“Karma oy bölgesel olmalı”

Haber: Bahar SANCAR

Cumhuriyet Meclisi’nde Karma Oyu kalkmasına yönelik çalışmalar yapılsa da, yasa önerisi komiteye geri çekildi ve üzerinde yeniden çalışma yapılmasına karar verildi. Gündem Kıbrıs Gazimağusa Bölgesi Muhtarlarına “Karma oy sizce kalkmalı mı?” diye sordu. Gündem Kıbrıs’a konuşan Gazimağusa Bölgesi muhtarları karma oyun kalkmasının yerine bölgesel karma oy sistemine geçilmesinin daha iyi olacağını söyleyerek, vatandaşın bu sayede vatandaşın tercih ve seçim hakkının da elinden alınmamış olacağını vurguladı. Gazimağusa Muhtarları, bölgesel karma oy kullanımında vatandaşları tanımadıkları bölgelerden olan adaylara spor toto oynar gibi oy vermek zorunda kalmayacağını ve daha bilinçli oy kullanabileceğini söyleyerek, seçim sisteminin basitleştirilmesi gerektiğini ifade etti.

Bazı muhtarlar ise vatandaşın siyasi görüşlerine uygun olarak siyasi partilere oy verebileceğini ifade etti. Muhtarlar, karma oyun hem vatandaş için hem seçim memurları için zorluklarına dikkat çekerek, devlete de ciddi anlamda maddi külfet getirdiğini söyledi. Özellikle yaşlı seçmenlerin karma oy kullanamadığını söyleyen muhtarlar, bu durumun eşit ve demokratik olmadığını da sözlerine ekledi.

Gazimağusa Anadolu Mahallesi Muhtarı Ali Buruk:

Gazimağusa Anadolu Mahallesi Muhtarı Ali Buruk, karma oyun kesinlikle kalkması gerektiğini söyleyerek, “Karma oy bence kalkmalıdır. Biz Mağusa’dayız. Güzelyurt, Lefkoşa, Gine’deki adayları tanımıyoruz. Sadece mevcut bakanları ve milletvekillerini biliyoruz. Karma oy kullanırken vatandaşa çarşaf gibi bir liste geliyor. Vatandaş hiçbir şey anlamıyor. Listede tanımadığı, bilmediği bir sürü isim görüyor. Bu sefer de dönüp dolaşıp aynı isimlere oy veriyor ve aynı kişiler seçilmiş oluyor” dedi.

Konuşmasının devamında Buruk, “Seçim sisteminin değişmesi gerektiğine inanıyorum. Herkes kendi bölgesindeki adaylara oy vermelidir. Tanımadığı insanlara oy vermek zorunda değildir. Ben bölgemdeki insanları tanırım. Kimlerin iş yapacağını biliriz ve adaylar arasında daha bilinçli tercih yapabiliriz. Bölgesel bir seçim sistemi olmalıdır” dedi.

Buruk, karma oy kullanımının zorluğuna da dikkat çekerek, “Karma oyu kullanmak da zordur. Birçok oy yanıyor. Yaşlı insanlar hiç kullanamıyor. Seçim sistemi daha da basitleştirilmelidir” dedi.

Gazimağusa Akdoğan Köyü Muhtarı İsmail Kozanoğlu:

Gazimağusa Akdoğan Köyü Muhtarı İsmail Kozanoğlu, karma oyun kaldırılması gerektiğini ifade ederek, “Karma oy kaldırılsa daha temiz olur. İnsanların karma oy kullanımında çok oyları yanıyor. Karşılıklık da oluyor. Oy kullanma daha sade ve temiz olmalı. Karma oyu bazıları yapıyor, bazıları yapamıyor. Çok oy yanıyor. Siyasiler kendileri bunun hesabını nasıl yapar bilemiyorum. Buna onlar karar verecek. Ancak kendi bölgemde gördüğüm yaşlı insanlar karma oy yapamıyor. Bu durum da eşitsizlik yaratıyor. Demokratik değil” dedi.

