Rum yönetiminin İsviçre görüşmesi öncesinde, beşli veya çok taraflı konferansa gitmeyi kabul etmek için iki şart koştuğu haber verildi.

Fileleftheros “Haritaları Görmek İstiyor”  başlıklı manşet haberinde, Rum tarafının, “bu sefer haritalarla gelmesi için Türk tarafına baskı yapmaları” maksadıyla Kıbrıs sorununa müdahil ve ilgilenen herkese şu iki şartı içeren mesajlar gönderdiğini yazdı:

“1-Türk tarafı müzakere masasına harita koymalı ve 2- haritalar Rum tarafının koyduğu ana talepleri yerine getirmeli, toprak ve nüfus iadesini içermeli”

İki tarafın toprak konusunda masaya koyduğu ve gelecek hafta İsviçre’de ele alınacak toprak kriterlerinin bir birine zıt olduğunu belirten gazete, Rum tarafı daha çok göçmen ve toprak iadesi hedeflerken Türk tarafının, bugün elinde tuttuklarını koruma yöntemleri aradığını yazdı, özetle şunları aktardı:

RUM VE TÜRK TARAFLARININ TOPRAK KRİTERLERİ

“Kıbrıs Rum tarafı Annan planında öngörülenden daha yüksek oranda toprak iadesi talep ediyor. Daha çok kıyı şeridinin Kıbrıs Rum idaresi altına girmesini istiyor. Hedef, en az 100 bin göçmene Rum idaresi altında geri dönme hakkı vermektir.  Kapalı Maraş gibi bazı bölgeler çözümün uygulanacağı ilk günden itibaren iade edilsin istiyor. Maraş ve Omorfo’nun (Güzelyurt) iadesi kırmızı çizgidir.

Kıbrıs Türk tarafı, Mülkiyet ve ikamet hakkı konularında uzlaşıldığına göre toprakta düzenleme yapılmasına gerek olmadığını düşünüyor. Kıbrıs Türk idaresi altındaki bölge içerisinde kantonlar oluşturulmasını kabul ediyor.

Federal hükümet tarafından yönetilecek bir üçüncü bölge oluşturulmasını kabul etmiyor. Haritada, iki taraf arasında bir denge olacak şekilde bir hiza olması gerektiğini savunuyor. Kıbrıs Türk oluşturucu devletçiğinin sarihliğinde ısrar ediyor. Toprak da Türkiye’nin garantilerini de kaybetmek istemediğini açıkça ortaya koyuyor.  Ancak münferit durumlar için bir özel statü olmasını kabul ediyor. “

Gazete, bu veriler ışığında iki tarafın İsviçre’de, kriterler üzerinde bir anlaşmaya varılabilmesi ve ardından haritaların hazırlanıp sunulması için büyük zaman harcayacağına işaret etti.

Anastasiadis’in Türk tarafına ve müdahil üçüncü ülkelere; “Türk tarafı tatmin edici haritalar sunmazsa, beşli veya çok taraflı konferans yapılmasını kabul etmeyeceğini”  ilettiğini kaydeden gazete, Türk tarafının, hem Toprak hem de Güvenlik konularında (taviz) veremeyeceği mantığından hareketle bu iki konuyu birbirine bağlamaya çalıştığını da yazdı.

Habere göre, Rum Ulusal Konseyi’nin Kıbrıs sorunuyla ilgili alt komitesi, İsviçre görüşmeleri öncesi dün toplanarak Toprak başlığıyla ilgili her şeyi görüştü. Alt komitenin, İsviçre öncesinde bir toplantı daha yapabileceği bildirildi.

Habere göre İsviçre’de yapılması beklenen görüşmeler, Rum iç cephesinde özellikle Toprak konusunda itiraz ve tepki çekmeye devam ediyor. DİKO Anastasiadis’i Kıbrıs sorununu tehlikeli patikalara sürüklemekle suçluyor ve kriterleri görüşmenin Torpak’ta özlü müzakere anlamına gelmediğini söylüyor. DİSİ ise cevaben, DİKO’nun “kriterler mi harita mı şeklinde sahte bir ikilem ortaya koyduğunu” savunuyor.

