Yeni Bakış’ın ele geçirdiği gizli belgelere göre, Anatasiadis nüfus konusundaki oransal ısrarını, çözümü Rumlara pazarlayabilmek için sürdürüyor
Yeni Bakış, müzakerecilerin görüşmelerine ilişkin detayları paylaşmaya devam ediyor. Çalışma gruplarının ve liderlerin en çok kafa yorduğu ve speküle edilen konulardan olan “Nüfus” başlığı, Rum tarafının değişmez tezlerinden biri olarak gündem teşkil etmeyi sürdürürken, 4’e 1 orandaki ısrarın asıl sebebi, Rum halkına vatandaşlıkların kota ile verildiği izlenimi yaratmak ve önümüzdeki yıl gerçekleşecek seçimlerde partisi DİSİ'ye oy sağlamak olarak nitelendiriliyor.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, KKTC vatandaşı olan herkesin çözümden sonra kurulacak olan devletin de vatandaşı olacağını duyurmuştu. Ancak olayın perde arkasında, Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum nüfus ile daimi ikamet için gelen Türk ve Yunan nüfusunun 4’e 1 (Her 4 Rum’a karşılık 1 Kıbrıslı Türk-Her 4 Yunan’a karşılık 1 Türk vatandaşı) oranında oluşması tartışması yatıyor.
Nüfustaki oranın nasıl oluşması gerektiğini tartışan Müzakereci Özdil Nami ve Andreas Mavroyannis’e konunun bir an evvel netleşmesinin elzem olduğunu söyleyen BM Genel Sekreteri Kıbrıs Özel Temsilcisi Espen Barth Eide, müzakerecilere hitaben şöyle dedi: Ortaya çıkacak olan sonuca ilişkin taraflar arasında fikir birliği vardır. Ancak oraya nasıl varacağınız konusunda ortak bir yol bulabilmiş değilsiniz. Anastasiadis, günü sonunda kimseyi gemilerle geri göndermek zorunda kalmayacakları için bir bakıma rahatlamıştır. Ancak bunu kendi halkına anlatabilmek için sonucun bazı kotalar sonucunda ortaya çıktığı izlenimi vermek istiyor. İki tarafın da insanlarına bu anlaşmayı siyaseten pazarlayabileceği bir yazım bulmalısınız.
Müzakerelere ilişkin gizli belgeleri ele geçiren Yeni Bakış, çarpıcı detayları paylaşmaya devam ediyor. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kıbrıs Özel Temsilcisi Espen Barth Eide’nin katılımıyla çalışmalarını sürdüren müzakereciler, iğneden ipliğe birçok detayı görüşmeyi sürdürüyor. Yeni Bakış’ın ele geçirdiği gizli belgelere göre, Rum Lider Nikos Anastasiadis, “Nüfus” başlığında basına yansıyan oranları halkına pazarlayabilmek için şart koşuyor. Anastasiadis’in 4’e 1 oranındaki ısrarı, henüz üzerinde anlaşılabilmiş bir husus olmasa da böyle bir oran oluşması için sürdürdüğü ısrar tamamen göstermelik. İşte gizli belgeler yazan ve müzakerecilerin masasında konuşulanların aynen aktarıldığı diyaloglar şöyle:
Nami: ¼ şartı
Özdil Nami: (Kıbrıs Türk Tarafı Müzakerecisi): Vatandaşlık konusuna geçelim. Burada sanıyorum bir yanlış anlaşılma var. Bizler vatandaşlarımızın resmi rakamı olarak 220 bin sayısını verdik. Bunun üzerine Rum tarafı yeni ortaklık devletinin kurulduğu gün KKTC vatandaşlarının tamamının yeni devletin vatandaşlığına alınabileceğini kabul etti. Ancak Rum tarafı, iki tarafın vatandaş sayısı arasında birinci günde olacak oranın ¼ olmasını şart koşmaktadır. Çözümden sonra nüfusun normal doğum ve doğal vatandaşlık hakları olanların adaya dönmesi ile değişebilir. Bizim anladığımıza göre Rum tarafı, çözüm sonrasında Türkiye ve Yunanistan’dan daimi ikamet amacıyla adaya gelecek olanlara ¼ oranını uygulamak istiyor.
Mavroyannis: ¼ değil, 1:4
Anderas Mavroyannis: (Kıbrıs Rum Tarafı Müzakerecisi): Çözüm gününde vatandaş olacaklar için bizim onay verdiğimiz oran 1:4 şeklindedir, ¼ değildir.
