Geçtiğimiz eylül ayında Rekabet Kurulu’nun ülkenin iki GSM operatörü Turkcell ve Telsim’e “hakim konumlarını kötüye kullandıklarına” hükmederek, iki şirkete toplamda 559 bin 89 TL 4 kuruş ağır para cezası kesmesine rağmen değişen bir şey olmadı. 

Yeni Bakış Gazetesi'nden Özlem Çimendal'a konuşan YKP Örgütlenme Sekreteri Murat Kanatlı, Rekabet Kurulu’nun iki GSM operatörüne kestiği cezaya rağmen olumlu bir gelişme yaşanmadığı eleştirisinde bulundu. 

Turkcell ve Telsim’e idari para cezası

Kurul alınan 157/2017 karar uyarınca; Kuzey Kıbrıs Turkcell’e (KKTCELL) 253 bin 62 TL 48 kuruş (253.062,048), TELSİM'e de 179 bin 495 TL 32 kuruş (179.495,32) idari para cezası verilmesine karar vermişti. 

KKTCELL parçalı kontör yükleme imkanını ortadan kaldırarak konumunu kötüye kullandı 

Rekabet Kurulu ayrıca, KKTCELL'in ön ödemeli hatlarda tüketicilerin her bir yüklemede 400 kontörün altında parçalı kontör yükleme imkanını ortadan kaldırmak suretiyle hakim konumunu kötüye kullandığı sonucuna varmıştı ve KKTCELL bu ihlali nedeniyle de ayrıca 126 bin 531 TL 24 kuruş (126.531,24) idari para cezası daha ödeyecek.

Rekabet Yasası’nın 6’ncı maddesini ihlal ettiler 
GSM piyasasında faaliyet gösteren Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Ltd. (KKTCELL) (M.Ş.6798) ile Vodafone Mobile Operations Ltd. (Telsim) (M.Ş.11784) isimli teşebbüslerin Rekabet Yasası’nın 6’ncı maddesini ihlal ettiği iddiası ile Kurul’un 19/2017 sayılı kararı doğrultusunda soruşturma başlatılmıştı. 

Tüketiciler kendi iradeleri dışında paket kullanmaya mecbur bırakılıyor

Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Ltd. (KKTCELL) ile Vodafone Mobile Operations Ltd. (Telsim) isimli teşebbüslerin “Perakende Faturalı Mobil Haberleşme Hizmetleri Pazarı” ve “Perakende Ön Ödemeli Mobil Haberleşme Hizmetleri Pazarı” olarak belirlenen her iki ilgili ürün pazarında da birlikte hakim konumda olduklarının dile getirildiği raporda, Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Ltd.’nin (KKTCELL) Mart 2016 tarihinden itibaren faturalı hatlarda “Giriş Paketi” isimli paket uygulaması ile tüketiciyi kendi iradeleri dışında paket kullanmaya mecbur bırakması ve bu paketin uygulanmaya başlanması ile söz konusu paket fiyatının altında fatura ödeyen tüketicilere doğrudan veya dolaylı olarak, haksız alış veya satış fiyatlarının ya da diğer haksız ticaret koşullarının empoze edilerek hakim konumunu kötüye kullandığından Yasa’nın 6(1)(A) maddesini ihlal ettiğine vurgu yapılmıştı. 

Tüketiciye, haksız alış veya satış fiyatları ya da diğer haksız ticaret koşulları empoze ediliyor

Yine Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Ltd.’nin (KKTCELL) yukarıda 2’nci maddede tespit edilen ihlali nedeni ile Yasa’nın 31(1)’inci maddesi tahtında ihlalin gerçekleştiği dönem olan 2016 yılı cirosu dikkate alınarak 253.062,48 TL (İki Yüz Elli Üç Bin Altmış İki Türk Lirası Kırk Sekiz Kuruş) idari para cezası ile cezalandırılmasına, Vodafone Mobile Operations Ltd.’in (Telsim) Aralık 2015 tarihinden itibaren faturalı hatlarda “Başlangıç Paketi” ile Mart 2016 tarihinden itibaren “Hoş geldin Paketi” paket uygulamaları ile tüketiciyi kendi iradeleri dışında paket kullanmaya mecbur bırakması ve bu paketlerin uygulanmaya başlanması ile söz konusu paket fiyatlarının altında fatura ödeyen tüketicilere doğrudan veya dolaylı olarak, haksız alış veya satış fiyatlarının ya da diğer haksız ticaret koşullarının empoze ederek hakim konumunu kötüye kullandığından Yasa’nın 6(1)(A) maddesini ihlal ettiğine dikkat çekilmişti. 

