Suna Erden
Dünyanın birçok yerinde ve Türkiye’de şahıslar eğer isterlerse mahkemeye başvurup isimlerini değiştirebilirken, KKTC yasalarına göre 12 aydan sonra isim değiştirme hakkı tanınmıyor
Ailesi ile yıllar önce Kuzey Kıbrıs’a yerleşen, 30 yılı aşkın süredir ülkede yaşayan ve KKTC vatandaşı olan Suzan Nadim, birkaç yıl önce hayatını yabancı uyruklu biriyle birleştirdi. Bu evlilikten şuanda 4 yaşında bir kızları olan Suzan Nadim, kızlarının isminin Manahal koydu. Ancak çocuğun adının sürekli yanlış telaffuz edilmesinden rahatsız olan Suzan Nadim ile eşi, kızlarının isminin değiştirmeye karar verdi. İsim değiştirme işlemleri için başvuru yapan çift, belki birçok kişinin bilmediği bir gerçekle karşılaştı. KKTC yasalarında göre, bir kişinin ismi 1 yaşını doldurmadan değiştirilebiliyor.1 yaşını aşan bir çocuğun ismi değiştirilemediği gibi mevcut isme bir başka ön isim de eklenemiyor. Yasa 1 yaşını geçen hiç kimseye isim değişikliği konusunda şans tanımıyor.
NASIL YANİ
İşte bu gerçekle karşılaşan Suzan Nadim, yasaların değişmesi gerektiğini ifade ederek şunları söyledi: “Ben ve eşim kızımızın ismini Manahal koyduk. Ancak hem çevredekiler hem de yaşıtları ismi yanlış telaffuz ediyor. Biz de kızımız da rahatsız olduk. Bu nedenle isim değişikliği için başvuru yapmak istedik. Ancak şimdiye kadar ne ben ne de çevremdeki herhangi biri isim değişikliği yapmak gibi bir girişimde bulunmadığı için yasadan bihaberdik. Başvuru yaptığımız merciler bize çocuğun yaşının geçtiğini, 12 aya kadar isim değişikliği yapılabildiğini, 1 yaşı aşan hiç kimsenin isminin değiştirilemeyeceğini söylediler. Gerçekten şoka girdim. Türkiye’de ve dünyanın birçok yerinde insanlar mahkeme kararı ile isim değiştirebiliyorlar. Burada bu şekilde bir yasa olduğunu bilmiyorduk. Ayrıca çevremizdeki çoğu insan da bu durumdan habersiz… Bana göre yasaların değişmesi gerekiyor.” Suzan Nadim, aile arasında kızlarına yeni bir isim bulduklarını ve o isimle seslendiklerini ifade ederek, “Anne ve babalar çocuklarına isim koyar ancak çocuk büyüdüğünde ismini beğenmeyebilir. Ya da herhangi bir sebepten dolayı biri ismini değiştirmek isteyebilir. Bu hakkında elimizden alınmış olması insanlık ayıbıdır” dedi.
12 AYDAN SONRA MÜMKÜN DEĞİL
Konuyla ilgili görüşüne başvurulan Avukat Barış Mamalı, yasa ile ilgili bilgi verdi. Mamalı, Doğum ve ölümlerin kaydı ile ilgili kanunları tadil eden ve birleştiren kanunun 16. maddesine göre bir kişinin isminin ancak doğumundan itibaren geçecek 12 aylık süre içerisinde değiştirilebileceğini açıkladı. Mamalı, “Çocuk 1 yaşını doldurmadan önce anne ve babasının birlikte onay vermesi halinde isim değişikliğine maruz kalabilir. Anne ve baba ayrı veya boşanmış olsa dahi ismin değiştirebilmesi için mutlaka her ikisinin de yazılı onaylarının alınması gerekir. Bu isim değişikliğini doğum kayıt işlerinden sorumlu olan daire yapmaktadır. Bu 12 aylık süre geçtikten sonra bir şahsın ismini değiştirmesi mümkün değildir, mevzuat buna izin vermemektedir ”şeklinde açıklamada bulundu.
İNSAN HAKLARINA SIĞMAZ
Mamalı, “Hatta isminizin önüne bir başka ad almanız dahi imkân dâhilinde değildir” ifadesini kullanarak, “Kısacası bir kişi kendi seçimi olmayan kötü bir ismi ömür boyu taşımak zorunda bırakılmaktadır. Yasanın bu açıdan değişikliğe ihtiyacı vardır. Belirli ve haklı koşullar altında mahkeme kararıyla isim değişikliği yapılmasına imkân tanınmalıdır. Kötü niyetli isim değişikliğine olanak tanımamak için yasal kriterler belirlenip kararı yargıya bırakarak bu sorunu çözebiliriz. Bu şekilde kati düzenleme getirmek insan haklarına da sığmaz” dedi.
