Özlem Çimendal
KKTC’de her geçen gün artan ve toplumda infial yaratan suçların 2010 yılından bir önceki yıla göre düşüşü de söz konusuyken, 2010 yılından 2014 yılına kadarki yıllarda ise sürekli artışı söz konusu.
2010 yılına kadarki yıllarda adi suçlar kapsamında olan ve toplum huzurunu bozup tedirgin eden suçlarda 2010 yılı öncesinde düşüş yaşandığı da görülürken 2010 yılından sonraki yıllarda suçlarda katlanarak artış olduğu görülüyor.
İşenen suçlar her yıl katlanarak arttı
“Vahim yaralama, darp vs.”, “Silah veya patlayıcı madde taşıma, bulundurma, kullanma, şiddet, tehdit, bıçak taşımak vs.”, “Kasti hasar, ürün yakmak, kundaklama vs.” gibi toplum huzurunu bozan ve toplumda tedirginliğe yol açan suçların da içinde bulunduğu Ağır Ceza Mahkemelerinde görüşülen davalarda ve suçlarda artış var. Suçlarda 2010 yılında 2009 yılına göre 15 azalma görülürken sonraki yıllarda yaşanan artışlar ise şöyle: 2011 yılında bir önceki yıla göre 54, 2012 yılında bir önceki yıla göre 64, 2013 yılında bir önceki yıla göre 50, 2014 yılında bir önceki yıla göre 78 artış görüldü.
İki yılda 128 artış
Yüksek Mahkeme’nin yayınladığı yıllık faaliyet raporlarına göre 2010 yılında Ağır Ceza Mahkemeleri huzurunda bulunan dava sayısı 430 iken, 2011 yılında, 2010 yılına kıyasla %13, 2009 yılına kıyasla ise %9 artış oldu. 2012 yılında dava sayısında 2011 yılına kıyasla %13.22, 2010 yılına kıyasla da %27.44 artış oldu. 2013 yılında ise 2012 yılına kıyasla %9.12, 2011 yılına kıyasla da %23.55 artış gözlemlenirken, 2014 yılında ise 2013 yılına kıyasla %13.04, 2012 yılına kıyasla da en fazla 128 yani %23.36 artış görüldü.
224 davaya takipsizlik
Lefkoşa, Girne ve Gazimağusa Ağır Ceza Mahkemelerinde 2010 yılından 2014 yılına kadar olan sürede 2 bin 736 davanın, bin 952’si neticelendirilirken, 784 davanın da takipsizlik, bir alt mahkemeye devri ve neticelendirilemeyerek bir sonraki yıla devri yapıldı. Bunlardan yıllara göre: 2010 yılında 29, 2011 yılında 27, 2012 yılında 48, 2013 yılında 43, 2014 yılında ise 77 davaya; yani 5 yılda 224 davaya takipsizlik verildi.
Neticelendirilemeyen davalar ve suç oranı bir önceki yıla göre katlanarak artıyor
2010 yılı ile 2014 yılı arasında yıllara göre çeşitli nedenlerden dolayı neticelendirilemeyerek bir sonraki yıla devredilen dava sayısında artış ve suç oranındaki artışın yıllara göre dağılımı ise şöyle:
*2010 yılında 430 davadan 55’i neticelendirilemeyerek 2011 yılına kalırken, 2009 yılına kıyasla 15 azalma var
*2011 yılında 484 davadan 89’u neticelendirilemeyerek 2012 yılına kalırken, 2010 yılına kıyasla 54 artış var
*2012 yılında 548 davadan 91’i neticelendirilemeyerek 2013 yılına kalırken, 2011 yılına kıyasla 64 artış var
*2013 yılında 598 davadan 126’sı neticelendirilemeyerek 2014 yılına kalırken, 2012 yılına kıyasla 50 artış var
*2014 yılında 676 davadan 80’i neticelendirilemeyerek 2015 yılına kalırken, 2013 yılına kıyasla 78 artış var
KKTC’de 2010 ile 2014 yılları arasında neticelendirilemeyerek bir sonraki yıla aktarılan Ağır Ceza’daki dava sayılarında artışa ek olarak bir önceki yıla oranla suç oranlarında da artış var.