Kabul etmeyen kullanıcıların “Azami Ücretler Tablosu” üzerinden ücretlendirilmeleri kararı 

Başlatılan soruşturma çerçevesinde raporda Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Ltd. (KKTCELL) ile Vodafone Mobile Operations Ltd.’nin (Telsim) faturalı hatlarda “Giriş Paketi ve/veya Hoş geldin Paketi” uygulamalarını kullanmakta olan abonelerin bu paket uygulamalarını kullanmayı tercih edip etmediklerinin 30 Kasım 2017 tarihine kadar tespit edilmesine, kabul ettiklerini beyan eden abonelerin bu paket üzerinden faturalandırılmalarına, kabul ettiğini beyan etmeyen abonelerin ise 1 Aralık 2017 tarihinden itibaren Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu’nun hazırlayıp yayınladığı “Azami Ücretler Tablosu”nda yer alan tarife fiyatları üzerinden faturalandırmalarına karar verilmişti. 

Tüketicilerin isteği dışında hayat bulan uygulamalar için düğmeye basıldı

Rekabet Kurulu’nun hazırladığı uzun soruşturma raporu neticesinde ülkede sadece iki GSM operatörü firma olduğu gerçeğine vurgu yapılarak, tüketicilerin isteği dışında hayat bulan uygulamaların düzeltilmesi için düğmeye basılmıştı. Ancak aradan 2 ay gibi bir süre geçmesine rağmen, tüketicilerin sorunlarına çare üretilmediği gibi kesilen cezanın da caydırıcılığının olmadığı eleştirilerini de beraberinde getirdi. 

60 TL’lik paket 90 TL’ye çıkıyor 

Yine her iki operatörde de kontörlü hat kullanıcılarının sıklıkla kullandıkları paket uygulamalarında duyuru broşürlerinde yer alan kontör ve fiyatlar ile pratikteki uygulamanın örtüşmemesi de vatandaşın tepkisine neden oluyor. Paket için ön görülen ücret ve kontörü telefonuna yükleten vatandaşın 60 TL’lik gideri bir anda 90 TL’ye çıkabiliyor. Telsim DATABOL paket uygulamasında 60 TL’lik kontör transferi telefona gerçekleşir gerçekleşmez Elektronik Haberleşme Yasası çerçevesinde çekilen kontör nedeniyle paket işlemi gerçekleşemiyor. Eksilen kontörü tamamlamak için tekrar yükleme yapmak isteyen kullanıcının en düşük alabileceği kontör fiyatı ise 28 TL’lik gibi bir rakam olduğu için 60 TL’lik paket fiyatı tüketiciye 88 TL’ye mal olmuş oluyor. Satış noktalarında bulunan bilgilendirici broşürlerde kullanıcıların bu konuda uyarılmaması ise kullanıcıların tepkisine neden oluyor. 60 TL’lik paket için 65 TL’lik kontör yükleyen kullanıcılar 65 TL’lik kontör yükleme şansına sahip olduğu için ise 5 TL’lik bir fark ile avantajlı konuma geçebiliyor. 

Duyuru ve reklamlarda 20 TL, uygulamada 28 TL 

Vatandaşın tepkisine neden olan bir diğer uygulama da yine ekstra internet yüklemede 20 TL karşılığı olarak duyurulan 5 GB internetin 20 TL değil, 28 TL’ye yükleniyor oluşu. Hal böyle olunca GSM operatörlerinin duyuru ve bilgilendirici broşürleri ile pratikteki uygulamaların örtüşmemesi kullanıcının da huzursuz olmasına neden oluyor. 

