Eniz Orakcıoğlu
Ticaret Dairesi ihracat verilerine göre 2015 Ocak-Kasım döneminde 17 Milyon civarında olan patates ihracatı, 2016 Ocak-Kasım döneminde 4 milyon civarlarına düştü. Bu rakamlarla birlikte patates ihracatında 71 oranında düşüş yaşandığı gözlemlenirken bu düşüşler ekonomide yaşanan çıkmazı da gözler önüne serdi.
Yeni Bakış’a patates ihracatındaki yüze 71’lik düşüşü değerlendiren Doğancı (Elye) Üreticiler Birliği Başkanı Mehmet Bicen, laboratuvar eksikliğinden dolayı test edilemeyen patateslerin Türkiye’den dönmesine neden olduğunu belirterek tüccarın büyük oranda maddi zarara uğradığını söyledi.
Bicen, “Eğer bu ürünlerde bir sorun olduğunu ürün ülkemizdeyken bir laboratuvar sayesinde tespit edebilmiş olsaydık, ürün gönderilmez ve üretici ile tüccarda zarara uğramazdı” şeklinde konuştu.
Yeşil Hat üzerinden Güneye satmış oldukları ürünlerde AB mevzuatı uygulandığını belirten Bicen, “AB mevzuatında da yüzde 3 ile 8 oranında bir tolerans tanınıyor. Dolayısıyla Türkiye’de KKTC ile iş birliği yapar ve haşerede sıfır limitasyonu kaldırıp hiç değilse yüzde 1 ya da 2 limitasyon uygularsa KKTC’de 1 kilo patates kalmaz ve rekolte ile para akışı 100 kat yukarıya çıkar” dedi.
Ticaret Dairesi ihracat verilerine göre 2015 Ocak-Kasım döneminde 17 Milyon civarında olan patates ihracatı, 2016 Ocak-Kasım döneminde 4 milyon civarlarına düştü. Bu rakamlarla birlikte patates ihracatında 71 oranında düşüş yaşandığı gözlemlenirken bu düşüşler ekonomide yaşanan çıkmazı da gözler önüne serdi.
Doğancı (Elye) Üreticiler Birliği Başkanı Mehmet Bicen, ihracattaki söz konusu bu düşüşü Yeni Bakış’a değerlendirdi. Bicen, patates ihracatında 1 yıllık bir zaman zarfında yüzde 71’lik düşüşün başlıca sebebinin Türkiye’ye gönderilen ürünlerde Türkiye’nin ülkemize haşerede sıfır limitasyon uygulaması olduğunu söyleyerek, “Buna bağlı olarak da bu yıl zarfında birçok ürünümüzde haşere bulunduğu için geriye dönmüştür. KKTC ve TC, aralarında bu mevzuatla oluşan sorunu halen aşamamasından dolayı ve patateste gerekli haşere analizlerini yapmak için KKTC’de tam teşekküllü bir laboratuvarın olmamasından dolayı ihracat düşmüştür” şeklinde konuştu.
“Hem üretim, hem de ihracat geriledi”
Türkiye’ye gidip geri dönen patatesler sebebi ile üretici ve tüccarın büyük maddi zarara uğradığını belirten Bicen, “Eğer bu ürünlerde bir sorun olduğunu ürün ülkemizdeyken bir laboratuvar sayesinde tespit edebilmiş olsaydık, ürün gönderilmez ve üretici ile tüccarda zarara uğramazdı. Bizim amacımız haşereli ürünleri satmak değildir. Bu ülkede de bir laboratuvar yoksa bunun suçlusu ve sorumlusu tüccar ve üretici olmaz. Dolayısıyla geçmiş ve şimdiki hükümetlerimizin bu sorunu çözememesi, üreticinin ve tüccarın büyük zararlara uğraması, artı üretim girdi maliyetlerinin yukarıya çıkması ve pahalıya üretim yapmamız, bunun yanında teşvikler ile desteklerin zamanında ve yeterince olmaması patatesin hem üretiminde, hem de ihracatında gerilemeye neden olmuştur” dedi.
“Yüzde 1 limitasyon uygulansa elde 1 kilo patates kalmaz”
Yeşil hat üzerinden güneye patates sattıklarının altını çizen Bicen, “Maalesef Yeşil Hat üzerinden Güneye satmış olduğumuz ürünlerde Güney Kıbrıs bizlere sıfır limitasyon değil Avrupa Birliği mevzuatını uyguluyor. AB mevzuatında da yüzde 3 ile 8 oranında bir tolerans tanınıyor. Dolayısıyla Türkiye’de KKTC ile iş birliği yapar ve haşerede sıfır limitasyonu kaldırıp hiç değilse yüzde 1 ya da 2 limitasyon uygularsa KKTC’de 1 kilo patates kalmaz ve rekolte ile para akışı 50 kat, hatta 100 kat yukarıya çıkar. Bu rekolteyi sağlayacak altyapımızda mevcuttur. Türkiye’den suyun geldiği bu günlerde suda da sıkıntımız olmayacaktır. Dolayısıyla da bu noktada top bizi yönetenlerdedir” diye konuştu.
“Üretici zarar yapmaktan bıktı”
Üreticinin üretim yapmaya hazır olduğunu vurgulayan Bicen, “Üretici artık zarar yapmaktan bıkmıştır. Dolayısıyla üretimde gerileme yaşanmış ve üretici üretimden el, ayak çekmiştir. Artık yaşanan sorunlardan dolayı üretici az üretmekte, patates fiyatları yükselmekte ve ihracat da azalmaktadır. Geçmiş yıllarda patates ihracatı en çok ihraç edilen ürünler arasında Narenciyeden sonra 2’inci sırada yer alırken şimdi 4’üncü, 5’inci sıraya gerilemiştir” şeklinde konuştu.
