Konuyla ilgili söz alan Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Devrim Barçın, ülkenin resesyona girme tehlikesiyle karşı karşıya iken ekonomiyi daraltacak hareketlerden kaçınılması gerektiğini vurguladı.

BARÇIN: “VATANDAŞ GÜVENSİZLİK NEDENİYLE İSTEMİYOR”

Deprem ve Diğer Doğal Afetlere Yönelik Mali Yardım ve Hazırlık Yasa Önerisi’nin ekonomiyi daraltıcı ve kayıt içini kayıt dışılığa itecek etkileri olacağını anlatan Barçın, henüz 2022 Kurumlar Vergisi ile 2022 Gelir Vergisi beyanında bulunmayanların da öngörülen ek vergi mükellefiyetleri nedeniyle vergi beyanından kaçınabileceğini belirtti ve “Beyanını yapanla yapmayana aynı oranda vergi yüklerseniz, siz olsanız kayıt yapar mısınız?” diye sordu.

Taşınmaz mal kiralama, taşınmaz mal devri ve motorlu araç devriyle ilgili öngörülen ek vergilere de değinen Barçın, kiralamalarda kişinin kaç evi olduğuna bakılarak ayırım yapılması gerektiğini kaydetti. Barçın, motorlu araç devriyle ilgili ek mükellefiyeti ise ülkeden toplu taşıma olmaması nedeniyle araç alımının lüks olmadığını söyleyerek eleştirdi.

Banka mevduatlarına uygulanan stopajın Bakanlar Kurulu kararıyla artırılabileceğini kaydeden Barçın, “TL mevduatlarına uygulanan stopaj yüzde 15’tir. Bakanlar Kurulu’nun bunu yüzde 18’e kadar çekme hakkı vardır. Bakanlar Kurulu kararı ile artırılabilecek bir stopaj oranını neden yasa ile artırmaya çalışıyorsunuz?” diye sordu.

Belediyelerden kesinti yapılmasını ise hiç doğru bulmadığını ifade eden Barçın, “Belediyelerden kesilecek katkı, hizmet kalitesinin düşmesi demektir. Vatandaşa hizmetten kesintidir” dedi.

Güneyden geçişlerle ilgili ek düzenlemeye de değinen Barçın, bunun geçişlerde azalmaya neden olabileceğini söyledi ve bu geçişlerin ekonomiye katkısından bahsetti.

Maaşlardan kesintisinin önce 13 ay, sonra 10 ay, daha sonra da 9 ay ve son olarak da 1 aya düşürülmesinin konuşulmasını eleştiren Barçın, vatandaşın kesinti yapılacak miktar veya zamanla ilgili derdi olmadığını, vatandaşın güvensizlik nedeniyle kesinti yapılmasını istemediğini söyledi.

Barçın, 13. maaştan kesinti yapılmayacağının belirtildiğini ancak ek mesailerden kesinti yapılacağının anlaşıldığını aktararak, bahse konu çalışmayla kamu maliyesinin zarar göreceğini belirtti.

BAYBARS: “TASARI VERGİ ADALETSİZLİĞİ YARATACAK, EŞİTLİĞE AYKIRI”

Ardından söz alan Bağımsız Milletvekili Ayşegül Baybars, hükümet ve hükümetin başında olduğu komitelere Meclis İç Tüzüğü'nü bilmiyor gibi davranma eleştirisinde bulundu.

Bahse konu yasa yasarısını hala kimsenin görmediğini söyleyen Baybars, daha ciddi olmaya çağırdığı hükümet üyelerine “ne yaptığını bilmeme” eleştirisinde bulundu.

Tasarıda konulan vergiler için “katkı” kelimesinin kullanılmasını da eleştiren Baybars, “Kayıtlı olan vergisini ödeyen herkese dokunacaksınız, ama kayıt dışına bir şey yok. Pes…” dedi.

Baybars, Vergi Hukuku’nda verginin adil ve aynı durumdakilere eşit uygulanmasının esas olduğunu vurgulayarak, “Ben bir işletmeysem ve vergi beyanımı yasa geçmeden yapmışsam bana ekstra yüzde 1 uygulamayacaksınız. Ama ben bu yasa geçtikten üç gün sonra beyan yaparsam uygulayacaksınız. Peki bu vergi adaletsizliğini nasıl gidereceksiniz?” diye sordu.

