Doğuş Özokutan Çiftçioğlu

Görev süresi dolan Rekabet Kurulu Başkanı Yenal Süreç, Kurul’un 6 yıllık çalışmalarını bugün Ekonomi ve Enerji Bakanlığı Konferans Salonu’nda düzenlediği basın toplantısıyla açıkladı.

Süreç, görev süresi boyunca 2 tüzük, 5 tebliğ ve 2 kılavuz hazırlandığını, 25 soruşturma gerçekleştirildiğini, 62 teşebbüs ve 3 birliğe uygulamaları nedeniyle değişen miktarlarda toplam 975 bin 861 Türk Lirası tutarında idari para cezası verildiğini kaydetti.

Rekabet Yasasında belirlenen 6 yıllık görev süresinin dolduğunu dile getiren Süreç, görevine devam etmeyeceğini de ifade etti.

Başkanlığı sürecinde gerçekleştirilen faaliyetleri iletmek üzere böyle bir basın toplantısı düzenlediğini kaydeden Süreç,  “Altı yıl önce bu görev ile ilgili teklif aldığım zaman bir yandan yeni bir kurum yaratacak olmanın heyecanı bir yandan da yaşanabilecek zorlukları öngörerek bu yola çıktım” dedi.

Kurucu başkan olarak görev yapmanın hem gururunu, hem de zorluklarını yaşadığını dile getiren Süreç, “Uygulanmamış yeni bir yasanın yürütme yetkisini almak, var olmayan bir kurum oluşturmak ve çalışır hale getirmek hele hele de bürokrasinin ağır çarkları içerisinde oldukça zor ve çaba isteyen bir uğraştı” ifadelerini kullandı.

“TARAFSIZ, ADİL VE DENGELİ OLMAYA ÇALIŞTIM”

Yasanın verdiği yetkileri kullanırken tarafsız, adil ve dengeli olmaya çalıştığını anlatan Süreç şöyle devam etti:

“Altı yıllık görev sürem boyunca farklı siyasi partilerden oluşan 5 farklı hükümet ile çalışmak durumunda kaldım. Bu süre zarfında herhangi bir partiye veya siyasi harekete angaje olmadan bu tür bağımsızlık gerektiren görevlerin siyasete taraf olmadan da yapılabileceğine inanarak siyasi makamlar ile mesafeli durarak görevimin verdiği tarafsızlık veya yansızlık ilkesine halel gelmemesine özellikle özen gösterdim.”

Göreve başladığında oturacak bir ofisleri dahi olmadığını kaydeden Süreç, “Yasanın emrettiği tüzük ve tebliğlerin bulunmadığı ve ekonomik koşullar nedeniyle toplumun ve özellikle iş kesimlerinin bizlerden beklentisinin oldukça yüksek olduğu bir dönemde göreve başladık. Geçen 6 yıllık süre zarfında ofis donanımına sahip fiziki alt yapı ile işleyiş usulleri, logosu ve en önemlisi kararları ile kurumsal bir kimlik yaratabildiğimizi düşünüyorum” dedi.

“2 TÜZÜK, 5 TEBLİĞ VE 2 KILAVUZ HAZIRLANDI… 25 SORUŞTURMA GERÇEKLEŞTİRİLDİ”

Görev süresi boyunca yasada yer alan 2 tüzük, 5 tebliğ ve 2 kılavuz hazırlandığını ve bunların resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdiğini kaydeden Süreç, Kurul’un faaliyetleriyle ilgili şu bilgileri verdi:
“Bu mevzuat doğrultusunda Kurul bilgisine gelen şikayetler veya Kurul’un tespit ettiği ihlal şüphesi içeren uygulamalar hakkında re’sen işlem başlatarak bugüne kadar toplam 25 soruşturma gerçekleştirmiştir. Bu soruşturmalar sonucunda Rekabet Yasasını ihlal ettikleri tespit edilen 62 teşebbüs ve 3 birliğe uygulamaları nedeniyle değişen miktarlarda toplam 975 bin 861 Türk Lirası tutarında idari para cezası verilmiştir. Verilen bu idari para cezalarının tahsilâtı Gelir ve Vergi Dairesi tarafından yapılmakta ve kamu alacağı olarak işlem görmektedir.

Kurul ayrıca ihlal nitelikli soruşturma işlemleri yanında piyasalarda birleşme veya devir alma yoluyla yoğunlaşan işletmelerin söz konusu yoğunlaşma işlemlerini de inceleyerek onay vermekte veya uygun değilse koşullar getirmekte hatta yasaklayabilmektedir. Bu kapsamda bugüne kadar Kurul’a bildirimde bulunan 3 birleşme veya devralma işlemini incelenerek onay verirken, bildirimsiz gerçekleştiğini tespit ettiği 5 yoğunlaşmadan 4’ünü onaylarken birinin bozulması yönünde karar üretmiştir.”

“REKABET KÜLTÜRÜNÜN YERLEŞMESİ İÇİN SEMİNERLER YÜRÜTTÜK”

Rekabet Kurulu olarak ülkede rekabet kültürünün yerleşmesi ve gelişmesi adına soruşturma ve cezalandırma dışında bazı çalışmalar da yürüttüklerini dile getiren Süreç, örneğin iş insanlarına, Ticaret ve Sanayi Odalarına, Barolar Birliği ile avukatlara, muhasip ve murakıplara, Sayıştay denetçilerine, hakimlere ve farklı üniversitelerden öğrencilere yönelik toplam 18 seminer ve bilgilendirici toplantı düzenlendiğini aktardı. 
Süreç şöyle devam etti:

“Yine yasa ve yasaya bağlı usullerin bilgilendirilmesi kapsamında görmüş olduğunuz broşür ve el kitapçıkları hazırlandı. Aktif ve güncel bir web sayfası düzenlenerek kamuoyunun, iş insanlarının ve tüketicilerin bilgi edinebilmesine yönelik Kurula ait tüm kararlar, resmi görüşler ve etkinlikler bu kanaldan paylaşıldı.

