Suna Erden

Yeni yılla birlikte elektriğe yapılan yüzde 30’luk zam Şubat ayı faturalarında büyük bir farka neden olurken, yoğun olarak elektrik kullanan işletmelerin kabarık faturaları isyan ettiriyor 

Aralık ayı sonu Ocak ayı başlarında elektriğe yapılan yüzde 30’luk zam Şubat ayı faturalarında büyük bir oranda fark edilirken, fiyatlar hem vatandaşın hem esnafın hem de yoğunlukla elektrik enerjisi kullanan işletmelerin belini büktü. Zamdan önceki ve zamdan sonrası faturalar arasında büyük bir uçurum olduğu belirtilirken, Star Kıbrıs’a konuşan üreticiler enerji fiyatı ile ilgili devletin önlem alması gerektiğini dile getirdi. Seracılar Birliği Başkanı Mahmut Doğan, Süt İmalatçıları Birliği Başkanı Candan Avunduk, Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı ve Kıbrıs Türk Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Ali Alioğlu, üretim sektöründe en büyük girdinin elektrik maliyeti olduğunu, zamdan önce üreticinin bu maliyetleri karşılamakta zorlandığını şimdi ise uçuk faturalar nedeni ile tüm işletmelerin büyük darbe aldığını dile getirdi. Üreticiler, devletin en kısa sürede işletmelere verilen elektrikle ilgili fiyat politikası üretmesi gerektiğine vurgu yaptı. 

ZAM ACISINI GÖSTERİYOR 

Elektriğe Ocak ayı itibari ile yapılan yüzde 30’luk zam acısını göstermeye başladı. Seracılar Birliği Başkanı Mahmut Doğan, zor şartlar altında üretim yapanların zamla birlikte daha da mağdur olduğunu dile getirdi. Seralarda elektrik kullanmak zorunda kaldıklarını ifade eden Doğan, üreticinin artan maliyetlerden dolayı borçlarını ödeyemez duruma geldiğini ifade etti. Doğan, gerek sanayi de gerek tarım da enerji ile ilgili bir politika oluşturulması gerektiğini belirterek, “Eğer üretim sektörü için özel bir politika geliştirilmezse hep birlikte batacağız” ifadesini kullandı. Üç ay öncesine nazaran yüzde 30 oranında daha fazla elektrik faturası ödediklerini kaydeden Doğan, “Üretici maliyetleri karşılamaktan dolayı ailesine para yetiştiremiyor” dedi. 

DOĞAN, “MAĞDURDUK DAHA DA MAĞDUR OLDUK” 

Doğan, bu yıl uzun süren don yaşandığını ve ürünlerin zarar görmemesi için yoğunlukla elektrik kullandıklarını ifade ederek, “Bazı üreticiler ise ürünlerini koruyamadığı için büyük kayıp yaşadı. Bazı üreticiler odun sobaları ile ürünlerini korumaya çalıştı, durumu olanlar ise elektrik kullandı ”ifadelerini kullandı. Doğan, ürünlerini kaybeden üreticinin elektrik kullanmaktan kaçındığını belirterek, “Eğer iki fatura ödenmezse tamamen elektrikler kesiliyor. Üretici daha da mağdur oluyor. Oysaki milyonlarca lira elektrik borcu olan kurumlar, oteller borçlarını ödemezken maliyetlerle boğuşan ve güçlükle ayakta kalmaya çalışan üreticiye yükleniliyor” dedi. 

AVUNDUK, “DİRENİYORUZ” 

Süt İmalatçıları Birliği Başkanı Candan Avunduk ise işletmelerin elektrik zammından dolayı darbe aldığını ifade etti. Avunduk, süt ürünleri işletmelerinde en büyük girdilerin işçilik ve elektrik olduğunu belirterek, son zamla birlikte maliyetlerin arttığını dile getirdi. Bir süt işletim fabrikasının zamdan önce aylık 20 bin TL olan elektrik faturasının zamdan sonra 26 bin TL’ye yükseldiğini kaydeden Avunduk şunları söyledi: “Enerji maliyeti sürekli yukarı çıkıyor. Maliyetleri düşürmek için adımlar atılmıyor. Halkın alım gücü yüzde 30 oranında düşerken, maliyetler yüzde 30 oranında arttı. Birçok ürüne zam yapılırken, biz süt ürünlerine zam yapmamak için direniyoruz. biz direndikçe hükümet maliyetleri artırmaya devam ediyor.” 