Bankadaki vadeli mevduatlarla ilgili düzenlemeye de değinen Baybars, “Faiz arttığı zaman insanların mevduatını çekeceğini düşünemeyecek kadar hesapsız mı yaparsınız bu işleri?” dedi. Baybars, taşınmaz mal vergisine konulan ek stopajın ise insanların bu devirleri yapmasının önüne geçeceğini kaydetti.

Konut kiralamada sadece kiraya değil, depozitoya da ek vergi konulduğunu söyleyen Baybars, “İnsanlara ait olmayan bir para üzerinden vergi alacak kadar gözünüz mü döndü?” dedi.

Herkesin ülkenin temel ihtiyaçlarını bildiğini ifade eden Baybars, dayanışma göstermeye hazır olduklarını ancak vergi adaletsizliği getirecek, eşitliğe aykırı bir yasaya onay vermelerinin mümkün olmadığını belirtti.

ÖZTÜRKLER: “GÖNÜLLÜLÜK ESASI GİRİNCE KKTC VATANDAŞLARINA YÜZDE 1 VERGİ KONULDU”

Eleştirilere yanıt vermek üzere söz alan İçişleri Bakanı Ziya Öztürkler, topluma hizmet etmek için çalıştıklarını vurguladı.

Muhalefetin “güvensizlik” konusundaki eleştirilerine cevaben Öztürkler, halkın günü geldiğinde güven konusundaki tavrını seçimlerde sergileyeceğini söyledi.

Taşınmaz mal tapu harçlarıyla ilgili düzenlemede, KKTC vatandaşlarını koruyarak 3. Dünya ülkesi vatandaşlarına yönelik düzenleme yaptıklarını anlatan Öztürkler, “Malı satacak olan kişilerde yüzde 1 oranını KKTC vatandaşları için eklememiştik ama o gün gönüllülük esası yoktu. Gönüllülük esası girince KKTC vatandaşlarına yüzde 1, diğer ülke vatandaşlarına yüzde 2 konuldu” dedi.

AMCAOĞLU, KULLANILAN AĞIR İFADELERE TEPKİ KOYDU

Ardından söz alan Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu, bazı muhalefet milletvekillerinin kullandığı ağır ifadelere sitem etti ve herkesi sakin ve sabırlı olmaya çağırdı.

Amcaoğlu’na yanıt vermek için yeniden söz alan Bağımsız Milletvekili Ayşegül Baybars, “Ortaya koyduğum adaletsizliklere cevap vermiş olsaydınız teşekkür ederdim” dedi.

ROGERS

Bağımsız Girne Milletvekili Jale Refik Rogers önerinin bütünü üzerindeki görüşmeler sırasında yaptığı konuşmada, depremin üzerinden 40 gün geçtiğini belirterek, herkesin dayanışma ruhuyla hareket ettiğini söyledi. “Halkın, hükümete güvenmediğini” savunan Rogers, hükümete “samimiyetsizlik” eleştirisinde bulundu. “Bilerek isteyerek, kaos yaratıldığını” savunan Rogers, gereksiz gündemler yaratıldığını öne sürdü. “9 ay kesinti yapılacak ve ondan sonra ihya olacak, bütün eksiklikler giderilecek mi?” diye soran Rogers, kaç tane daha okula ihtiyaç olduğunu sorguladı.

“Kayıt dışı ekonomiyi kayıt altına almak için yaptığınız bir şey söyleyin, ben buna olumlu oy vereceğim” diyen Rogers, “Ne yaptınız bu dönem içerisinde” sorusunu yönelterek, yapılan düzgün şeylerin bile bozulduğunu ileri sürdü.

“Ne zaman ben çocuğumu devlet okuluna içim rahat göndereceğim” diyen soran Jale Refik Rogers, 20 bin TL maaş alan bir kişinin geçinemediğini anlatarak, vatandaşın artık konut alamadığını kaydetti.

“Başkaları para kazanır, siz de işlemlerini yaparsınız. Yarattığınız statüko içten çürüdü” iddiasında bulunan Rogers, “Bu halkla dalga geçmeyi bırakın” diyerek, kesintiyle ülkede hiçbir şeyin çözülemeyeceğini savundu. Rogers, artık cesaretle bir şeyin değiştirilmesi gerektiğini ifade ederek, yasa önerisinin, “içeriğine girmeyeceğini, ne olduğunun zaten belli olmadığını” öne sürdü.

YEŞİLIRMAK

UBP Milletvekili Emrah Yeşilırmak ise, yapılan konuşmalardan dolayı üzülmemenin elde olmadığını belirterek, Ayşegül Baybars’ın söylediklerini hayretle izlediğini dile getirdi ve Halkın Partisi’nin nereden nereye geldiğini işaret etti.

