Bertuğ Topal
Turizm sektöründe reformları kapsayan bir rapor hazırlanarak Bakanlar Kurulu’na sunuldu. 2016-2030 yıllarını kapsayan rapor, reformlar ve bütçeleri içeriyor. Önümüzdeki 15 yıl içerisinde yaklaşık 165 milyon TL’lik reform paketini de içeren Turizm Sektörü Büyüme Endeksli Reformist Model Paketi ile turizmde beklenen artışın sağlanması bekleniyor.
2009-2015 dönemindeki rakamların da yer aldığı raporda, öncelik 2016-2030 döneminde yapılması planlanan reformlara verilmiş durumda.
Rapordaki reformların hayat geçirilmesi durumunda turizm sektörünün ciddi bir ivme kazanması bekleniyor.
Turizm artacak
Raporda, önümüzdeki 15 yılın dünya turizm tahminleri de irdelendi. Dünya Turizm Örgütü'nün verilerine göre, 2030 yılında dünyada 1.8 milyar turist, 2 trilyon dolar harcama olacağını, Akdeniz çanağında turizm rekabetinin en üst düzeyde olacağını belirtti.
2010 – 2030 yılları arasında Dünya Turizmi yılda ortalama % 3.3 büyüyecek ve turist sayısına her yıl ortalama 43 milyon yeni bir kitle katılacak.
Yılda ortalama 14 milyon turist kazanan Asya, Latin Amerika, Merkezi ve Batı Avrupa, Batı Akdeniz, Orta Doğu ve Afrika’nın önümüzdeki dönemde yılda ortalama 30 milyon yeni turist kazanacağı tahmin ediliyor.
2030 yılında gelişmekte olan pazarların dünya turizm pastasındaki paylarını % 58’e çıkaracakları tahmin ediliyor.
Son altı yıllık veriler yükselişi gösteriyor
KKTC turizminin 2009-2015 yılları arasındaki dönemde yükselişte olduğu verileri de raporda yer aldı. Rapora göre doluluk oranı bu dönemde yüzde 35, turist sayısı ise yüzde 45 artış gösterdi. Yine Türkiyeli turist sayısı ve yabancı sayısında da artış gözlemleniyor.
Ciddi hedefler konuldu
Turizm Bakanlığı’nın hazırladığı Turizm Sektörü Büyüme Endeksli Reformist Model Paketi ile turizmde ciddi hedefler de konuldu. 2016 yılını kapsayan hedeflere göre yatak kapasitesinin 19,800’den 27,000’e yükseltilmesi, gecelemelerin 2,663,000’den 4,400,000’e çıkması, konaklayan kişi sayısının 683,000’den 1,000,000’a çıkması, yabancı konaklayan kişi Sayısının 183,000’den 350,000’e çıkması gibi hedefler yer alıyor.
Bu yıl % 4.4 büyüyecek
Rapora göre her geçen yıl ülkemize gelen turist sayısında ciddi artışlar sağlanırken Gayri Safi Milli Hasılaya (GSMH) etkisi de olumlu oranda yansıdı. 2013 yılında ülkemizde turizm sektöründeki gelişme 675 milyon TL olurken 2014 yılında tahmini 792 milyon TL oldu. KKTC ekonomisi 2014 yılında yaklaşık %4.3 oranında büyümüş, 2015 yılında ise %4.4 büyüyeceği tahmin ediliyor.
2016-2030 Vizyonu
Raporda 2016-2030 dönemi için hazırlanan vizyon raporunda yaklaşık 10 tane reform maddesi bulunuyor. Paketi ana vizyonu ise turizm sektörünü girişimciliğin desteklenmesi ve rekabet koşullarının iyileştirilmesi yöntemleri ile büyütmek olduğu ifade edildi. Raporda bürokrasinin azaltılması, regülasyonlar ve maliyetlerin düşürülmesi de hedefler arasında yer aldı.
Özerk turizm yönetimi kurulacak
Rapora göre özerk turizm yönetimi yirmi dört ay içerisinde kurulacak. Sektörün katılımcılığını sağlayacak bir örgüt modelinin altyapısı kurulacak. Bu reform için ise 10 bin TL bütçe ayrıldı. Örgütün, sektörün etkin paydaşlığını devletin vereceği kararlarda olabilmesi şeklinde dizayn edileceği ifade edildi.
