Güney Kıbrıs gazetelerinden Fileleftheros, Kıbrıs müzakerelerinde tarafların, “teknik konuları sonraki aşamaya bırakarak bir İlke Antlaşmasına doğru ilerlediğini” iddia ederek, BM’den bir kaynağın gazeteye “prosedür geri dönüşü olmayan noktaya geldi” dediğine dikkat çekti.
Gazete haberi “Ara Anlaşma Yolunda… Oluşturucu Devletçikler Uluslararası Anlaşma Yapacak… Toprak Mülkiyetle Birlikte Görüşülecek… Espen Barth Eide Anlaşmazlıklar Listesi Hazırlıyor... BM Prosedür ‘Geri Dönüşü Olmayan Noktaya Geldi’ Diyor” başlık ve spotlarıyla aktardı.
Gazete, dünkü görüşmede izlenecek usulle ilgili üç aşamalı bir yol haritası kararlaştırıldığını belirterek “Görünen hedef, teknik meselelerin ele alınması sonraki aşamaya bırakılarak yılsonuna kadar bir İlke Anlaşmasına varılmasıdır” ifadesine yer verdi.
Haberde, yıl sonunda “İlke Anlaşmasına” varılmasının hemen ardından ele alınacağı belirtilen teknik meseleler şöyle sıralandı: “Anayasa ve yasalar, uluslararası antlaşmalar, anlaşmanın çözümün hemen ertesinde uygulanmasıyla ilgili konular.”
Gazete saydıklarının, BM tarafından hazırlanan 103 maddelik askıdaki konular olduğunu ancak Rum tarafının çeşitli yönlerde yaklaşık 200 anlaşmazlık gördüğünü, Türk tarafının ise anlaşmazlıkların çok daha az olduğu görüşünde olduğunu belirtti ve uzlaşılanlara göre bundan sonra atılacak adımları şöyle sıraladı:
BUNDAN SONRA ATILACAK ADIMLAR
“1-Ekim ayı içerisinde 9 veya 10 görüşme yapılarak eski veya yeni yakınlaşmalar netleştirilecek, bunlar BM tarafından kaydedilecek.
2-Toprak başlığı için Kıbrıs dışında, muhtemelen de İsviçre’de görüşme yapılacak. Kıbrıs Rum tarafı Toprağın görüşülmesini Mülkiyet’e bağlıyor. Türk tarafı ise Toprağı, beşli konferanstan önce ele alınacak beşinci başlık addediyor.
3-Beş başlık büyük ölçüde kapatılırsa, çok taraflı veya beşli konferans yılsonundan önce yapılacak. Siyasi Antlaşma veya İlke Antlaşması veya Ara Antlaşma konusunda Başkan Anastasiadis dün ‘Öyle bir ilerleme olsun ki bazılarının söylediğini işittiğim gibi İlke Antlaşması değil Antlaşmaya varacağımız kadar ilerleme olsun ve teknik detaylar, -uzlaşılacakların- kağıda geçirilmesi kalsın ümidiyle hızlanmak istiyoruz’ dedi.”
Gazete Anastasiadis’in çok taraflı konferans yapılmasını müsait kılacak şartların neler olduğu sorusuna karşılık “5 başlıktaki müzakerelerin, geriye, uluslararası sözleşme olduğundan üçüncü tarafları da ilgilendiren 6’ncı başlık kalacak kadar tamamlanması gerekir. Kıbrıs Cumhuriyeti’ni, İngiltere’yi, Yunanistan’ı ve Türkiye’yi ilgilendirir. Tatmin edici ilerleme kaydedilmeden, Güvenlik, Garantiler, v.b. uluslararası yönü görüşmeye nasıl gidebilirim” dediğini yazdı.
