Bitki çaylarının çocuklar için kullanımı son yıllarda giderek artıyor. Birçok ebeveyn çocuğu hastalandığında, gaz sorunu yaşadığında ya da uyumadığında bitki çaylarından yardım alıyor. Oysa bitkisel olduğu için doğal ve zararsız olduğu düşünülen bu çayların çocuklara bilinçsizce verilmesi çeşitli rahatsızlıkları beraberinde getirebiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İncilay Üstündağ, çocuklarda bitki çayı tüketimi konusunda dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Doğal ve bitkisel olan her şey zararsız demek değil
Kültürümüzde şifalı otların geniş yer tutması, günümüzde birçok anne babanın doğumdan itibaren çocukları için çeşitli bitki çaylarını kullanmalarına neden oluyor. Ancak doğal ve bitkisel olan her şeyin zararsız veya faydalı olduğunu düşünmek, ebeveynleri yanlış sonuçlara götürebiliyor. İlaç yapımında kullanılan birçok etken madde bitkilerden elde edilmesine rağmen ciddi yan etkilere sahip. Ayrıca herhangi bir ilaç kullanırken çocuğa bitki çayı verilmesi, bitkilerin içinde bulunan etken maddelerin ilacın etkisini azaltmasına veya arttırmasına yol açabiliyor. Bu nedenlerle çocuklar için bitki çayı hazırlarken dikkat edilmesi gerekenler şöyle:
• Doktora danışmadan hiçbir bitki çayı kullanılmamalı.
• Açıkta satılan bitkiler veya bitki karışımları tercih edilmemeli, bunların yerine eczanelerde satılan güvenilir çaylar kullanılmalı.
• Çocuklar için hazırlanmış olsa bile içine şeker ya da çeşitli aromalar ilave edilmiş çaylardan uzak durulmalı.
• 6 aydan küçük bebeklere anne sütü haricinde hiçbir şey verilmemeli.
• 6 aydan küçük bebekler gaz sancısı, kolik gibi durumlar yaşadığında bu rahatsızlıklara iyi geldiği söylenen rezene, anason gibi çaylar bebeğe direkt olarak verilmemeli, emzirme yoluyla bebeğe geçeceği için annenin içmesi sağlanmalı.
• Ihlamur, papatya, nane-limon gibi bitki çayları bebeklere 6. aydan sonra ve yine doktora danışarak verilmeli.
• Çocuklar için hazırlanan bitki çayları kaynatılmamalı, sıcak suda ılıması beklenerek demlenme yoluyla hazırlanmalı.
• Çocuklara bitki çayı verirken aslında onlar için bir nevi ilaç verildiği akıldan çıkarılmamalı.
• Bitki çayları fazla miktarda ve uzun süre kullanılmamalı.
Hangi bitki çayı hangi hastalığa iyi gelir?
IHLAMUR: Soğuk algınlığı ve gribe karşı en yaygın olarak kullanılan bitki olan ıhlamur, öksürüğün yumuşamasına yardımcı olur. Bunun yanı sıra kabızlığın önlenmesinde de etkilidir. Çocuklara 6. aydan sonra doktor önerisiyle günde 1 veya 2 kez yarım kahve fincanı kadar verilebilir.
REZENE: Sindirimi kolaylaştırıcı, gaz giderici ve süt artırıcı etkileri nedeniyle anneler tarafından en sık kullanılan bitkilerden olan rezeneyi, 6. aydan önce ve özellikle yenidoğan döneminde bebeğe vermek yerine annenin tüketmesi daha doğru olur.
ANASON: Gaz giderici, sindirimi kolaylaştırıcı ve sakinleştirici etkisi vardır. Emzirme döneminde bebeğe doğrudan verilmemeli, anne içmelidir.
PAPATYA: Mide kramplarına ve uykusuzluğa iyi gelen bir bitki olan papatyanın rahatlatıcı etkisi vardır. Çocuklara 6. aydan sonra doktor önerisiyle günde 1-2 kere yarım fincan verilebilir. Ancak bazı papatya türlerinin zehirli olduğunu unutulmamalı ve açıkta satılan papatya çayları tercih edilmemelidir.
ADA ÇAYI: Soğuk algınlığı için en çok kullanılan bitkilerden biridir. Ancak östrojen yani kadınlık hormonu içermesi ve içeriğindeki diğer etken maddelerin yan etkileri nedeniyle 2 yaş altındaki çocuklara önerilmez.
NANE: Spazm giderici etkisi nedeniyle bulantı ve kusma durumunda nane-limon çayı hem yetişkinler hem de çocuklar için kullanılan geleneksel içeceklerden biridir. 6 aydan büyük bebeklerde kullanabilir.