Gazimağusa Aktunç Mahallesi Muhtarı Şengül Pala:

Gazimağusa Aktunç Mahallesi Muhtarı Şengül Pala, karma oyun kaldırılması gerektiğini söyleyerek, kendisinin karma oyu tercih etmediğini ifade etti. Pala, karma oy kullanmasının zorluklarına dikkat çekerek, “Karma oy bence kaldırılmalıdır. Öncelikle oy kullanırken insanlar oy kabininde çok zaman kaybediyor ve orada uzun kuyruklar oluşuyor. Diğer yandan karma oyun kullanımı da çok zor. Tanımadığın insanlara da oy vermek zorunda kalıyorsun. Diğer taraftan da zorluktan dolayı birçok oy yanıyor hepimiz her seçim dönemi bunu görüyoruz” dedi.

Konuşmasının devamında Pala, “Seçimler liyakate göre değil samimiyete dayalı oluyor. Vekil adaylarında da meclise girelim de nasıl girersek girelim düşüncesi ortaya çıkıyor. Partiler adına değil kendi çıkarlarına seçim çalışması yapıyorlar. Bu bence doğru bir düşünce değil. Böyle olmaz. Partilerin ve ülke çıkarlarının doğrultusunda olmalıdır. Mesele koltuk meselesi mi yoksa iş yapma derdi mi? Vatandaşın sorununu çözemedikten sonra o koltukta oturmanın bir anlamı yok. Tüm bu nedenlerden dolayı karma oy bence kaldırılmalıdır” diye konuştu.  

Gazimağusa Beyarmudu Köyü Muhtarı Mustafa Tan:

Gazimağusa Beyarmudu Köyü Muhtarı Mustafa Tan da karma oyun kaldırılması gerektiğini söyleyerek, “Karma oyu kullanmak özellikle yaşlı insanlar için çok zor oluyor. O nedenle kaldırılsın. Seçim sistemi daha basitleştirilişin. Her partiden seçim yapmak bana göre doğru değil. Vatandaş siyasi görüşüne en uygun partiye mührünü vursun geçsin” ifadelerini kullandı.

Gazimağusa Dumlupınar Mahallesi Muhtarı İmer Çavuşoğlu:

Gazimağusa Dumlupınar Mahallesi Muhtarı İmer Çavuşoğlu da karma oyun özellikle yaşlı seçmenler için zor bir seçenek olduğunu söyleyerek kaldırılması gerektiğini ifade etti. Çavuşoğlu, “Karma oyu kullanmak hem zaman alıyor hem de çok zor. Zaten oyların çoğu yanıyor. O nedenle kaldırılsın” dedi.

Gazimağusa Serdarlı Gönendere Köyü Muhtarı Mustafa Bostancıoğulları:

Gazimağusa Serdarlı Gönendere Köyü Muhtarı Mustafa Bostancıoğulları, ise köyünde çok fazla yaşlı insan olduğunu söyleyerek, “Benim köyümde yaşlı kesim çok var. Çok insan kullanmayı başaramıyor. O kadar uzun listede isim bulamıyor. Sayısı var, bölgesi var. Dikkat edilmesi gereken çok konu oluyor. Kendi köyüm adına karma oy karmaşık gibi gözüküyor ve vatandaş istemiyor” dedi.

Bostancıoğulları, konuşmasının devamında, “Her milletvekili ve her bakan kendi bölgesi dışındaki bölgelere de hizmet götürmek zorundadır. Bence karma oy kalsın ama karma oyun kullanımı basitleştirilebilir. Daha pratik olabilir. Her insan başaramaz oy yanar karmaşık ve zor olduğu için... Yine seçmenler için demokratik bir haktır. Ama yaşlı insanlar başaramaz. Kolay değil karma oyu kullanmak. Onları dışlayamayız” diye konuştu.