YKP Örgütlenme Sekreteri Murat Kanatlı: 

“İletişim iki operatörün tekelinden çıkarılmalı” 

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan YKP Örgütlenme Sekreteri Murat Kanatlı, Rekabet Kurulu’nun iki GSM operatörüne kestiği cezaya rağmen olumlu bir gelişme yaşanmadığı eleştirisinde bulundu. 

“Kurumsal görünmelerine rağmen, kurumsallıktan uzaklar”

Ülkede hakim konumda bulunan iki GSM operatörünün kurumsal görünmesine rağmen, uygulamada kurumsallıktan uzak bir görüntü çizdiğini ifade eden Kanatlı, “En basit bir uygulamayı bile defalarca dile getirip bir kullanıcı olarak uyarmanıza rağmen dikkate almıyorlar maalesef. En bariz örneği yurt dışı kullanımlarında operatörlere bilgi vermenize rağmen, yine kendi bildiklerini okuyarak sizi dikkate almıyorlar” dedi. 

“Müşteri hattının kapanıp kapanmadığını arayarak kontrol etmek zorunda değil”

Bugün bir kullanıcının hattını kapattırmaya çalıştığında kullanıcıdan hattın kapanıp kapanmadığının öğrenilmesi için hattın aranıp kontrol edilmesinin istenmesinin de çağ dışılık ve kurumsallıktan uzak olduğu eleştirisinde de bulunan Kanatlı, “Çağ teknoloji çağı, bir tuş ile halledilecek işlemleri bir kullanıcı neden arayıp hattının kapanıp kapanmadığını kontrol ettirilmek durumunda bırakılıyor” şeklinde konuştu. Kanatlı ayrıca KKTC operatör kullanıcılarının servis sağlayıcılarından kaliteli hizmet alamadığının da altını çizdi. 

“İletişim iki operatöre peşkeş çekildi”

Yaşanan sorunların en başına dönüldüğünde lisansların devredilmesinin nasıl olduğunun da önemli olduğuna vurgu yapan Kanatlı, “Telefon Dairesi’nin kendi yatırımları da dahil bu iki operatöre peşkeş çekildi. Bunların altyapısını Telefon Dairesi kurdu. Lisans anlaşmaları çerçevesinde bu iki operatöre devredildi. Çünkü bunların kirası şeklinde bir geri ödeme vardı. Arada diğer uygulamalar ile birlikte bu rekabet hiçbir zaman gerçekleşmedi” dedi. Kanatlı, dünyada var olanın müşteri bir ihtiyaç hissettiğinde ve mutsuz olduğunda bunu operatörüne yansıtarak bunu değiştirici bir hamle yapmasını sağlaması olduğunu dile getirerek, KKTC’de bu yapının çok uzağında bir işleyişin olduğunu vurguladı. 

"Bazı çevrelerce gelir kaynağı olarak görülüyor"

Ülkede iki GSM operatörünün tekeline teslim edilen iletişimin başka alternatif ve rekabet edici operatörlerin gelmesi engellenerek, bazı çevrelerce gelir kaynağı olarak görüldüğü yorumunda da bulunan Kanatlı, “Kimse bu gelirden vazgeçmek istemiyor” şeklinde konuştu. 

“Seri davalar açılabilir”

Rekabet Kurulu’nun aldığı kararların çok net olduğu uyarısında da bulunan Kanatlı, bu doğrultuda iki GSM operatörlerine seri davaların açılabilmesinin de önünün açıldığını ifade etti. Kanatlı ülkedeki Tüketiciler Derneği’nin de etkin ve fiili uygulamalarda bulunmadığı eleştirisinde de bulunan Kanatalı, Tüketiciler Derneği’nin vatandaşın hak arayışındaki kilit noktada bir konumu olduğunu dikkat çekerek, bir an evvel derneğin daha etkin ve çözüm odaklı yapılanmaya gitmesi gerektiğini söyledi.