BM’de, Genel Sekreterlik tarafından yeni parametreler ile yeni bir çerçeve hazırlanması ihtimali üzerinde durulurken Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis’in Guterres’le telefon görüşmesi yaprak BM Barış Gücü ve İyi Niyet Misyonu rapor taslaklarında Federasyon çerçevesine atıf yapmamasından duyduğu kaygıyı ilettiği bildirildi.

Fileleftheros “Yeni Çerçeve Tezgâhta” başlıklı manşet haberinde BM’de, Kıbrıs prosedürüne yardımcı olmak maksadıyla Genel Sekreterliğin, yeni parametreler ile yeni bir çerçeve hazırlanası ihtimali üzerinde durulduğunu yazdı.

Edindiği bilgilere dayanarak BM’nin, Genel Sekreter Antonio Guterres’in usul açısından Crans Montana formülünü izleyerek gayrı resmî 5+1 konferansın başlamasıyla birlikte ikili görüşmeler yaparak tarafları dinledikten sonra somut parametreleri olan yeni çerçeveyi gayrı resmî konferansta sunmasına dair bir planlaması bulunduğunu kaydetti.

Habere göre BM Genel Sekreteri’nin geçici Kıbrıs Özel Danışmanı Jane Holl Lute’un Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis ile görüşmesinde hazır bulunan Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis dün, Guterres’in taraflardan prosedürün nasıl ilerlemesi gerektiğine dair görüşlerini istediğini söyledi.

Kıbrıs Türk tarafının çözüm şekli ve müzakerelere dair ortaya koyduğu talepler sorulduğunda, herkes New York’a gidene kadar sabredilmesini isteyen Hristodulidis  “New York’a Türkiye’nin hiçbir şey kabul etmemesi beklentisiyle gitme tuzağına yeniden düşmeyelim” dedi.

Hristodulidis’in, Güvenlik Konseyi daimi üyesi 5 ülkenin Dışişleri bakanları ile temas turu başlattığı, bu çerçevede dün Rus dengi Sergei Lavrov’la, Kıbrıs sorunundaki son gelişmeler ve BM Barış Gücü’yle ilgili raporun Güvenlik Konseyi’nde ele alınacak olması hakkında görüştüğü,  diğer 4 dengi ile telefon trafiğine bugün devam edeceği kaydedildi.

Politis “Guterres Bundan Sonraki Adımlar Konusunda Şüpheci… Kıbrıs Rum Tarafı BM’nin 5+1 Çalışmalarına Daha Dinamik Katılımını İstiyor” başlıklı manşet haberinde Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis’in Genel Sekreter Guterres ile iki rapor taslağında “uzlaşılmış çözüm çerçevesi”ne hiç atıf yapmamasını konu alan bir telefon görüşmesi yaptığını bildirdi.

Lute’un Ada’daki temaslarında tarafların pozisyonlarını öğrenmiş olmasına rağmen gayrı resmî görüşmenin nasıl bir sona varacağına dair görüntünün netleşmediğine işaret edilen haberde Rum yönetiminin, Genel Sekreter’in prosedürde önemli rol oynamasını istediği ve BM’nin Guterres’in Crans Montana’da yaptığı gibi tarafların tezlerini somutlaştırma inisiyatifi almasına olumsuz bakmadığı kaydedildi.

Edindiği bilgilere dayanarak Anastasiadis ile Guterres’in geçen gün içerisinde ana konusu rapor taslaklarında “uzlaşılmış çözüm çerçevesine” yer vermemesi olan bir telefon görüşmesi yaptığını aktaran gazeteye göre, Anastasiadis Guterres’e “bu noktada çok daha net olabileceğini, Kıbrıs Rum tarafının, müzakerelerin ve prosedürlerin uzlaşılmış parametreler zemininde yapılacağını netleştirme ve muhafaza etmenin BM’nin görevi olduğu görüşünü iletti. 

