Ülkede uygulanan süt politikalarının ve sektörde izlenecek yol haritasının belirlenmesi amacıyla düzenlenen ve iki gün sürecek “ Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Süt Üretimi, Süt ve Süt Ürünleri Ticareti Çalıştayı”nın açılışı gerçekleştirildi.
Tarım Doğal Kaynaklar Bakanlığı ve Kıbrıs Türk Süt Endüstrisi Kurumu’nun, Kıbrıs Türk Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği ve Kıbrıs Türk Süt Ürünleri İmalatçılar Birliği’nin katkılarıyla organize ettiği çalıştayın açılışı Girne Lord’s Palace Hotel’de saat 09.30’da açılış töreniyle gerçekleştirildi.
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’ndan, Açılışın ardından farklı çalışma gruplarının eş zamanlı çalışmalarına geçildi. Türkiye ve KKTC’den akademisyenlerin de katkı koyduğu çalıştaya birçok kurum ve kuruluş da destek veriyor. Çalıştay sonuç bildirisi yarın saat 11.00’de Lord’s Palace Hotel’de gerçekleştirilecek basın toplantısıyla kamuoyuyla paylaşılacak.
ÇAVUŞOĞLU
Açılış töreninde konuşan Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Nazım Çavuşoğlu, çalıştaya katkı koyan herkese teşekkür ederek sözlerine başladı.
Sektör temsilcilerini dinlediği zaman, dünyadan kopuk bir şekilde yaşamak zorunda kalınması ve bu coğrafyaya kıstırılmış olmanın statüko yapısı haline gelmiş söylemlerinin gündeme geldiğini belirten Çavuşoğlu, “Altı yıl önce Tarım Bakanlığı görevini sürdürdüğü dönemde ülkede günde 300 tonluk bir süt üretiminin olduğunu” hatırlattı.
Çavuşoğlu, o dönemde, “sütte maliyet, hijyen, sanayi ve pazarlamnın altının dolu olmaması halinde, dünyayla örtüşebilen, dünya bilgilerini kendi yönetim biçiminde bulunduran insanlar yoksa ve sadece bütün yükümlülüğü yine dünyadan kopuk bir devlet yapısı içerisinde sorunların çözümünü bekliyorsa, O devlet yapısı da vereceği teşvikleri kendi kazancından veremiyorsa burada herkesin bu sonuçla mutlu olmasının beklenemeyceğini söylediğini” belirtti.
Çavuşoğlu, “O zaman dönemde bu 300 ton süt bizim pazarlama imkanlarımız olmadığı için tarım sektörüne ayrılan teşvik sistemimizi yıpratıyor ve fazladır demiştim. Et ihtiyacımız da karşılanamıyordu dolayısıyla et verimi de yüksek cinsleri bu ülkede teşvik etmemiz gerekiyor diyorduk. Şimdi görüyorum ki ülkemizde uygulanan yanlış politika neticesinde süt verimi çok öne çıkarılmış bir üretim yapısı oluştu” dedi.
Çavuşoğlu, artık sorunları ortak akılla çözmek ve buna ekonomik aklı da dahil etmek gerekliliğine vurgu yaptı. Üretimde çeşitliliğin önemine değinen Çavuşoğlu, çeşitlilik ve kalite olmadan rekabet etmenin mümkün olmadığını söyledi. Ülkenin kaynaklarının sınırlı olduğunu da beliren Çavuşoğlu, bu kısıtlı kaynakların paylaşımının adil yapılması gerektiğini kaydetti. Çavuşoğlu, çalıştayın, sütün maliyetini aşağıya çekme, sütün hijyeni, sanayisi ve pazarlanması konusunda geleceğe çıkılan bu yolda bir milat olması temennisini dile getirerek, “Bizim için doğru olanı bireysel menfaatimize kapılmadan KKTC için doğru olanı bu çalıştaydan çıkaralım” şeklinde konuştu.
Çavuşoğlu, KKTC’nin geleceğinde dengeli bir kalkınmanın ve toplumsal mutluluğun ancak üretici, sanayici ve tüketicinin mutluluğunun dengeli olmasıyla mümkün olduğunun altını çizerek, bugün gerçekleştirilen çalıştayda bunun temellerinin atılmasını diledi.
TATAR
UBP Lefkoşa Milletvekili Ersin Tatar, adanın çeşitli yerlerinde farklı lezzetlerde hellim üretildiğini belirterek, bu ürünlerin Türkiye pazarında daha iyi yer bulabilmesi gerektiğini söyledi. “Neden seksen milyona süt ürünlerimizi dilediğimiz gibi pazarlayamıyoruz diye soran Tatar, ürünlerin uygun fiyata pazarlanabilmesi halinde bu sorunun çözüleceğini kaydetti. Tatar, Türkiye’nin büyük şirketlerine seslendiği konuşmasında KKTC’nin ürünlerini büyük pazarlarda ve büyük marketlerde görmek istediğini” belirtti.
ÖZYİĞİT
TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit açılışta yaptığı konuşmada, temel bir besin olan sütün çocuklara en kaliteli bir şekilde sunulması gerektiğini ifade ederek, sütün ailelerin de temin edebileceği bir fiyatta olması gerektiğine dikkat çekti. Özyiğit, bunun sütün ucuza alınıp ucuza satılması anlamına gelmediğini, üreticilerin de aynı zamanda desteklenmesi gerektiğini söyledi. Özyiğit, üreticilerin maliyetlerinin nasıl aşağılara çekileceğinin konuşulması gerektiğine dikkat çekti. Uzun zamandır Rum toplumuyla hellimin tescili konusunda kıyasıya bir mücadele verildiğini kaydeden Özyiğit, bu konuda bir yerlere gelindiğini ancak, ülkemizde geçmişte yaşanan küçükbaş hayvan hastalıkları nedeniyle yoğun bir şekilde küçükbaş hayvan itlafları olması nedeniyle, burada bir sıkıntı olduğunu ifade etti.