Ağır Ceza Mahkemeleri huzurundaki davaların, suç nevilerine göre mukayeseli tasnifi şöyle:
“Taammüden katillik”, “Adam öldürme, öldürmeye teşebbüs”, “Vahim yaralama, darp vs.”, “Silah veya patlayıcı madde taşıma, bulundurma, kullanma, şiddet, tehdit, bıçak taşımak vs.”, “Kız kaçırma, zorla ırza geçme, tabiat kurallarına aykırı cinsi münasebet vs.”, “Uyuşturucu madde tasarrufu, uyuşturucu madde satma, kenevir yetiştirme vs.”, “Soygun yapmak, ev, dükkan açmak, sirkat, tasarruf”, “Ceza evinden firar”, “Yasal vasiden kaçırma, mülke tecavüz vs.”, “Resmi evrak sahtelemek, sahte evrak düzenlemek, sahte banknot tedavüle koymak vs.”, “İzinsiz kazı yapmak, eski eser tasarrufu vs.”, “Devleti gelirden mahrum etmek”, “Kasti hasar, ürün yakmak, kundaklama vs.”, “Tedbirsiz ve dikkatsiz bir fiil neticesi ölüme sebep olma”, “Yasa dışı yollardan ithalat yapmak”.
Başsavcılık 29 dava hakkında takipsizlik dosyaladı
2010 yılında Lefkoşa, Girne ve Gazimağusa Ağır Ceza Mahkemeleri huzurunda bulunan 430 davadan 335’i neticelendirilirken, Başsavcılık, 29 dava hakkında nolle proseque (takipsizlik) dosyaladı, 11 dava alt mahkemeye iade edildi. Davaların 55’i ise neticelendirilemeyerek 2011 yılına kaldı. 2010 yılında dava sayısında 2009 yılına kıyasla 15, 2008 yılına kıyasla da 46 azalma oldu.
Bir önceki yıla oranla 54 artış oldu
2011 yılında Lefkoşa, Girne ve Gazimağusa Ağır Ceza Mahkemeleri huzurunda bulunan 484 davadan 340’ı neticelendirilirken, Başsavcılık, 27 dava hakkında nolle proseque (takipsizlik) dosyaladı, 28 dava alt mahkemeye iade edildi. Davaların 89’u ise neticelendirilemeyerek 2012 yılına kaldı. 2011 yılında dava sayısında 2010 yılına kıyasla 54 (%13), 2009 yılına kıyasla da 39 (%9) artış oldu.
91 dava bir sonraki yıla bırakıldı
2012 yılında Lefkoşa, Girne ve Gazimağusa Ağır Ceza Mahkemeleri huzurunda bulunan 548 davadan 394’ü neticelendirilirken, Başsavcılık, 48 dava hakkında nolle proseque (takipsizlik) dosyaladı, 15 dava alt mahkemeye iade edildi. Davaların 91’i ise neticelendirilemeyerek 2013 yılına kaldı. 2012 yılında dava sayısında 2011 yılına kıyasla 64 (%13.22), 2010 yılına kıyasla da 118 (%27.44) artış oldu.
2013 yılında 2011 yılına oranla %23 artış oldu
2013 yılında Lefkoşa, Girne ve Gazimağusa Ağır Ceza Mahkemeleri huzurunda bulunan 598 davadan 413’ü neticelendirilirken, Başsavcılık, 43 dava hakkında nolle proseque (takipsizlik) dosyaladı, 16 dava alt mahkemeye iade edildi. Davaların 126’sı ise neticelendirilemeyerek 2014 yılına kaldı. 2013 yılında dava sayısında 2012 yılına kıyasla 50 (%9.12), 2011 yılına kıyasla da 114 (%23.55) artış oldu.
En yüksek 2014 yılında
2014 yılında Lefkoşa, Girne ve Gazimağusa Ağır Ceza Mahkemeleri huzurunda bulunan 676 davadan 470’i neticelendirilirken, Başsavcılık, 77 dava hakkında nolle proseque (takipsizlik) dosyaladı, 49 dava alt mahkemeye iade edildi. Davaların 80’i ise neticelendirilemeyerek 2015 yılına kaldı. 2014 yılında dava sayısında 2013 yılına kıyasla 78 (%13.04), 2012 yılına kıyasla da 128 (%23.36) artış oldu.
