Haber: Pelin Yükselay
Kara altın harnupta geçen yıl yaşanan hasat ve fiyatlandırma krizi nedeniyle bu yıl daha temkinli bir durum söz konusu. Harnup Üreticileri Birliği yönetimi, sektördeki sorunların çözümü için Başbakan Ünal Üstel’le görüşüp randevu talep ederken, Birlik Başkanı Bekir Bolatcan’ın gözü Ekim ayında açılacak Dünya Harnup Piyasasında…
Bolatcan: Tüccar 10 TL fiyat verdi, üretici ürünü toplamadı
Konuya ilişkin Gündem Kıbrıs Gazetesi’ne konuşan Harnup Üreticileri Birliği Başkanı Bekir Bolatcan, harnup fiyatının tüccarlar tarafından 10 TL olarak belirlendiğini, hükümetten henüz bir fiyat gelmediğini anlatttı. Şu anda bu belirsizlik içerisinde 2025 rekoltesini konuşmanın anlamsız olduğunun altını çizen Bolatcan, üreticinin küskün olduğuna ve hasat zamanı gelmesine rağmen, harnubu dalından toplamadığına vurgu yaptı.
“Bugün oldu toplanan ürün miktarı yüzde 10’u bulmaz” diyen Bolatcan, üreticinin hükümet tarafından harnup fiyatının belirlenmesini beklediğini kaydetti. Bu konuda üreticide geçen yıldan kalma bir küskünlük olduğunun altını çizen Bolatcan, hükümetten bu konuda çözüm beklediklerini söyledi.
“Başbakan Ünal Üstel görüşme için söz verdi”
Sorunların çözümü adına Başbakan Ünal Üstel’le görüştüklerini ve randevu sözü aldıklarını belirten Bolatcan, “Sayın Başbakan Ünal Üstel’le görüşme gerçekleştireceğiz. Harnup üreticisine ne teşvik verecekler, fiyatlar ve alım ne olacak, bu konuları masaya yatıracağız. Şu an Kooperatifte ve Binboğa Yem Fabrikası’nda sorun var. Harnubu kim işleyecek? Bu belirsizliklerin ortadan kalkması için hükümetten adım bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
Binboğa detayı… “Harnubu kim işleyecek?”
Ülkede iki adet harnup işleme tesisi bulunduğuna dikkat çeken Bolatcan bunlardan birinin özel kuruluş Jet Gaz, diğerinin de Binboğa Yem Fabrikası olduğunu belirterek, bu yıl harnubu kimin nerede işleyeceğini bilmediklerini kaydetti.
Geçen yıl harnubun 10 TL’den alındığını ve 30 TL’ye satıldığını anlatan Bolatcan, bu fiyat farkına rağmen Binboğa Yem Fabrikası’nın zarar ettiğini belirterek, “bu fiyat farkına rağmen Binboğa Yem Fabrikası nasıl zarar ederek battı, kapanma noktasına geldi?” diye sordu.
“Biz Boğaz’daki işletmeye birlik olarak talibiz”
Harnup Üreticileri Birliği Başkanı Bekir Bolatcan, konuyla ilgili şöyle devam etti:
“Şimdi tam zamanı… Madem bu kurumlar devlete yük ve sürdürülemez bir yapıda Binboğa Yem Fabrikası’nın harnup üretim fabrikası olan Boğazdaki işletmeyi bize versinler. Biz birlik olarak buna talibiz. Tesisi bize devretsinler biz harnuplarımızı işleyelim ve bu pazara yeniden can verelim.”
“Bu kaosa bir an önce son verilmeli”
Tüm bu yaşananların üretici için ciddi bir çöküş olduğunun altını çizen Bolatcan, harnup hasat tarihinin 15 Ağustos olarak açıklandığını ancak yaşanan bu belirsizlikler nedeniyle bugüne kadar hiçbir üreticinin hasada başlamadığını söyledi.
Bolatcan, “Üretici küs, ağaçları toplamıyor. Binboğa Yem Fabrikası battı, özel işletme olan Jet Gaz’da 5 Eylül’den sonra açılacak Dünya Harnup Borsasını bekliyor. Jet Gaz fiyatlarını bu borsaya göre belirleyecek. Üretici tam bir kaos içinde. Bunun yanında hükümet üreticiye ne kadar teşvik verecek bilmiyoruz. 2 yıldır 10 TL teşvik veriyorlar. Bu teşvik günümüz koşulları için çok düşük. Hayat pahalılığı arttı, akaryakıt fiyatları arttı, gübre maliyetleri yükseldi, işçilerin ücretleri arttı… Üretici 10 TL ile üretime nasıl devam edecek? Bu yıl üreticiyi 10 ya da 20 TL teşvik kurtarmaz. Milli servet el birliği ile ok ediliyor” diye konuştu.
“Harnup daha çok tanıtılmalı”
Harnubun ve harnup bazlı ürünlerin tanıtımının daha çok yaygınlaştırılması gerektiğinin de altını çizen Harnup Üreticileri Birliği Başkanı Bekir Bolatcan devamla şunları kaydetti:
“Avrupa Birliği Kırsal Kalkınma Merkezi’nden, hükümetten ve Türkiye’den ürünün tanıtılması için taleplerimiz oldu. Markalaşma süreci, pekmez fabrikası kurulumu, sofralık harnubun seçimi noktasında envanterlerin seçimi taleplerimizi ilettik. Her geçen gün ülkenin geleceğinden gittiğini bilmeleri gerekiyor. Siyasi rantlar bir kenara bırakılmalı, ülkenin geleceğine el atılmalı”
“Harnup üretiminin kolay yapıldığını sanıyorlar ama değil…”
Bazı çevrelerde harnup üretiminin kolay olduğu izlemini bulunduğunu da belirten Bolatcan, bunun yanlış olduğunu vurgulayarak, üretimin meşakkatli olduğunun altını çizdi. Bolatcan, “Harnup ağacının senede en az 3 sefer dibinin sürülmesi lazım. Bunun yanında yağmurun olmadığı, kuraklığın yoğun olduğu senelerde yaz kış sulama yapılmadı, budanması ve de gübrelenmesi gerekiyor. Oldukça meşakkatli bir süreç” ifadelerini kullandı.
“Dünya Harnup Borsasını takip edeceğiz”
Harnubun dünya piyasasındaki ham halinin karşılığı 38 TL olduğunu belirten Bolatcan, Dünya Harnup Borsası’nı takip edeceklerini belirterek, konuyla ilgili sözlerini şöyle noktaladı:
“Bugün bir kişinin bir günde 150 kilo harnup topladığı gerçeği var önümüzde. Bugün harnubun toplanması için günlüğü 2 bin 500 liradan aşağıya işçi yok. Bu ürünler toplanır ve fabrikaya gider. Yakıt maliyetleri, araçların bakım maliyetleri… Bunların tamamını hesapladığınızda bu yıl için ortaya 28 TL maliyet çıkıyor. Harnubun dünya piyasasındaki ham halinin karşılığı 38 TL. Borsayı takip edeceğiz, yeni tüccarların gelmesi için atılması gereken adımlar var, kota engeli ortadan kaldırılmalı. Hükümet de bize ambargo koymamalı.”