Nami: Bu oran yukarıda bahsettiğim toplam rakamlar üzerinden ortaya çıkacak uzlaşıyı yansıtmıyor.
Mavroyannis: Hayır, liderlerin anlaştığı oran 1:4 şeklindedir.
Oran tartışması
Nami: Sizlerin rakamı yaklaşık 735 bin civarındadır. Bizim de verdiğimiz rakam 220 bindir Rakamları toplayıp dörde böldüğünüz zaman bizim rakamımıza yakın bir rakam ortaya çıktığını görürsünüz. Bizler bu rakamlar arasındaki dengeye ulaşacağımız sürece yazım konusunda orta yol bulabileceğimize inanıyoruz. Sonuçta rakamlara baktığımızda hemen hemen aynı şeyi söylüyoruz.
Mavroyannis: %20 ile %25 aynı şey değildir.
“Önemli olan toplam vatandaş sayısı”
Nami: %20 ile gidersek, sizin verdiğiniz vatandaşlık rakamları ile hareket etmemiz durumunda bizim şu andaki vatandaşlarımızın tamamını kapsaması mümkün olmaz. Oranlara odaklanmayalım. Bizim için sonuçta önemli olan toplam vatandaş sayılarıdır.
Mavroyannis: Toplam vatandaş rakamı konusunda sıkıntı yoktur. Ancak oranın yazımı konusunda önce Anastasiadis’in talimatını almam gerekecek. Şimdilik bu oranları kırmızı ve mavi ile yazalım.
Nami: Bu konuyu toplam rakamlar üzerinden giderek aşabileceğimizi inanıyorum.
Polly Iannou: (Rum Müzakere Grubunda Müdür): Paragrafın hazırlanış şekline ilişkin de bazı sorunlarımız olabilir. Belki bu konuda sizlere daha sonra önerilerde bulunuruz.
Nami: İsterseniz bu konuda 5-10 dakikamızı harcayarak ortak bir yazım bulabiliriz. Liderler bize bu konuda açık bir talimat verdi. Bizim yazımımızın Anastasiadis’in bu konudaki endişelerine cevap verdiğiniz düşünüyorum.
“Halka pazarlayabilmek için”
Espen Barth Eide (BM Genel Sekreteri Kıbrıs Özel Temsilcisi): Benim buradaki anlayışım şudur. Ortaya çıkacak olan sonuca ilişkin taraflar arasında fikir birliği vardır. Ancak oraya nasıl varacağınız konusunda ortak bir yol bulabilmiş değilsiniz. Anastasiadis, günü sonunda kimseyi gemilerle geri göndermek zorunda kalmayacakları için bir bakıma rahatlamıştır. Ancak bunu kendi halkına anlatabilmek için sonucun bazı kotalar sonucunda ortaya çıktığı izlenimi vermek istiyor. İki tarafın da insanlarına bu anlaşmayı siyaseten pazarlayabileceği bir yazım bulmalısınız.
Nami: Bizim için bu sonuca nasıl ulaşacağımızın bir önemi yoktur. Ancak Rum tarafının bu konudaki hassasiyetlerini gidermeye çalışacağız.
Mavroyannis: Anastasiadis’in konuya yaklaşımı bu 1:4 oranı çerçevesinde oluşturuldu. Ona göre çözüm gününde Kıbrıslı Türklerin ve Kıbrıslı Rumların oranı ile çözüm sonrasında adaya gelecek olan Yunan ve Türk vatandaşlarının oranı yaklaşık bu şekilde olmalıdır.
Nami: Andreas sen de “yaklaşık olarak” şeklinde konuşuyorsun. Bu paragrafa bu manayı çıkaracak “approximately” yazımını koyarsak belki işimiz kolaylaşır.
Mavroyannis: Burada büyük bir farklılığımız yoktur. Ancak daha önce belirttiğim gibi önce Anastasiadis ile görüşmeliyim.
Yarın mafyalar ve çözüm
Müzakerelerde görüşmelerin bu kısmı böyle sonlanıyor. Nami ve Mavroyannis’in oranlar üzerinden soğuk bir savaş yürüttükleri gözlerden kaçmazken, Eide, müzakerecilere oranların Rumlar neden önemli olduğuna dair açıklamada bulunarak, konunun bir an evvel mutabakata ulaştırılması gerektiği mesajı veriyor.
Yeni Bakış, masada konuşulanlarla ilgili çarpıcı detayları paylaşmaya devam edecek. Yeni Bakış’ta yarın, mafyalarla mücadele ve Pile’de neler döndüğüyle ilgili gerçekleri bulabilirsiniz!
Kaynak: Yeni Bakış
