.
Yönetim ve dağıtımda sona yaklaşıldı
Tarım, Doğal Kaynaklar ve Gıda Bakanı Erkut Şahali, suyun yönetimi ve dağıtımı konusunda ise çok yakın zamanda gerekli idari kararların alınacağını, bu yönde Türkiye ile istişarelerin devam ettiğini açıkladı.
***
Şahali: Su şebekeye verilecek noktada değil
Tarım, Doğal Kaynaklar ve Gıda Bakanı Erkut Şahali, KKTC Su Temin Projesi ile ilgili Türkiye ile istişarelerin devam ettiğini belirtti.
İki ülke arasında proje ile ilgili her konuda anlaşılmış olsa dahi Türkiye’den gelen suyun şebekeye verilecek noktada olmadığını kaydeden Bakan Şahali, Geçitköy Barajı’nda ve arıtma tesisinde teknik çalışmaların devam ettiğini bu teknik çalışmalar tamamlanmadan suyun dağıtımının yapılamayacağını söyledi.
Erkut Şahali, konuya ilişkin Havadis’e yaptığı açıklamada şunları söyledi: KKTC Su Temin Projesi ile ilgili ortada bir kriz yok ancak bir kriz havası var. Bu hava da konunun muhataplarının dışında olanlar tarafından yaratılmaktadır. Proje ile ilgili gerektiği şekilde Türkiye ile işbirliği içerisinde taraflar olarak konuyu ele almaya devam ediyoruz. Suyun yönetimi ve dağıtımı konusunda henüz bir sonuca ulaşılmamış olması da suyun halka arzında bir gecikmeye yol açmamaktadır. Çünkü her şey anlaşılmış, belirlenmiş olsa bile su dağıtılacak durumda değil. Çünkü halen barajda ve arıtma tesisindeki teknik çalışmalar devam ediyor. Halkın kafası karışmış olabilir. Evet belki barajın arıtmanın açılışı yapıldı ama daha yapılması gereken deneme testleri var. Tekrar üzerine basarak söylemek isterim ki idari kararların alınmamış olması suyun halka arzı ile ilgili bir gecikmeye yol açmıyor. Suyun dağıtımın yapılabilmesi için zaten önce basınç, sızdırmazlık ve benzeri teknik denemelerin tamamlanması gerekiyor.
***
Çınar: Her şey planlandığı gibi gidiyor
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Su İşleri (DSİ) KKTC Proje Müdürü Birol Çınar’dan alınan bilgiye göre proje ile ilgili herhangi bir problem yok. Su kademeli olarak Geçitköy Barajı’na pompalanıyor.
Türkiye'den KKTC'ye su iletiminin durdurulduğu iddiasına ilişkin iddiaları yalanlayan Çınar, her şeyin planlandığı gibi devam ettiğini suyun akışında herhangi bir problem olmadığını söyledi.
Çınar, proje kapsamında sadece dönem dönem pompa istasyonunu çalıştırılmadığında suyun baraja değil direk arıtma tesislerine gönderdiklerini belirterek, "bu dönemde barajdaki su akışını görmeyen vatandaşlar vananın kapandığını düşünüyorlar. Suyun kesildiği şeklinde bir durum söz konusu değil. Vana açıldığı günden bu güne kesinlikle kapatılmadı" diye konuştu.
***
Kelle: Su akıyor hükümet bakıyor
Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle, suyun ülke tarımı için önemli olduğuna vurgu yaparak gerek “KKTC Su Temin Projesi kapsamında Türkiye’den deniz altından borularla KKTC’ye getirilen su gerekse Haspolat’ta, Mağusa’da ve Güzelyurt’ta faaliyet gösteren arıtma tesislerinde üretilen suyun bir damlasının bile heba olmaması gerektiğini ifade etti.