KURUCU DEVLETÇİKLERİN ULUSLARARASI ANTLAŞMA YETKİSİNDE YAKINLAŞMA
Aynı gazete “Devletçiklerin Yapacağı Uluslararası Anlaşmalar Kapandı” başlıklı haberinde ise dünkü görüşmelerinin ardından Cumhurbaşkanı Akıncı’nın da Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in de kurucu devletçiklerin uluslararası sözleşme imzalama yetkisiyle ilgili başlığın esasen kapandığını ayrı ayrı açıkladığını hatırlattı.
Gazete edindiği bilgilere dayanarak, “oluşturucu devletçikler” terimini kullandığı kurucu devletçiklerin eğitim, kültür, ticaret, Federal Dışişleri Bakanlığı ile istişare ettikten sonra borçlanma konularında uluslararası sözleşme imzalayabileceğini yazdı.
Habere göre görüşme sonrasında yaptığı açıklamada, dış ilişkiler ve kurucu devletçiklerin uluslararası sözleşme yapma yetkisini ele aldıklarını açıklayan Anastasiadis “birinci konu bir miktar ele alındı ve ilerleme sağlandı. Müzakereciler arasında detaylı görüşülecek bazı konular kaldı. İkinci konuda, yani oluşturucu eyaletlerin uluslararası sözleşme yapma yetkilerinde, bütün federal eyaletlerde izlenecek ilgili bütün prosedürler açısından başlığın esasen kapandığını söylemem gerek” dedi.
“FEDERAL DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI DEVLETÇİKLERİN ULUSLARARASI ANTLAŞMALARINA MÜDAHİL OLACAK”
Politis “Bir Yakınlaşma Daha… Uluslararası Antlaşmalar Dışişleri Bakanlığı Üzerinden” başlıklı haberinde liderlerin, dün “Federal Dışişleri Bakanlığı’nın, eyaletlerin uluslararası antlaşma yapmalarına; tek uluslararası temsiliyetin altını oymadan ve eyaletlerin ilgili yetkileri görmezden gelinmeden müdahil olma yöntemi üzerinde anlaştıklarını” yarın da Yönetim ve Güç Paylaşımı başlığındaki anlaşmazlıkları ele almaya devam edeceklerini yazdı.
Edindiği bilgilere dayanarak “dünkü görüşmede Türk tarafının, eyaletlerin yapacağı uluslararası anlaşmaların federal hükümet tarafından denetlenmesi veya koordine edilmesi gereğine itirazı aşıldı” ifadesini kullandı.
Gazete kurucu devletçiklerin eğitim, kültür, spor, ticaret, turizm, ekonomik yatırımlar ve bütçe yardımları konularında uluslararası anlaşma yapabileceğine ilişkin yakınlaşmanın liderler tarafından neredeyse tıpatıp benzer açıklamalarla duyurulduğuna dikkat çekti. Rum tarafından bir kaynağın bu gazeteye, “Üye devletlerin, özellikle de eyaletlerin ticari antlaşmalar yapma olanağı oldukça kısıtlıdır ve bu boyut artık AB düzeyine girer” dediğine işaret etti.
Gazete Rum Yönetimi Sözcüsü Nikos Hristodulidis’in dün Politis 107.6 isimli radyo istasyonuna yaptığı açıklamayı da aktardı.
Habere göre Hristodulidis “Federal Dışişleri Bakanlığı’nın devletçiklerin uluslararası antlaşmalarına, diğer ülkelerde olduğu gibi haberdar olacak ve prosedürün bütününde eyaletle işbirliği yapacak şekilde müdahil olacağını” söyledi.
Bunun, antlaşmaların merkezi hükümet tarafından onaylanması gerektiği anlamına mı geldiği sorusuna karşılık Hristodulidis “Merkezi hükümet ilk andan itibaren müdahil olacağından, onayı söz konusu değildir” cevabını verdi.