İŞSİZLİK BAŞLAR 

Maliyetlerin yükselmesinin beraberinde işsizlik ve istihdam sorununu da getireceğini kaydeden Avunduk, “Zam yapılmaması için sürekli üreticilerle istişare halindeyiz ancak ne kadar direnebiliriz bilmiyorum” dedi. Avunduk, hem hükümet edenlere hem de özellikle ham madde sağlayıcılarına akılcı düşünmelerini tavsiye ettiklerini dile getirdi. Avunduk, “Çiğ süte zam yapılmasını isteyenler var. Eğer bu olursa süt ürünleri de zamlanacak. Çünkü artan maliyetlere daha fazla dayanamayız” şeklinde konuştu. 

ÇIRALI, “KABU YAŞANIYOR” 

Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı da 2016 yılında 44 kuruş olan endüstri tarifesinin şimdi 54 kuruşa yükseldiğini ifade ederek, bunun üretim sektörüne yapılan öldürücü darbe olduğunu ifade etti. Yapılan zam oranının üreticiyi çok kötü etkilediğini kaydeden Çıralı, yerli üreticinin ithalatçılarla rekabet ettiğini, zaten yüksek olan girdi maliyetlerinden dolayı ithalat karşısında zorlandıklarını şimdi ise rekabetin imkânsız hale geldiğini ifade etti. Zamdan önce işletmelerin ödeme güçlüğü çektiğini şimdi ise daha da zorlandığını belirten Çıralı, “Eğer bir önlem alınmazsa birçok işletme kapısına kilit vuracak” dedi. Elektrik fiyatlarının makul seviyeye indirilmesi gerektiğini dile getiren Çıralı, üretim sektörünün, vatandaşın kabarık faturalardan dolayı kan ağladığını ifade etti. Çıralı, zamdan önce kendi işletmesine ayda 32 bin TL tutarında elektrik faturası geldiğini, zamdan sonra ise bu tutarın 52 bin TL’ye yükseldiğini belirterek, “Faturalar çok kabarık geliyor. Özel bir şirketle harcadığımız enerji tutarını belirlemesi için anlaşma yaptık. Şirket inceleyip durumu bize bildirecek. Çünkü artık işin içinden çıkılmaz duruma geldi. Hem vatandaş hem üretici rezalet tutarlarda olan faturalardan dolayı adeta kâbus yaşıyor” şeklinde konuştu. 

ALİOĞLU, “ÜRETİCİ KENDİ KADERİNE TERK EDİLMEMELİ” 

Kıbrıs Türk Narenciye Üreticileri Birliği (KTNÜB) Başkanı Ali Alioğlu ise elektriğe yapılan zammın kabul edilemez olduğunu ifade etti. Alioğlu, elektriğe yapılan yüzde 30’luk zammın henüz narenciye sektöründe hissedilmediğini, bunun nedeninin Nisan ayı itibari ile faaliyete geçilecek olması olduğunu belirterek, “önümüzdeki aylarda bizde elektriğe yapılan zammın faturasını ödeyeceğiz” dedi. Alioğlu, 2017-2018’in üretici için zor bir yıl olacağını ifade ederek, beklenen yağmurların gelmediğini, göletlerin istenilen oranda dolmadığını, üreticinin yer altı sularından yararlanmak zorunda olduğunu açıkladı. Alioğlu, yer altı sularının tuzlanmasından dolayı üreticinin daha derinlerden su çekmek zorunda kalacağını, bu nedenle daha fazla elektrik harcayacağını dile getirerek, “Zaten elektrik maliyetleri belimizi büküyordu. Şimdi yüzde 30 zamlı olarak üreticiye yansıyacak. Güçlükle ayakta duran üretici artan maliyetler karşısında ne yapacak bilemiyorum” ifadelerini kullandı. Alioğlu, üretim sektörünün rahatlaması ise ilgili bakanlıklar ve tarım bakanlığının harekete geçmesi gerektiğini belirtti. Alioğlu, üretici kendi kaderine terk edilmemeli ve nasıl ödüyorsa ödesin mantığı güdülmemeli” dedi. Alioğlu, sadece üreticilerin değil vatandaşların da elektrik faturalarından dolayı kan ağladığını sözlerine ekledi.