Suna Erden
Lefkoşa Türk Belediyesi (LTB) Meclisi’nin Türkiye’den gelen suyun belediyelere ton başına 2.30 TL’den satma önerisini reddetmesinin ardından tartışmalar devam ederken Güzelyurt’taki üretici birlikleri karara isyan etti. Lefkoşa’nın su ihtiyacının büyük bir bölümünün Güzelyurt’taki aküferden sağlandığını belirten üreticiler, Türkiye’den gelen suyun alınmaması halinde başkente su göndermeye devam edileceğini, zaten tuzlanan ve gittikçe azalan yeraltı kaynaklarının üretimi daha da zora sokacağını söyledi. Star Kıbrıs’a konuşan Kıbrıs Türk Narenciye İhracatçılar Birliği (KTNİB) Başkanı Gökhan Saraç, Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Turgut Akçın ve Aydınköy Sulama Birliği Başkanı Halil Ceylan, LTB’nin verdiği kararın doğru olmadığını ifade ederek, bu karara karşın eylem yapacaklarını, Lefkoşa’ya verilen suyu keseceklerini ifade etti.
SU TUZLU VE YETERLİ DEĞİL
Lefkoşa’nın su ihyacının büyük bir kısmı Güzelyurt’taki yer altı kaynaklarından sağlanıyor. Başkente gönderilen kullanım suyu yer altı aküferinden hatlara ulaştırılıyor. Meteoroloji Dairesi'nden yapılan açıklamada 1975 yılından bu yana en kurak kış yaşanırken, bu nedenle yer altı sularında yarı yarıya azalma olduğu belirtiliyor. Öte yandan Doğu Akdeniz Üniversitesi akademisyenleri tarafından yapılan araştırmada, senelik yağışların azalmasından dolayı yeraltı sularının beslenemediği, KKTC’nin su ihtiyacının yüzde 70’şini sağlayan Gazimağusa ve Güzelyurt aküferlerine deniz suyu giriş olmasından dolayı tuzluluk oranının arttığı kaydedildi. Araştırmada yeterli besleneme olmadan yeraltı sularından fazla çekim yapılmasından dolayı sorunların arttığı belirtildi.
BELEDİYENİN KARARI ÜRETİCİYİ GERDİ
Ülkedeki su sıkıntısı özellikle tarım alanında kendisinin gösterirken, Narenciye üretiminin ana merkezi olan Güzelyurt bölgesindeki üreticiler bahçelerini sulamak için su bulmakta sıkıntı yaşıyor. Lefkoşa Türk Belediyesi Meclisi’nin Türkiye’den gelen suyun belediyelere ton başına 2.30 TL’den satma önerisini reddetmesi üreticiyi isyan ettirirken, üretici birlikleri eylem yapacaklarını dile getirdi.
SARAÇ, “ÜRETİCİ SU BULAMAZKEN ONLAR SUYU İSTEMİYOR”
Kıbrıs Türk Narenciye İhracatçılar Birliği Başkanı Saraç, Güzelyurt’tan Lefkoşa’ya günde ortalama 20 bin ton su gönderildiğini belirterek, Türkiye’den gelen suyu almamaları halinde bu miktarın gönderilmeye devam edeceğini söyledi. Saraç, “Güzelyurt’tan Lefkoşa’ya kullanım için günde ortalama 20 bin ton su gidiyor. Bu kullanım suyu yer altı aküferinden gönderiliyor. Bu sene havaların kurak geçmesi, yağmurların yeteri kadar yağmamasından dolayı yer altı yer altı aküferlerinden yarı yarıya azalma oldu. Üretici bahçesini sulamakta güçlük çekiyor. Böyle bir durumda Lefkoşa pahalı olduğu gerekçesi ile Türkiye’den gelen suyu almayı reddetti” şeklinde konuştu.
SARAÇ, “ARTIK CÖMERT OLMAYACAĞIZ”
Belediye meclisinin, Türkiye’den gelen suyu almayı reddetmesinin Güzelyurt’tan su almaya devam edecekleri anlamına geldiğini kaydeden Saraç, su göndermeye devam ettikleri sürece üreticilerin çok daha zor duruma düşeceğini söyledi. Saraç, “40 yıl su verdik. Şimdi su ayaklarına geldi ancak pahalı diye almayı istemiyorlar, Bu durum bizi hem üzdü hem de eylem kararı almaya zorladı. Ancak bundan sonra cömert davranmayacağız. Üretici birlikleri olarak yapacağımız eylemde Lefkoşa’ya verilen suyun kesilmesi yönünde karar alacağız” dedi.
CEYLAN, “SUYU KESECEĞİZ”
Aydınköy Sulama Birliği Başkanı Halil Ceylan ise Güzelyurt’tan Lefkoşa’ya kullanım suyu gittiğini ifade ederek, üreticilerin su konusunda büyük sıkıntılar yaşadığını, suların giderek tuzlandığını, kaliteli üretim yapılamadığını, Lefkoşa’nın Güzelyurt’tan su almaya devam etmesinin suların daha tuzlanmasına neden olacağını savundu. Ceylan, “Biz burada susuzluk çekip, kendi suyumuzu Lefkoşa’ya verirken, onlar ayaklarına gelen suyu reddediyor. Bahçelerimize su veremiyoruz. Sular tuzlandı, verim düştü. Eskiden en az herkes 10 tona yakın bahçesinden kesim yaparken, şimdi en çok 5 ton kesim yapılabiliyor” şeklinde konuştu. Üreticinin mağdur olduğunu, su sıkıntısı yaşanırken Lefkoşa Türk Belediyesi’nin suyu almayı reddettiğini kaydeden Ceylan, “Ayaklarına kadar giden suyu istemiyorlar. Biz üretici birlikleri olarak eyleme hazırlanıyoruz. Lefkoşa’ya verilen suyu kesmeyi gündemimize aldık” dedi.
AKÇIN, “HALKA HAKSIZLIK OLUR”
Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Turgut Akçın da ülkenin suya ihtiyacı olduğunu, Güzelyurt’taki suların oldukça tuzlanıp deniz suyu seviyesine yaklaştığını belirtti. Akçın, “ Su ayağımıza kadar geldi ancak biz reddediyoruz. Bu doğru bir yaklaşım değil. Ayrıca belediye meclisinde bulunan birkaç kişinin oyu ile tüm Lefkoşa halkı hakkında karar verilemez. Halka sormaları ve oylamaları gerekiyor. Eğer halk suyu almayı istemiyorsa o zaman karar versinler. Temiz suya muhtaç insanları bundan mahrum etmek doğru değildir” ifadelerini kullandı.
BİR DAMACANA SU 5 LİRA, BİR TON SU 2.30 LİRA
Türkiye’den gelen suyun belediyelere satış fiyatının 2.30 olduğunu, belediyelerin bu tutarın üzerine 2.30 daha ekleyerek 5 liraya satabileceğini ancak bazı belediyelerin suyu 7 liradan satmaya niyetli olduğunu ifade eden Akçın, “Sanırım sudan toplanacak parayı başka amaçlar için kullanmak istiyorlar” dedi. Akçın, bir damacana içme suyu için insanların 5 lira veya daha fazla ücret ödediğini, bir ton temiz su için 2.30 liranın çok uygun bir rakam olduğunu dile getirdi.
