Süregelen kontrolsüz gelişmeyi önlemek, tarihsel dokuya ve çevreye zarar vermeden kalkınmak, kıt kaynakları verimli kullanmak adına çeyrek asrı aşan süredir ülke gündemini meşgul eden ve nihayet iki hafta önce tamamlanarak Bakanlar Kurulu’na gönderilen Ülkesel Fizik Plan, emlakten inşaata, bankacılıktan turizme kadar birçok sektörü ve bir dolu sivil toplum örgütünü tedirgin etti. Mimar ve Mühendisler Odası ile Müteahhitler Birliği ve sivil toplum örgütleri ile bir konsensüs sağlanmadan, belediyelerin haberi, sivil toplum örgütlerinin bilgisi, onayı olmadan, halkın bilgisi, yatırımcının, mal sahiplerinin, bankaların bilgisi dışında Girne ve Lefkoşa bölgesinde mutlak kararlar oluşturulduğu yönünde endişeler mevcut. Bu bölgelerdeki özel arazilerin istimlâk bedellerini kimin ödeyeceği, ipotekli olan mallar, arazilerin bankaları zora sokacağı, hatta iflasa götüreceği endişeleri bulunuyor.
”Mutlak Koruma Bölgesi” yaratılmasının, yeni bir ülkesel fiziki plan içerisinde “bölgeyi imara kapatmak” anlamına geldiği belirtilirken, Girne ve Çatalköy çevre yolu üzerinin de “Mutlak Koruma Bölgesi” altına alınacağı belirtiliyor. Karpaz’ın imara açılacağı endişeleri de mevcut. Ülke gündemine adeta saatli bomba gibi düşen Ülkesel Fizik Plan (ÜFP), ilgili paydaşların ayağa kalkmasıyla Bakanlar Kurulu tarafından yeniden Şehir Planlama Dairesi başkanlığında oluşturulacak komiteye havale edildi.
Yeni yılın ilk ayında ülke gündeminde ilk sırayı teşkil edecek, son derece hayati konuyu araştıran Haberal Kıbrıslı’nın ulaştığı bilgilere göre Şehir Planlama Dairesi, kısıtlı kadro ve olanaklara rağmen uzun ve yorucu uğraşlarla hazırladığı UFP için henüz somut bir adım atamadı.
Ocak’ın ilk haftası itibarıyla somut çalışma başlatılacak
Konunun ilk sıradaki paydaşları arasında yer alan Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (KTMMOB) ve Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği’nin (KTİMB) yapılan temaslarda Ocak ayının ilk haftasından itibaren konuyla ilgili somut çalışma başlatılarak ilgili tüm paydaşlardan yeniden görüş ve öneri talep edileceği öğrenildi.
KTİMB ve KTMMOB paydaşlar olarak konuyla ilgili birlikte hareket etme kararı alarak Ülkesel Fizik Planı yeni yılda masaya yatırıp ortak konsensüsle komiteye havale etmeye hazırlanıyor. KTMMOB Başkanı Ahmet Hüdaoğlu böylesi önemli konuda ortak karar almanın önemine değinerek, ilgili diğer odaların ve paydaşların onaylayacağı çalışmayı ilgili komiteye ulaştıracaklarını söyledi.
Bankalar Birliği konuyu gündemine aldı
Böylesine önemli konuda hazırlık safhasında kendilerinden görüş alınmadığından yakınan Bankalar Birliği Genel Sekreteri Halil Okur, konunun hassasiyetine bakılarak yeni yılda birlik olarak mevcut planı gündemlerine alarak bu konuda neler yapılabileceğini konuşacaklarını ifade ederken, Yatırım Geliştirme Ajansı (YAGA) Direktörü Berkan M. Tokar, Şehir Planlama Dairesi ile yatırım alanlarının belirlenip yabancı yatırımcılara sunulmasında işbirliği içinde olduklarına işaret ettikten sonra Ülkesel Fizik Plan’ın hazırlanmasında çevre kadar kalkınma faktörlerinin de eşit oranda dikkate alınması gerektiğine, yapılacak değişikliklerde ülkenin kalkınması için gerekli ortamı zedelemekten kaçınılmasında yarar gördüklerine dikkat çekti.
Sivil toplum etkin olmalı
Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği (KTİMB), inşaattan tarıma, eğitimden tarihi eserlere, turizmden elektrik ve suya tüm sektörleri kapsayan planın bazı çelişkiler ve eksiklikler içerdiğini belirterek, komiteye katkı amacıyla rapor hazırladı. Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği ile Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Ülkesel Fizik Plan yasallaşmadan önce, planla ilgili endişe duyulan konular üzerinde ortak çalışmalar yapmaya hazırlanıyor.
KTİMB, Ülkesel Fizik Plan’la ilgili bir raporunda, planın sivil toplumla birlikte hazırlanarak hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
İçişleri Bakanlığı ve Başbakanlığa dağıtımı yapılan raporda, “Tek elden ve tek merkezden plan yapma alışkanlıklarının terk edilerek, plan hazırlamak için karar alma ve uygulamalarında sivil toplumun etkin şeklide yer alması metotları bulunmalıdır” denildi.
