BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide’nin dün liderlere yönelik gerçekleştirdiği veda ziyaretleri ve düzenlediği resepsiyon Rum basınında geniş bir şekilde yer aldı.
Rum basını ayrıca Kıbrıs sorunundaki “perdenin indiğini”, bunun, ne kadar böyle kalacağının ise bilinmediğini yazdı.
Haberi “Kıbrıs Sorunundaki Perde İndi- Kıbrıs Sorunu Buzdolabında-Ne Kadar Bilinmiyor” başlıklarıyla veren Alithia gazetesi, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide’nin dün liderlere veda ziyareti gerçekleştirdiğini, müzakerelerin yeniden başlaması konusunda BM tarafından herhangi yeni bir girişimin planlanmadığı imasında bulunduğunu ve topu iki tarafa attığını belirtti.
Gazete, Eide’nin dün yapmış olduğu açıklamalara atıfta bulunarak, söz konusu açıklamanın, BM’nin, en azından bu aşamada Kıbrıs sorununda girişim üstlenmeyeceği şeklindeki niyetlerini özlü olarak ortaya koyan bir açıklama olduğuna dikkati çekti.
Gazete haberinde Eide’nin, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamalara geniş bir şekilde yer verdi.
EİDE: “ULUSLARARASI TOPLUM GERÇEKTEN İKNA EDİLMELİ”
Alithia gazetesi ve diğer gazetelere göre Eide açıklamasında, Crans-Montana’da sona eren sürecin yeniden canlanmasının, BM tarafından değil, burada uyum içerisinde iki tarafın anlaşması aracılığıyla olabileceğini ifade etti.
Her iki tarafın anlaşması durumunda BM’nin orada olacağını belirten Eide, bir girişim planlamadıklarını, bunun doğal olduğunu, kendilerinin bu süreci kolaylaştırmak için mümkün olanı yaptıklarını belirtti.
Eide sözlerinin devamında “ancak tarafların ve garantörlerin ortak bir talebi olsaydı BM, elbette ki, yardımcı olacaktı” ifadesini kullanırken kararın burada alınması gerektiğini, yeni bir çaba için gerçekten niyetin bulunduğuna dair uluslararası toplumun, ikna edilmesi gerektiğini vurguladı.
“ÇÖZÜMÜN KÖŞEDE OLDUĞUNU SÖYLEYEMEM”
“Ümidinizi kaybetmemelisiniz, ancak diğer yandan çözümün köşede olduğunu söyleyemem” şeklinde ifadede kullanan Eide, bu süreç içerisinde birçok şey başardıklarını, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum lider Anastasiadis’in, kendilerinin (BM’nin) yardımlarıyla ve tüm uluslararası toplum ile Kıbrıs’taki insanların desteğiyle, bu süreci, onlardan önceki herhangi iki liderden çok daha fazla ileri taşımayı başardığını söyledi.
“BÜYÜK VE KARMAŞIK KONULAR VAR”
Büyük ve karmaşık konuların bulunduğunu kabul eden Eide, bu aşamadan kalanın, bir anlaşmanın nerede bulunabileceğine ilişkin daha iyi anlayış olduğunu ifade etti.
Eide sözlerinin devamında, bunun değerlendirilmesinin ve gelecekteki olası bir çabada, aylar süren hazırlığın sonucu olan Guterres’in çerçevesinin mümkün olduğunca korunmasının iyi olacağından da söz etti.
“GİZLİLİK REÇETESİ SÜRECİN EN BÜYÜK YANLIŞI”
Eide, “Altı soruya aynı anda yanıt verilseydi sanırım stratejik bir anlaşmaya sahip olacaktık. Sahip olamadık ancak bu fikirden vazgeçmemiz gerektiğine inanıyorum” şeklinde de konuştu.
Gizlilik reçetesini, takip edilen sürecin en büyük yanlışı olarak nitelendiren Eide, buna bağlı olarak “sürecin yeteri kadar uzun sürdüğünü, durumları önceden görerek, neler olduğuna dair daha fazla şeffaflık ve bilgilendirmenin olması daha iyi olurdu” şeklindeki görüşünü de ortaya koydu.
Eide, bu ilerlemenin ne olduğunu söylemediklerini, bunun da halkı kuşkucu yaptığını (ki bunu anlaşılır olarak nitelendirdi) ifade etti.
“HJALK ÇÖZÜMÜN MÜKEMMEL OLMAYACAĞINA HAZIRLAMALIYDI”
Eide, sözlerinin devamında “ya kısa, hızlı ve sonuç getirici gizli bir sürece sahip olursunuz ya da daha uzun ve daha şeffaf bir sürece sahip olursunuz” şeklinde konuşurken “halkın, çözümün herhangi bir taraf için kesinlikle mükemmel olmayacağı gerçeğine hazırlanması için daha fazla çalışma yapılabilirdi” sözlerini kullandı.