NAİMOĞLULARI
Açılışta konuşan Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğluları, “Bizim için önemli olan üreticinin geleceğini politika edinen ve doğru noktalarda pazarlamada yardımcı olan, üretim çeşitliliğini artıran zihniyetlerdir” dedi.
Yıllardır üretim yaptıklarını belirten Naimoğluları, ancak hiç bir zaman ne kadar, ne şekilde üretim istendiğini ortaya konamadığını söyledi. İhraç noktalarının ortadoğu ve Türkiye ile sınırlı olmasından dolayı, bu ülkelerin taleplerine uymak zorunda kaldıklarını kaydeden Naimoğluları, bu durumda fiyat belirlenmesi ve ürün çeşitliliğinin artırılmasının zor olduğunu kaydetti.
Hellimin tescilini ön plana koyarak yola çıktıklarını ifade eden Naimoğluları, “Hellim birinci sıradaki ürünümüzdür, biz tescili ortaya koyduk ama hellim noktasında kuralları Ortadoğu koydu” şeklinde konuştu. Keçi sütünün artırılması gerektiğine de değinen Naimoğluları, özellikle keçi sütünden yapılan peynir, uzun ömürlü süt gibi ürünlerin gündeme gelmesi gerektiğini kaydetti.
AVUNDUK
K. T. Süt Ürünleri İmalatçıları Birliği Başkanı Candan Avunduk da açılış töreninde yaptığı konuşmada, “Üretici kardeşlerimizin ürettiği süt alıcı bulmazsa beş para etmez. Biz milyon dolarlara fabrikalar kurduk hellim, kaşar üretiyoruz alıcısı yoksa beş para etmez. Demek ki biz ürettiğimiz ürünü satılabilir değerde üretirsek değer eder” şeklinde konuştu.
Ürünün satılabilir değerde olması için bugün bu çalıştayın gerçekleştirildiğini kaydeden Avunduk, süt fiyatıyla ürün fiyatı arasında fark olması halinde burada siyasilere görevler düştüğünü söyledi.
“Üretimin devam etmesi gerekiyorsa devlet sosyal devlet olma özelliğini ortaya koyup aradaki farkı kapatması gerekir” diyen Avunduk, Türkiye’den gelen uzman ve akademisyenlerin ülkede üretilen bu plansız üretimin ne şekilde üretilmesi gerektiği konusunda bilimsel bir çalışma olacağı düşüncesiyle çalıştayın hayırlı olmasını diledi.
ÖZDEN
Türkiye Damızlıkçı Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği Başkanı Cemalettin Özden 1995 yılında kurulan birlik ve faaliyetleri hakkında bilgi verdiği konuşmasında, süt kalitesinin önemine de değindi. Özden, kayıt ve ıslah çalışmaları olmadan süt kalitesini iyleştirmeden bir yere varılamayacağının altını çizerek, süt kalitesinin sadece sütü soğuk zincire almak anlamına gelmediğini, içeriğinin de bilinmesi gerektiğini söyledi. Özen, çalıştayın Kıbrıs halkı ve üreticilerine hayırlı olmasını diledi.
* * *
SÜTEK MÜDÜRÜ KÜRŞAT'IN KONUŞMASI
Süt Endüstrisi Kurumu Müdürü Fide Kürşat, SÜTEK olarak ülkede üretilen tüm çiğ sütün çiftliklerden toplanıp imalatçılara ulaştırılmasına kadar olan süreçte nakliye, kalite kontrol pazarlama ve tahsilatı yürüttüklerini belirttiği konuşmasında, ülkede süt sektöründe uzun bir süredir ciddi sorunlar yaşandığını kaydetti.
Kürşat, üretilen çiğ sütün yaklaşık yüzde 65’inin ihracata geriye kalan yüzde 35’inin ise iç piyasaya ürün olarak işlendiğini belirten Kürşat, SÜTEK olarak dış piyasada ihracatçı firmaların yaşadığı pazar sorunundan dolayı günlük olarak üretilen toplam 475 ton sütün yaklaşık yüzde 15’ini pazarlamakta zorluklar yaşandığını anlattı.
Yaklaşık altı aydan beridir devam eden bu sorunun aşılması için, sektörün her iki paydaşı olan Hayvancılar Birliği ve İmalatçılar Birliği gece gündüz bizlerle mesai harcadıklarını vurguladı. Kürşat, düzenledikleri çalıştayla ülke hayvancılık ve süt politikalarını, süt üretiminin kalitesini ve standardizasyonunu, süt ve süt ürünleri ticaretinde pazarlama ve destekleme politikalarına ilişkin konuların bütün tarafların geniş katılımının sağlayacağı bir ortamda tartışılmasını hedeflediklerini kaydetti.
“Ülkemizde sık yaşanan süt sorununa kalıcı çözümler üretebilmek için tarım sektöründe faaliyetlerin sürdürebilir olması, verimli ve ekonomik değerinin artması için sürdürülebilir hayvancılık politikalarının uygulanmasına ihtiyaç vardır” diyen Kürşat, çalıştayla süt üretimi ve süt ürünlerinde standardizasyon oluşturulması, iç ve dış ticarete ilişkin süreçlerin etkin bir şekilde yönetilebilmesi konusunda karar alıcılara rehberlik edecek ve tavsiye niteliğinde bir sonuç raporu hazırlanmasının amaçlandığını kaydetti.