Gürcafer: “Acele hazırlanan planın zararı büyük olur”
Kıbrıs Türk İnşaat Müteahhitleri Birliği (KTİMB) Başkanı Cafer Gürcafer, Ülkesel Fizik Planı’nın “yangından mal kaçırır gibi” geçirilmeye çalışıldığı eleştirisinde bulundu. Beş yıla yakındır planla ilgili çalışmanın devam ettiğini anlatan Gürcafer, “Bunun tamamlanması için hep zorladık. Tüm eylemlerimizde ÜFP’nin yapılmasını istedik. Bunun, sivil toplumun etkin katılımıyla yapılması gerektiğini söyledik” dedi.
Önce Başbakanlıkla temasa geçtiklerini ve planın geçirilmemesini istediklerini aktaran Gürcafer, Camp David modeli bir yerde toplanarak 3-4 gün planı gözden geçirip, sonradan geçirilmesi talebini ilettiklerini ifade etti.
“Planının iptal edilmesini istemiyoruz; tam tersine yapılmasını biz istiyorduk” diyen Gürcafer, planda gereksiz birtakım detaylar bulunduğunu belirterek, “Bu detaylar çok tehlikeli detaylardır. Örneğin tarımsal araziler inşaata kapatılmıştır. Lefkoşa ve Girne’nin gelişimiyle alakalı ortaya konan tezlerin doğru olmadığını iddia ediyoruz. Bir diğer konu, zemin etüdü ile ilgili çalışma ve zorunlu bazı detaylar getirildi. Planda öyle şey olmaz” dedi.
Gürcafer, Şehir Planlama Dairesi’ne getirdikleri en büyük eleştirilerden bir tanesinin “Mevcut kadroyla Lefkoşa, Girne, Mağusa imar planlarının yapılamayacağını, teknik kadroya ihtiyaç bulunduğunu veya hizmet satın alınması olduğunu” kaydetti.
“Tüm paydaşlar katkı koymalı”
Gürcafer, 700 sayfalık planın, 100-150 sayfaya düşürülebileceğini ifade ederek, planda bulunan bazı maddelerin bölgesel imar planlarında yer alması gerektiğini kaydetti. Gürcafer, planla ilgili çalışmanın arkasından süratle Girne, Lefkoşa ve Mağusa’nın imar planlarıyla ilgili çalışma başlatılması gerektiğini vurguladı.
“Bunun için gerekli donanım hazır mı?” diye soran Gürcafer, planın Bakanlar Kurulu tarafından yeniden gözden geçirilmek üzere iade edildiğini, bu aşmada tüm paydaşlarla birlikte sürece katılmayı istediklerini söyledi.
Gürcafer, kendileri yanında Mimarlar Odası, Mühendisler Odası, Şehir Planlamacıları Odası, Çevre Mühendisleri Odası, Ziraat Mühendisleri Odası’nın da müdahil olacağı 10 günlük bir çalışmayı yapabilecekleri, bunun ardından planın tekrardan Bakanlar Kurulu’na gönderilebileceği önerisinde bulundu. Gürcafer, konuyla ilgili Oda tarafından uzmanlara 8 sayfalık bir rapor hazırlatıldığını da sözlerine ekledi.
Güngördü: “Bilgilendirilmezsek, uygulamada zorluk çıkacağı açıktır”
Öte yandan konuyla ilgili gazetemize görüş bildiren, başkanlığa geldiği günden bu güne kadar konuyla ilgili kendisinden hiçbir görüş alınmadığını ifade eden Girne Belediye Başkanı Nidai Güngördü, Girne Belediyesi olarak ülkedeki bu konuda var olan düzensizliğin sona erdirilmesiyle ilgili tek gerçekçi çözümün Ülkesel Fiziki Plan ve buna bağlı olacak imar planları olduğunun bilincinde olduklarını, ancak gerek ülkesel planlar hazırlanırken, gerekse Girne’yle ilgili imar planı hazırlanırken, belediyenin görüş öneri ve düşüncelerinin alınması gerektiğinin altını çizdi.
Güngördü konuyla ilgili şöyle dedi:
“Belediye bizzat gerek ülkesel fiziki plan gerekse Girne imar planının hazırlanmasında aktif rol ve görev almalı, belediyenin görüş ve düşünceleri mutlaka dikkate alınmalıdır. Aksi halde merkezden hazırlanacak gerek ülkesel fiziki plan gerekse Girne İmar Planı’nın belediyeden görüşler alınmadan hazırlanması halinde planı uygulamada sıkıntılar olacağı açıktır. Bizler Girne Belediyesi olarak bizim bilgimiz olmadan, halkı ve sivil toplum örgütlerini bilgilendirmede eksiklikler yaşayacağız.”
“Halkın bilgilendirme beklentisi var”
Öte yandan Güngördü, 55/89 İmar Yasasına göre halkın katılımının da sağlanması ve görüş ve düşüncelerinin alınması gerektiğini ifade ederek, Girne Kent Kurultayı’ndan sonra halk tarafından konuya daha fazla duyarlılık oluştuğunu, kurultayın ardından en çok toplananın İmar Komitesi olduğunu söyleyerek, “İnsanların da bu konuda bilgilendirme beklentisi vardır” dedi.