Kelle, şuanda gerek Türkiye’den gelen suyun gerekse ülke kaynaklarının tarım için nasıl daha faydalı olarak kullanılabilir noktasında çalışmalar yapılması gerekirken, bugün Haspolat’ta, Mağusa’da ve Güzelyurt’ta arıtma tesislerinde üretilen suyun derelere verildiğini Türkiye’den gelen su konusunda ise halen daha kim yönetecek kim dağıtacak kavgasının sürdürüldüğünü belirtti.
Kelle, şunları söyledi: Su bizim için çok önemli ve tek bir damlası bile heba edilmemelidir. Ama gelinen noktada bu su konusu öyle bir hal aldı ki adeta ülkedeki tüm sıkıntıların ötesine geçti. Şuanda mevcut suyu nasıl kullanabiliriz veya suyun fazlasını tarımda ne şekilde kullanabiliriz üzerinde çalıştay yapmak gerekirken su orada duruyor biz hala suyun kimi yöneteceğinin kavgasını veriyoruz. Hükümet edenler bu su konusunda bu kadar iyi olduklarını söylüyorlar o halde soruyorum kendilerine neden Haspolat’ta üretilen yıllık 11 milyon metre küp su değerlendirilmiyor. 2 yıldır biz bu suya talibiz neden bize verilmedi. Gerek ülkemiz kaynakları gerekse Türkiye’den gelen su konusundaki problemlerin çözülmesi ve suyun kullanıma sunulmasını temenni ediyoruz.
***
Naimoğulları: Parası ne ise ödemeye hazırız
Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, KKTC’de geçen iki yılda yaşanan kuraklık sebebi ile su kaynaklarının dibe çöktüğünü ifade ederek Türkiye’den gelen suyun tarım ve hayvancılık açısından büyük öneme sahip olduğunu dile getirdi.
Su kaynaklarındaki azalma sebebi ile bugün hayvanlara içirilecek kaliteli su bulamadıklarını söyleyen Naimoğulları, “Hayvanların içme suyu kalmadı. Üretici, Devlet Üretme Tesisi’nde kuyruğa girerek su almaya çalışıyor. Bir çözüm noktasına varılmalıdır. Çiftliklere sayaçlar takılsın. Biz kullanacağımız suyun parasını ödemeye hazırız, yeter ki hayvanlara kaliteli su verelim. Şuanda hayvanlarımıza tuzlanmış su içiriyoruz” dedi.
“Bu suyun her damlası bizim değerlidir” diyen Mustafa Naimoğulları, Türkiye’den KKTC’ye gelen suyun öncelik içme suyu olarak verilmesi ardından da organize hayvancılık bölgesine, çiftliklere verilmesi gerektiğini kaydetti.
“İşbirliği şart”
Mustafa Naimoğulları, suyun doğru pazarlanabilmesi ve kullanılan suyun tahsilatının yapılabilmesi için işbirliğine gerek olduğunu savunarak bu işbirliğinin belediyeler ile özel şirketlerin arasında olması gerektiğini dile getirdi.
Naimoğulları, “Belediyeler hem pazarlama hem maliyeti karşılayacak durumda değil. Bu bakımdan özel şirketlerle işbirliği yapılmalıdır. Öte yandan bizim açımızdan önemli olan bu suyun yeşil ot yem bitkisi üretiminde kullanılmasıdır, bu işbirliği yapılmazsa ve üretici daha yıllarca çiftliklerine su gelecek diye beklerse birçok hayvan susuzluktan telef olacak” diye konuştu.
Naimoğulları, ayrıca her yıl en az 200 - 250 milyon TL vererek yem bitkisi, kaba ot ve mısır ithal edildiğini belirterek “Aslında tüm bunların üretimini biz yapabiliriz. Ekonomik olarak ülkeye katkı sağlayabiliriz. Ama dediğim gibi bunun için işbirliği şarttır. Bu noktada önemli olan belediyelerin değil halkın çıkarlarıdır” dedi.
