Ahmet Vamık
Aşırı hormon uygulaması yapılmış sebzeler insan vücudunda kanserojen yapıcı bir etkiye neden olurken, çeşitli zararlı yan etkileri de bulunuyor. Meyvelerin döllenmesini sağlamak için çok düşük dozlarda kullanılan hormonal içerikli ilaçlar insan sağlığını fazla etkilemezken, büyümeyi hızlandırarak verimi ve kazancı artırmak için bilinçsizce kullanılan ilaçlar, insan sağlığı açısından önemli bir risk oluşturuyor. Manavda ve pazarda bolca satılan ve tüketilen meyve sebzelerin fazla hormon taşıyıp taşımadığını öğrenmek için sebzenin görünümüne dikkat etmek gerekiyor.
“VATANDAŞLAR TEDİRGİN”
Uzmanlar vatandaşları meyve ve sebzeleri mevsiminde tüketerek hormonlu gıdalardan uzak durmaları konusunda uyarılar yapıyor. Son günlerde marketlerde satılan domateslerde karşılaşılan şekil bozuklukları vatandaşlar arasında tedirginliğe neden oldu. Detay Gazetesi’ne ulaşan vatandaşlar marketten aldıkları domateslerde farklı şekil bozuklukları ve domatesin içerisinde lekeler olduğunu ifade ederek endişelerini dile getirdiler.
“HORMONLU DOMATESİN ÇEKİRDEKLERİ OLMAZ”
Konu ile ilgili Detay Gazetesi’ne açıklamalarda bulunan Tarım Dairesi Müdürü Emine Solyalı, domateslerdeki şekil bozukluğunun doğal nedenlerden kaynaklandığını belirtti. Solyalı, geçmişte domateslerde yaşanan şekil bozukluklarının aşırı hormon kullanımından olduğunu düşünüyorduk fakat aşırı hormon kullanıldığı zaman domateslerin çekirdeklerinin yetişmediği ve içinin boş kaldığını tespit ettik” dedi. Solyalı, vatandaşların panik yaşamasına neden olmadığını vurgulayarak, “bizim dönemimizde gıda kontrolleri rayına oturmuş durumdadır umarım bizden sonrada aynı şekilde devam eder” dedi.
“DOĞAL NEDENLER İLE ŞEKİL BOZUKLUKLARI YAŞANIYOR”
Solyalı, özellikle ilkbahar aylarında gece ile gündüz arasında yaşanan sıcaklık farklarının artmasının bu dönemlerde domateslerde şekil bozukluklarına neden olduğunu belirtti. Solyalı, kış döneminde serada yetiştirilen domateslerde yaşanan şekil bozuklukları ile bu dönemlerde yaşanan şekil bozukluklarının karıştırılmaması gerektiğini vurguladı. Solyalı, domateslerdeki şekil bozukluğunun sadece bahar aylarında sanıldığı gibi herhangi bir tarımsal ilaç veya hormon kullanımından olmadığını ifade ederek bunun nedenlerinin, zayıf döllenme, gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farklarının artması, sulama düzensizliği, besin maddesi noksanlığı gibi doğal nedenlerden kaynaklandığını kaydetti. Solyalı, domatesin içerisinde oluşan kahverengi lekelerin ise potasyum eksikliği veya bitkilerde oluşan virüs hastalıklarından meydana gelebileceğini ifade etti.
MEYVE VE SEBZELERİ MEVSİMİNDE TÜKETMELİYİZ
Uzmanlar, meyve ve sebzelerin mevsiminde ve bol olduğu zamanlarda yenmesi gerektiğini, renginin parlaklığı ve şekline inanılarak meyve sebze alınmaması gerektiğini ifade ediyor. Uzmanlar ayrıca domatesin 15 Ekim – 10 Kasım ve 10 Nisan – 5 Mayıs, patlıcanın 15 Kasım – 15 Mayıs ve kabağın 1 Kasım – 15 Mayıs tarihleri arasında tüketilmemesi gerektiğini belirtiyorlar.
Sebzelerin ve meyvelerin hormonlu olup olmadığı dikkat edilecek birkaç ayrıntıyla kolaylıkla anlaşılabiliyor. Bazı sebze ve meyvelerin hormonlu olup olmadığının anlaşılabilmesi için şu verileri gözlemeniz veya dikkat etmeniz gerekiyor:
Domateste; kestiğimiz zaman içleri boşsa, meyve ucunda sivri memeler oluşmuş veya meyvenin şekli bozulmuşsa aşırı hormonlu olduğu anlaşılır. Ayrıca hormonlu domates dikine kesildiği zaman meyvenin ortasında beyaz bir tabaka görülür.
Salatalıkta; meyve şekilsiz, bir ucu kalın bir ucu ince veya yan yana yapışık meyveler görülür. Sebzenin içi sünger gibi, çekirdeği de koflaşmıştır. Yendiği zaman lezzetsiz bir tat verir.
Patlıcanda; şekli bozuk, meyve yanında meme gibi şişkinlikler veya salatalıktaki gibi çift meyve oluşumu vardır ve etli kısmı sünger gibidir.
Patateste; meyvenin şekli bozuk, patates yumrularında yapışıklık ve küçük yumrular vardır. Eğer aşırı hormon kullanımı varsa patatesin içinde kararmalar görülebilir.
Çilekte; aşırı büyüklük, yapışık meyveler görülür ve ısırıldığında meyvenin içi boştur.
Karpuzda; karpuzların çekirdek yerleri boştur ve yenildiği zaman aşırı nişasta kokusu duyulur.
Biberlerde; meyveler aşırı büyük ve etlidir. Çekirdek evi boş, etli kısmında ise domatesteki gibi beyazlı bir kısım görülür.