Hristodulidis dün sağlanan yakınlaşmanın KKTC’nin geçmişte yaptığı antlaşmalardan hangilerinin çözümden sonra da geçerli olabileceği ile ilgili olmadığına dikkat çekerek “Kıbrıs Rum tarafı, yürürlükte kalacak antlaşmaların eyaletlerin yetkisi dahilindeki alanlarla ilgili olması gerektiği tutumuna sahiptir” dedi.
“LİDERLERİN TOPRAK GÖRÜŞTÜKTEN SONRA ADA’YA DÖNÜP 4 BAŞLIĞI KAPATMASI GEREKEBİLİR”
“Toprak” başlığının yurtdışında görüşülmesi için diğer 4 başlığın kapanmasının şart mı olduğu sorusuna olumsuz cevap veren Hristodulidis “Toprak” başlığı ile sıkı sıkıya bağlantılı olduğunu söylediği “Mülkiyeti” örnek göstererek bazı başlıkların kapanmasının mümkün olmadığını söyledi. Hristodulidis liderlerin, çok taraflı konferans yapılabilmesi için “Toprağı” görüştükten sonra Ada’ya dönüp diğer 4 başlığı kapatması gerekebileceğine dikkat çekti.
Habere göre dünkü görüşme sonrasında, Salı günkü liderler görüşmesinde usul konusunda varılan anlaşmanın yol haritasına gönderme olup olmadığı sorusuna muhatap olan Anastasiadis “önemli olan prosedür değil, özdür. Katı takvimler veya hakemlik yok. Sadece, zorlukların aşılması için bir diyalog planı çıkartıldı” cevabını verdi.
TİCARET VE TURİZM DE KURUCU DEVLETÇİKLERİN YETKİSİNDE
Simerini haberi “Annan Planı Takımyıldızı… Kültür, Ticaret ve Turizm Oluşturucu Eyaletlere Geçiyor… Sahte Devlet ve Türkiye Arasında Yapılan Antlaşmalar Şu Ana Kadar Hiç Görüşülmedi” başlığıyla manşete çekti.
Kıbrıs Türk tarafının, kurucu devletçiklerin yapabileceği uluslararası antlaşmalara Ticaret ve Turizm’in de katılmasından memnun göründüğüne dikkat çekerek Cumhurbaşkanı Akıncı’nın dünkü açıklamasında bunları, temel özgürlükleri kullanma yöntemine bağlayarak, yetkinin merkezi hükümette değil kurucu devletçiklerde olduğunu söylediğini yazan gazete şunları ekledi:
“Temel özgürlükler kişilerin, sermayenin, emtianın, hizmetlerin dolaşımıyla ilgilidir ve pratik uygulaması ticarete ve ticaretin hukuki düzenleme çerçevesine sıkı sıkıya bağlıdır. Antlaşma imzalama da egemenlikle ilgilidir ki ticaret ve turizm alanlarında ayrı kullanılacak. Annan planında, oluşturucu devletçiklerin, kendi yetki alanlarına giren konularda uluslararası ilişkilerin ve AB ile ilişkilerin şekillendirilmesi ve uygulanmasına katılımını, dünyanın geriye kalanıyla da ticari ve kültürel ilişki kurabilmelerini öngörüyordu.
Ancak hükümet kaynaklarına göre söz konusu antlaşmalarda Federal Dışişleri Bakanlığı rol oynayacak.”
Gazete, Rum Ulusal Konseyi’nin de Kıbrıs sorununun ana başlıklarını teker teker ele alacağı 6 tematik toplantısından ilkinin bugün yapılacağını kaydetti.
Alithia “Bir Adım Daha… Akıncı ve Anastasiadis Yeni Bir İlerleme Kaydetti… Eyaletlerin Yetkileri Başlığı Dün Kapandı” başlık ve spotlarıyla aktardığı manşet haberinde liderlerin dün kurucu devletçiklerin yetkilerinde esasen anlaştıklarını, uluslararası ilişkiler konusunda da ilerleme kaydettiklerini yazdı.
