Esnaf ve Zanaatkarla Odası Genel Koordinatörü Hürrem Tulga, SESKIBRIS web tv’de katıldığı Kıbıs’ın Nabzı programında Aytuğ Türkkan’ın sorularını yanıtladı.
Kapanma kararını değerlendiren Tulga, şöyle konuştu:
“Süreç yönetilemiyor.. Sağlığı da yapamadık, işyerlerini de çalışanı da koruyamadık. İşyerlerinin kapandığı bir ortamı yaşıyoruz. Zaten kapanma büyük ölçüde gündeme gelmişti. Salgın kontrol altına alınmalı. Salgınla birlikte ekonomi mümkün değil, kapanmasanız bile işsiz kalıyorsunuz, iş zaten bir hafta önce de yoktu. Şu anda önemli olan işsiz kalan insanlar için açılımlar yapmaktır”
Mart Nisan dönemindeki kapanma döneminde bankalarda ötelemelerin yapıldığını ve bazı kredilerin verildiğini anımsatan Tulga, şöyle devam etti:
“taksitler şubat ayı itibarı ile geliyor. Hem kredilerin taksitleri geliyor artık şubatta diğer tarafta ötelenenler de ödenmek zorunda.. 6 ay bir ötelenme yapılmıştı, bunun üzerinden 3 ay da geçmiş durumda. Yani şüpheli alacak konumuna geldi bir çok esnaf. Bankalar bile ne yapacağız diye bize soruyor. Çünkü yasalarımız 3 ay diyor. Şimdi bu insanlar risk grubunda ve bu büyük bir tehdit. Bu konuda açılım yapılmalı ama hala bir açılım yok. Ötelemelerle birlikte mahkemelere yönlendirilen dava sayısında düşüş oldu, bankalar dava etmedi. Ama artık yasal sürecin sonuna geldik, artık davayı gerektiriyor. Şimdi dava sayıları artmaya başladı. Şu anda geçen seneki dava sayısı ayni oranda ama şubat ile birlikte büyük bir patlama olacak. Çünkü dediğim gibi yasal zaman sınırına dayandık.”
Yapılması gereken ne?
Ekonomideki düşüşün devam ettiğini belirten Tulga, nelerin yapılabileceğini de anlattı:
“Banka borçları için mutlaka girişim yapılmalı. Ya sübvansiye yapılmalı faizler için çünkü 20’lerin üzerine çıktı. Ve tabi yapılandırmalar yapılmalı. İş kaybına uğrayan tüm sektörler için yapılmalıdır. Bunun yanında sosyal güvenlik yatırımlarına devlet katkı yapıyordu ama insanlar 2018’den sonra büyük ölçüde geriye dönük borçlara sahip oldukları için bu katkıdan yararlanabilmek için sigorta borçlarını borçlanıp yapılandırdılar. Şubat ayı itibariyle sosyal güvenlik prim yatırımlarının da geriye dönük yapılması lazım. Bu durumu mevcut ekonomik yapıyla ödeme şansı yoktur. Bunu ödeyemezse işletmeler devletin katkısını da alamayacak.”