Eide bir çözümün, uzlaşma unsurunu içerdiğini ayrıca buna hazırlık için yeteri kadar çalışmanın yapılmadığına inandığını ifade etti.
Liderlerle, müzakerecilerle ve onların gruplarıyla işbirliğine ilişkin olarak Eide, belirli konularda anlaşmazlıkların olmasının doğal olduğunu, her iki tarafın birbiriyle anlaşmaması durumda iki tarafla mutlak anlaşma içerisinde olan bir temsilcinin-danışmanın bulunmasının mümkün olmadığını belirtti.
“RAPORDA NASIL GELİŞMESİ MÜMKÜN OLURDU DA DEĞERLENDİRİLECEK”
Crans-Montana’daki 6 Temmuz’daki yemekte Türkiye’nin duruşuyla ilgili bir soru üzerine Eide, tüm bu konuyu sürdürmek istemediğini, bunu sürdürmenin hiçbir şeye katkı sağlamadığını ifade etti.
Hazırlayacağı ve BM Genel Sekreteri’ne sunacağı iki rapora ilişkin Eide, Crans-Montana’da durumların nasıl gelişmesi mümkün olurdu şeklindeki kendisinin ve yakın çalışma arkadaşlarının değerlendirilmelerinin olacağını belirtti.
KIBRISLILARDAN NE ÖĞRENDİ?
Kıbrıslılardan ne öğrendiğine dair bir soru üzerine Eide, en azından bazı hassasiyetlerin, Kıbrıslı, Kıbrıslı Türk veya Kıbrıslı Rum olmakla alakalı olduğunu, dışarıdan bakıldığında kolay olarak görünen durumların, içerden bakıldığı zaman çok da kolay olmadığını anlamayı öğrendiğini ifade etti.
Eide açıklaması çerçevesinde Kıbrıslılara yönelik mesajının, Kıbrıs’ın, birleşik bir ülke olma potansiyeline sahip olmasıyla, kültürel zenginlikle, mükemmel bir ülke olduğunu, Kıbrıs’ın birleşmesi durumunda daha iyi olabileceği şeklindeki inancını da dile getirdi.
ANASTASİADİS’TEN EİDE’YE HEDİYE
Alithia gazetesi, Rum Hükümet Sözcü Vekili Viktoras Papadopulos’un, twitter aracığıyla yaptığı açıklamaya dayanarak, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in, Eide ile gerçekleştirdiği görüşmede, Eide’ye, Kıbrıs sorunundaki çabalarından ötürü “Girne Gemisi”nin maketini hediye ettiğini yazdı.
EİDE’YE SUSKUN VEDA
Politis gazetesi iki liderin, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide’ye yönelik vedasının suskun olduğunu yazdı.
Gazete, haberinde ayrıca Crans-Montana’daki başarısızlığın ardından dün akşam gerçekleştirilen, BM’nin Eide’ye yönelik veda resepsiyonu çerçevesinde, iki liderin ilk kez bir araya gelerek konuştuklarını yazdı.
İki liderin, uzun süre ayakta “dostane bir sohbet” gerçekleştirdiğini, Kıbrıs sorunundaki bir sonraki adımlardan bahsetmekten ise kaçındıklarını yazan gazete elde ettiği bilgilere dayanarak, Anastasiadis’in resepsiyonda hazırladığı bir mesajı okumayı planladığını ancak bunu yapmadığını belirtti.
Habere göre Eide etkinlikte yaptığı konuşmada, “veda etmek yerine Kıbrıs sorununun çözümünü kutlasaydım daha çok memnun olurdum” dedi.
VİKTORAS PAPADOPULOS
Politis gazetesine göre Hükümet Sözcü Vekili Viktoras Papadopulos, Eide ile Anastasiadis arasındaki görüşmenin ardından, Eide’nin hazırlayacağı raporun görüşmede ele alınıp alınmadığı şeklindeki bir soru üzerine yaptığı açıklamada, görüşmede, geleceğe ilişkin perspektiflerin görüşüldüğünü ifade etti.
Papadopulos, rapora ilişkin olarak Anastasiadis’in Eide’nin, Crans-Montana’da ne olduğuna ilişkin gerçekleri dile getireceğini düşündüğünü belirtti.
EİDE-AKINCI
Rum basını ayrıca Eide’nin, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile gerçekleştirdiği görüşmeye de yer verdi.
DİĞER BAŞLIKLAR
Eide’nin vedası çerçevesinde gerçekleştirdiği temaslar ve açıklamaları diğer gazetelerde şu başlıklar altında yer aldı:
Fileleftheros: “Topu İki Tarafa Attı-Eide: Kıbrıs Sorunundaki Sürecin Yeniden Canlanması BM tarafından Yapılmayacak”
Politis: “BM Topu Liderlerin Ayaklarına Attı-Anastasiadis ve Akıncı’dan Eide’ye Suskun Veda”
Haravgi: “Eide: Bundan Sonra Kendiniz Bulunuz-Devam Ne Zaman Olacak veya Olacak mı İki Tarafa Bağlı”