Gazete iki bölgeli iki toplumlu federasyon veya uzlaşılmış çözüm çerçevesi ifadelerinin taslaklarda yer almamasının tesadüf olmadığına dikkat çekti. Türkiye’nin ve Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın Genel Sekreter’in Kıbrıs’taki Özel Temsilcisi Elizabeth Spehar (3 Kasım) ve Jane Holl Lute’un (son iki ziyaretinde) önünde resmen ve defalarca, Kıbrıs sorunuyla ilgili başka alternatiflerin de araştırılması gerektiğini dile getirdiğini hatırlattı. Haberde “şu ana kadarki tavrı, BM’nin prosedürün nasıl devam edeceğinin iki tarafta kalması için baskı yapmayı hedeflediğini kanıtlıyor. Keza Guterres’in rapor taslaklarında Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik adımlarda ilk söz hakkı iki taraftadır deniliyor” denildi.

BM BÜTÜN SENARYOLARA HAZIR

Gazete BM’nin Kıbrıs sorununda bundan sonra atılacak adımlarla ilgili, başarısızlık da dâhil bütün senaryolara hazırlıklı olduğunu, böyle bir senaryoda Genel Sekreter’in, konuyla ilgili yapılacaklar konusunda talimat istemek üzere Güvenlik Konseyi’ne başvurabileceğini yazdı. Gayrı resmî konferansta olumlu sonuç çıkması durumunda ise bütün taraflarca kabul edilecek ortak bir açıklama yapılmasının beklendiğini belirtti, ancak böyle bir şeyden söz edilebilmesi için daha çok yol kat edilmesi gerektiğini belirtti.

SİYASİ PARTİLERİN YAKLAŞIMI BİRBİRİNDEN FARKLI

Fileleftheros Kıbrıs sorunundaki gelişmeleri değerlendiren Rum siyasi partilerinin farklı noktalardan başlayıp farklı sonuçlara vardıklarına,  yaklaşım ve değerlendirmelerinin birbirinden farklı olduğuna dikkat çekti.

Gazeteye göre DİSİ Lute’un Ada’ya gelmesinin gayrı resmî beşli konferansın hemen yapılacağını gösterdiği görüşünü ortaya koydu, gayrı resmî görüşmenin özlü müzakerelerin yeniden başlamasını gündeme getirmesi dileğinde bulundu. DİSİ “artık daha fazla söze gerek yok. Artık vatanımızın kurtarılması ve yeniden birleşmesi hedefiyle uygun ortamı yaratacak eylem zamanıdır” ifadesini kullandı.

EDEK Rum Ulusal Konseyi’nin toplanması ve öncelikli olarak Kıbrıs sorununun dış yönlerinin ele alınması gerektiği tezini tekrarladı. Kıbrıs sorununu “istila ve işgal sorunu” olarak tanımlayan EDEK uluslararası konferansın öncelikle Kıbrıs sorununun uluslararası yönünün görüşülmesi için toplanması gerektiğini savundu.

Vatandaşlar İttifakı “egemenliği paylaşmamız şarttır” ve “neo realizm” açıklaması ve hakim olanın, Kıbrıs sorununun çözümsüzlüğü senaryosu olduğu, kendilerini buna hazırlamaları gerektiği görüşü nedeniyle DİSİ Başkan Vekili Haris Yeorgiadis’i eleştirdi. İttifak tarafından yapılan açıklamada Yeorgiadis, bu yaklaşımı ile Ankara’nın, çözüm çerçevesini değiştirme taktiğine yardımcı olmakla ve Anastasiadis’in müzakerelerin Crans Montana’da koptuğu yerden devam etmesi çabasının altını oymakla suçlandı.

Dayanışma Hareketi 5+1 konferansı “BM tarafından hazırlanan tuzak” diye nitelediği açıklamasında Anastasiadsi’e, konferansa katılmamaya ve bu tuzağa düşmemeye çağırdı, yeni güven yaratıcı önlemlere de itiraz etti.

ELAM, beşli konferans düzenlenmesinin Türkiye’nin isteği olduğunu ve buna boyun eğmeyen tek partinin de kendileri olduğu savunduğu açıklamasında “iki bölgeli iki toplumlu federasyona açıkça karşı çıkan ve hükümeti yeni beşli konferansa katılmamaya çağıran tek parti ELAM’dır” ifadesine yer verildi.

BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs’taki Özel Temsilcisi Elizabeth Spehar’ın önümüzdeki hafta BM Güvenlik Konseyi’ne Barış Gücü ve İyi Niyet Misyonu ile ilgili bilgi verecek olması nedeniyle bugün Cumhurbaşkanı Ersin Tatar (11.30) ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastaiadis’le (09.00) görüşeceği de hatırlatıldı.