Gazimağusa Güvercinlik Köyü Muhtarı Hüseyin Ünal:

Gazimağusa Güvercinlik Köyü Muhtarı Hüseyin Ünal, karma oy sisteminin basitleştirilmesi gerektiğini söyledi. Ünal, “Karma oy kalsın ama oy kullanma basitleştirilsin. Bu şekilde vatandaş çok zorlanıyor” dedi.

Gazimağusa İnönü Köyü Muhtarı Mehmet Depreli:

Gazimağusa İnönü Köyü Muhtarı Mehmet Depreli, karma oyun kaldırılması gerektiğini ifade ederek, “Bence kaldırılması gerekir çünkü kullanımı çok zor. Ancak karma oy bölgesel olabilir. Kendi bölgemizden istediğimiz ve tanıdığımız kişilere oy verebiliriz” dedi.

Gazimağusa Lala Mustafa Paşa Mahallesi Muhtarı Tuncay Yahyaoğlu:

Gazimağusa Lala Mustafa Paşa Mahallesi Muhtarı Tuncay Yahyaoğlu, karma oyun kaldırılması gerektiğini söyleyerek, “Karma oy olduğu sürece bazı adaylar sırf doktor ya da avukat oldukları için hak etmedikleri oyları alıyorlar. Diğer yandan karma oy kullanımında ciddi anlamda oylar yanıyor ve boşa gidiyor. Bu kez de karma oy kullanan seçmenlerin iradeleri sandığa yansımamış oluyor. Seçim dönemi adaylar sadece kendilerine çalışıyorlar ve birbirlerine düşmanlık ederek oy toplamaya çalışıyorlar. Ona oy verme bana oy vere dönüyor olay. Bunlar doğru şeyler değildir” dedi.

Yahyaoğlu, “Karma oy listesi yapmak vatandaş için, seçim döneminde çalışan görevliler için külfettir. Diğer yandan devlete maddi olarak da büyük külfeti vardır. Spor totoya dönüyor karma oy kullanımı ve günün sonunda da dirayetli bir iş çıkmıyor ortaya. İnsanlar karma oyu tehdit unsuru olarak kullanıyor. Gençler bile karma oyu karıştırıyor, yaşlılarımız karma oyu hiç kullanamıyor” dedi.

Konuşmasının devamında Yahyaoğlu, “Seçim sistemi bence tamamen değişmelidir. Hatta barajın da yüzde 8’e yükseltilmesi gerektiğini düşünüyorum. Mevcut sistemde her yerde her şeyde karmaşıklık oluyor” ifadelerini kullandı.

Gazimağusa Piyale Paşa Mahallesi Muhtarı Rıfat Sevindik:

Gazimağusa Piyale Paşa Mahallesi Muhtarı Rıfat Sevindik, partilerin belediye meclisi seçimlerinde bile karşı sokaktan rakip adaylar çıkarttığını söyleyerek, “Partiler, rakip parti şu mahalleden aday çıkarırsa bende oradan başka aday çıkarayım diyor. Vekiller seçime girerken kendi bölgelerinden girip milletvekili seçiliyor. Vatandaş oy kullanırken mecburen bu tanıdığımız dediği için karmaya gidiyor. Ama diğer taraftan da tanımadığı isimlere oy vermek zorunda kalıyor. Karma kullanma çok zor. Bölgesel karma olsa daha iyi olur. Genel karma hem vatandaş için zor oluyor hem oyları sayan memurlar için zor oluyor. Seçim bölgesel olmalı. İnsanlar tanımadıkları kişileri seçmek zorunda kalıyorlar. Bölgesel karma olduğunda değişim de daha çok olur. Bölge halkı kendi adaylarını tanıdığı için vekiller daha iyi seçebilir. Mevcut sistemde mevcut vekilleri değiştirme şansı da zordur ve yeni isimleri siyasette göremiyoruz. Vekillerimiz seçildikleri bölgelerine daha iyi hizmet verebilir. Karma oyda olan vatandaşa olur” ifadelerini kullandı.