Ulaşım ve yatırım teşvikleri değiştirilecek
Reform paketi ile ulaşım teşvik sistemi ihtiyaca göre değiştirilecek. Yatırım teşviklerinde ise Master plan çerçevesinde küçük ve orta ölçekli işletmelere dayalı bir stratejiye geçiş sağlanacak. Ulaşım Teşvikleri için Toplam 60 Milyon TL ve Yatırım Teşvikleri için Toplam 30 Milyon TL bütçe ayrılacak.
Ulaşım teşvikleriyle; 2014 yılında 844.130 konaklayan turistle birlikte toplamda 1.100.000 kişi ülkemizi ziyaret ettiği de ifade edildi.
Yatırım teşvikleri
Rapora göre üç yıldız standardında, her biri 100 yatak kapasiteli toplam 10 yeni otel yapılacak. Yatak başına 60 TL teşvik konuldu.
Yatırıma %30 hibe verilecek. Geriye kalan %70’in %50’si için kredi verilecek ve kalan %50 ise öz kaynak olacak şeklinde olacak.
Kredi için ise rapora göre %5 faiz devlet tarafından karşılanacak, 3 yıl ön ödemesiz, 7 yıllık bir kredi sağlanacak.
Küçük ve orta ölçekli oteller için teşvik
Konaklama sektöründe özellikle küçük ve orta ölçekli konaklama tesislerinde standartları yükseltici yatırım teşviklerinin verilmesi de reform paketi içerisinde yer alıyor. Bütçe olarak toplam 7.5 Milyon TL ayrılan kalem, bu kurumların yeniden rekabet edebilmesi için devlet desteğine ihtiyaçları olduğu kaydedildi.
“Kuzey Kıbrıs” için gerekli strateji beşer yıllık planlar hayata geçirilecek
Raporda, “Turizmde markalaşmış bir “Kuzey Kıbrıs” için gerekli strateji beşer yıllık planlar halinde hazırlanıp hayata geçirilecektir. Her yıl için 10 milyon TL kaynak ayrıldı. Marka değeri yüksek ve dolayısı ile daha yüksek paket fiyata satılabilen bir “KKTC” yaratmak için planlı ve programlı bir şekilde bir destinasyon yönetim planlaması yapmamız ve uygulamaya koymamız gerekmektedir” denildi.
Turizm Master Planı hazırlanacak
Hükümet programında da yer alan bu reformların yanı sıra KKTC Turizm Master Planı güncellenip, gerekli alt yapıların oluşması için projelendirilecek. Master Plan için toplam 3 milyon TL’lik bir bütçe ayrılmış durumda.
Tanıtıma 35 milyon TL
KKTC’nin dış ülkelerde tanıtılması için de ciddi bir maddi kaynak ayrılmış durumda. Rapora göre turizme ayrılan fonlar rekabet halinde olunan ülkelerdeki oranlar da dikkate alınarak gözden geçirilecek ve rekabet gücü artırılacak. Ayrıca verilen destekler, turizm sektörünü geliştirmek isteyen benzer ülkelerin ülkesel ve bölgesel tanıtıma ayırdıkları seviyelere kalıcı bir şekilde yükseltilmesi için 35 milyon TL kaynak ayrılmış durumda.
Toplam bütçe 165 milyon TL
Turizm Sektörü Büyüme Endeksli Reformist Model Paketi’nin hayata geçirilmesi için gerekli kaynak ise toplam olarak 165 milyon 855 bin Türk Lirası. 15 yıllık dönemi kapsayan raporun hayata geçmesi ile KKTC turizminin ayağa kalkması planlanıyor.
GSYİH’ye katkısı büyük
Devlet Planlama Örgütü verilerine göre KKTC’de 10 bin yataklık bir turizm yatırımı Gayrı Safi Yurt İçi Hasıla’yı %2-3 oranında artırıyor. Turizmin GSYİH’daki payı, Turizm gelirlerinin ihracata oranı ve turizm gelirlerinin dış ticaret açığına oranı ülkedeki ekonomiye ciddi şekilde etkileyici bir durumda.
“Turizmi devlet politikası yapmak şart”
Raporun sonuç bölümünde ise şu ifadelere yer verildi: “Son 20 yıla baktığımızda KKTC için orta veya uzun vadeli tek proje “su projesidir.” Turizmi devlet politikası yapma ve lokomotif gücünü kullanmak küçük ve orta ölçekteki şirketleri çoğaltacaktır. Böylece halka hem psikolojik hem ekonomik bir proje sunma fırsatı doğacaktır.