PLAN TATBİKATLARIYLA SON HAZIRLIKLAR

Haravgi’nin “Mont Pelerin Arifesinde Plan Tatbikatları” başlıklı haberine göre Rum Başkanlık Sarayı’nda dün ve önceki gün İsviçre görüşmeleri için plan tatbikatları yapıldı. Çarşamba günkü toplantıya Anastasiadis’e eşlik edecek Tapu, Şehircilik ve diğer ilgili birimlerden teknokratlar katıldı. 
Daha çok, teknik nitelikte görüş alış verişinde bulunulan toplantıda kıyı şeridi, Toprak kriterleri, “iade edilmesi gereken” toprak yüzdesi ele alındı ve Türk tarafından gelebilecek tepkilerle ilgili değerlendirmeler üzerinde duruldu. Katılımcılar, çeşitli planlar, bu planların ileri götürülme yöntemleri ve Rum tarafının müzakerelerde ortaya koyacağı argümanlar üzerinde çalıştı.

“İSVİÇRE’DE BAŞARISIZLIK KIBRISLI RUMLAR ARASINDA HAYAL KIRIKLIĞI YARATIR”

“İsviçre’den olumlu sonuç çıkıp çıkmayacağı kaygısı” bulunduğuna da dikkat çeken gazete, katılımcıların “oradaki müzakerelerdeki bir başarısızlık Kıbrıslı Rumlar arasında hayal kırıklığı yaratacak” ve “Türk tarafının ortaya koyması beklenen tezler nedeniyle müzakere hiç de kolay olmayacak” görüşünde birleştiğine dikkat çekti.

Habere göre Mülkiyet’le ilgili Rum çalışma grubu başkanı Erato Kozaku Markulli “Astra” isimli radyo istasyonuna “Kıbrıs Rum tarafı İsviçre’ye Toprak ve Mülkiyet’le ilgili net tezlerle gidecek. Bu iki konu hem birbiri ile hem de meselenin ekonomik yönüyle bağlantılıdır” dedi.

“Çözüm maliyetinin, Kıbrıs Rum idaresi altına verilecek toprağa doğrudan bağlı olduğunu çünkü 100 bin Rum’un bu şekilde geri dönmesiyle daha az mülkiyet tazminatı gerekeceğini” savunan Markulli “aynı şey, nihayetinde Kıbrıs Türk federal ‘devletinde’ de serbest yerleşim uzlaşısı uygulanırsa da olacak” iddiasında bulundu.

“TOPRAK VE HARİTA GÖRÜŞMELERİ İÇİN BİRÇOK HUKUKİ ARGÜMANIMIZ VAR”

Markulli, Rum tarafının, teknokratlar tarafından Anastasiadis’e sunulan ve kriterlerin ve haritaların görüşülmesi sırasında yardımcı olacak birçok hukuki argümanı olduğunu belirtti.

Kriterler ve mülklerin değerlendirme metoduna değinirken “bu öncelikli değil.  Toprak’ta anlaşma sinyali olması halinde de belirlenebilir” diyen Markulli, Türkiye’nin tavrı konusunda ise “işgal bölgelerinin bugünkü sakinlerinin göç ettirilmemesi gerekir. Böyle bir gelişme büyük sorunlar çıkarır.  Bu nedenle mümkün olduğunca az bölge iade edilmeli argümanını öne çıkarıyor” dedi.

TALAT’IN MÜLAKATI RUM BASININDA

Bu arada 2’nci Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ın Havadis gazetesine verdiği mülakatta söyledikleri bugünkü gazetelerde gündem oldu.

Fileleftheros “Talat kamuoyu önüne çıkıp federal hükümet tarafından yönetilecek bir ‘üçüncü bölge’den söz ederek meseleyi kamuoyunda tartışmaya açtı. Talat’ın önerisine göre o bölgenin yalnızca idari statüsü değişecek, şimdiki sakinlerinin gitmesi söz konusu olmayacak” yorumuyla aktarırken diğer gazeteler şu başlıkları attı:

Politis “Mehmet Ali Talat ‘Havadis’e: Omorfo Federal Olabilir” , Alithia “Toprak Haritasında Düz Hat… CTP Başkanı Mehmet Ali Talat Omorfo’nun Federal Yönetim İdaresine Verilmesi Görüşünü Belirtti” , Haravgi “Talat Omorfo’nun Federal Yönetim Altına Verilmesini Öneriyor… Kıbrıs Türk Tarafı Yüzde 29’un Altında Toprağı Kabul Etmiyor”, Simerini de “‘Üç Bölgeli’ Harita… Talat Toprakta Yeni Harita ve Annan Planının Hattının Düzleştirilmesini Öneriyor… Eski Kıbrıslı Türk Liderin Toprak için Federal İdare Altında ‘Üçüncü bir Bölge’ Önerisi Ara Bölge Toprağını ve Omorfo’yu Da Kapsıyor”  başlık ve spotlarını attı.