Şeffaflık ve hesap verebilirlik prensibinden hareket ile her soruşturma sonunda yasa ihlali tespit edilsin veya edilmesin hazırladığımız gerekçeli kararlarımızı hem Resmi Gazetede yayımladık hem de internet sitemizden ilan ettik. Ayrıca hükümet veya kamu kurumları tarafından yapılan uygulamalar veya yürütülen mevzuatla ilgili rekabeti ilgilendiren kısımları hakkında resmi Kurul görüşü hazırlanarak ilgili kurumlara tavsiye nitelikli olarak iletildi, ve internet sayfasında yayınlanarak kamuoyuna duyuruldu.
Yasanın bizlere verdiği görev çerçevesinde dış ilişkilere de önem verdik. Bu bağlamda Türkiye Rekabet Kurumu ile çok yakın bir işbirliği tesis edilerek bir ‘İşbirliği Protokolü’ imzalanmıştır. Protokol çerçevesinde iki kurum arasında teknik işbirliği ve kapasite gelişimine yönelik uzman desteği sağlanmasına imkan tanınmış, hem Kurul üyelerinin hem de uzman kadronun teknik kapasite gelişimine yönelik çok sayıda eğitim çalışması ve karşılıklı ziyaretler yapılmıştır”

“BAĞIMSIZLIK VE ÖZERKLİK ETKİNLİĞİ ARTIRIR”

Rekabet Kurulu tarzı denetleyici ve düzenleyici kurum veya kurulların fonksiyonlarını yerine getirirken bağımsız ve özerk yapıda olmalarının etkinliklerini artıran unsurlar olduğunu dile getiren Süreç, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bir kurumun özellikle yeni bir kurumun işlevsel olabilmesinin en önemli koşullarından biri mali gücüdür. Kurul ilgili yasal değişiklik çalışması üç yıldır hazır olmasına rağmen ülkede her yıl hükümet değişikliği ve buna bağlı bürokraside üst yönetim değişiklikleri yaşanmasının da getirdiği gecikmeler nedeniyle bütçe oluşturulamamaktadır.

Son üç yıldır Kurul’un mali ihtiyaçları bizler tarafından oluşturulan bir mahalli biri de TC kaynağıyla finanse edilen iki proje kalemiyle finanse edilmektedir. Takdir edersiniz ki sıfırdan yaratılan bir kurumun çok sayıda ve çeşitli fiziki ihtiyaçları olabilmektedir. Bu bağlamda kurulumuzun da özellikle ofis ekipmanı, mobilya ve sair gereçlerinin karşılanmasında, ayrıca Türkiye Rekabet Kurumu ile yürütülen çalışmaların finanse edilmesine yönelik olarak bu projenin kabulünde ve hayata geçmesinde emeği olan şimdiki adıyla Türkiye Kalkınma ve İşbirliği Ofisi ve Büyükelçilik nezdinde Türkiye Cumhuriyetine de destek ve katkıları için teşekkürü bir borç bilirim.”

“SORUŞTURMA PERSONELİNİN İKİ KİŞİYLE SIRINIRLI BIRAKILMASI KURUL’UN ETKİNLİĞİNİ KISITLADI”

Tüm bu çalışmaları 5 üye, 2 soruşturma memuru uzman ve 4 idari personelden oluşan kadro ile yapmak durumunda kaldıklarını belirten Süreç, özellikle yasanın verdiği soruşturma ve yerinde inceleme yetkilerinin kullanılmasında hayati öneme sahip olan uzman personelinin 6 yılda sadece iki kişiyle sınırlı bırakılmasının Kurul’un etkinliğini kısıtladığını kaydetti.

Süreç şu önerilerde bulundu:

“2017 yılında ilgili bakanlık olan Ekonomi ve Enerji bakanlığı kadrolarına eklenen sözleşmeli uzman kadrolarından Rekabet Kurulu’na mutlaka görevlendirme yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Bu nedenle personel yapısının takviye edilerek Kurul çalışmalarının desteklenmesi en büyük beklentimizdir. Daha da önemlisi bu tür bağımsız denetim kurumlarının idari ve mali yönden özerk yapılarda olması esastır. Bu amaca yönelik hazırladığımız yasa değişiklik taslağı maalesef 3 yıldan beridir bekletilmektedir. Söz konusu yasa değişikliği Rekabet Kurulunu Rekabet Kurumuna dönüştürecek içerikte Kurula bağlı bir teşkilat yapısı oluşturmasının yanında kendi bütçesinin oluşumuna ve yönetimine imkan verecek mali yapıda ortaya koymaktadır.

Tüm kısıtlı imkanlarla görev yapan Kurul’a geçtiğimiz ay içerisinde yasallaşan Kamu İhale Yasası kapsamında ‘İtiraz Makamı’ görevi de verilmiştir. Yapılacak kamu ihalelerine katılan tarafların şikayetlerini değerlendirecek olan kurul ihalenin iptalinden gözden geçirilmesine kadar geni yetkilere sahip olacaktır. Ancak bu yeni görev içinde ilave personel ihtiyacı bulunmaktadır”

Konuşmasının sonunda beraber çalıştığı personele teşekkür eden Süreç, kendisine yöneltilen soru üzerine, kendi görevinin son bulmasıyla boşalan Kurul Başkanlığı’na Kurul içinden bir kişinin atanmasının da gündemde olduğunu kaydetti.