Muhalefet vekillerinin yaptığı önerilerin yerinde öneriler olduğunu söyleyen Emrah Yeşilırmak, yapılması gerekenlerin uzun yıllardır yapılması gereken şeyler olduğunu ve neden bunun rahatsızlık yarattığını sorguladı.

Türkiye’de meydana gelen depremden sonra bunların konuşulmaya başladığını belirten Yeşilırmak, ülkenin de deprem kuşağında olduğunu dikkate alan hükümetin sorumluluk anlayışı çerçevesinde bu yasa önerisini yaptığını söyledi.

Harcama rakamlarının gerçeği yansıtmadığı söylendiğine değinen Yeşilırmak, komitede bir çalışma yaparak, kalemleri muhalefetle birlikte belirlediklerini kaydetti. Özellikle maaşlardan kesintilerin eğitime ve sağlığa harcanması konusunda genel kanı oluştuğunu belirten Yeşilırmak, okulların yüzde 80’inin 1974 öncesinden olduğunu ve sıkıntılı okullar bulunduğunu ifade etti. Muhalefetle gider kalemleri konusunda fikir birliğine vardıklarını belirten Yeşilırmak, Merkez Bankası kar payı önerisini muhalefetin yaptığını dile getirerek, muhalefetin yasa önerisi hazırlanırken, sürece katkı koyduğunu ve önerilerinin yasanın içerisine girdiğini söyledi.

Yasanın içerisinde gider kalemlerinde bir sıkıntı olduğunu düşünmediğini dile getiren Yeşilırmak, toplumsal dayanışma ruhunun ön plana çıkarılması gerektiğini kaydetti. Hükümetin izlediği tutumun ek bir kaynak oluşturmak olduğunu ifade eden Yeşilırmak, önerinin toplumun ihtiyacı olan bir öneri olduğunu belirtti.

Yasanın içerisinde gider kalemleri alanlarının da yazdığını dile getiren Yeşilırmak, hükümetin verdiği kararın Kıbrıs Türk halkının menfaatine olduğunu kaydetti. Emrah Yeşilırmak, ülkenin deprem kuşağında olması nedeniyle tedbirlerin alınması gerektiği üzerinde durdu.

ERHÜRMAN

CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman ise yeniden söz alarak, özel bir yasa çıkarıldığını ve birtakım kaynaklar yaratıldığını kaydetti. Erhürman, bu kaynaklarla ilgili üç bacak olduğunu ancak tasarruf bacağı olarak dördüncüsünün de olması gerektiğini ve bunu yasada göremediklerini söyledi.

Gelirden tasarruf olmayacağını dile getiren Erhürman, tasarruftan kastının, gider olarak öngörülen şeylerden tasarruf ederek, buraya aktarılması olduğunu söyledi. Erhürman, yasada bütün kaynakların kalem kalem belli olması gerektiğini ancak tasarrufa ilişkin tek bir kalem olmadığını ifade etti. Tasarrufun, yatırım, izaz-ikram gibi kalemlerde olabileceği kaydeden Erhürman, "yasada yazılı değil ancak tasarruf var" denilmesi üzerine “tasarruf olgudur, Ya vardır, ya yoktur” dedi ve  yazılı olmayan şeyin kaynak olarak aktarılıp, aktarılmayacağının sorgulanamayacağını söyledi.

Yasa gücünde kararname çıkmadan önce kendisinin de bulunduğu bir görüşme yapıldığını dile getiren Erhürman, o görüşmeden sonra BRT’deki televizyon programında Toplumsal Dayanışma Platformu’na yardım kampanyası nedeniyle teşekkür ettiklerini ancak oradan çıktıktan sonra kendilerinin haberi olmadan Resmi Gazete’de Yasa Gücünde Kararnamenin yayımladığını belirtti.

Sürecin böyle başladığına işaret ederek, her aşamada tuhaflıklarla karşılaştıklarını dile getiren Erhürman, 12 maddeden, 4’ü, 5’inin Meclis Genel Kurulu’nda değiştirilmesinin öngörüldüğünü ve bunun 40 dakika önce eline geldiğini söyledi.

“Ortak akıl anlayışı olmadığı” eleştirisinde bulunan Tufan Erhürman, ilk metne göre, şu anki metnin daha iyi olduğunu ifade etti.

ŞAN

Maliye Bakanı Alişan Şan ise, 6 Şubat sabahı felakete uyandıklarını ve zaman geçtikten sonra felakatin büyüklüğünün anlaşıldığını ifade ederek, Türkiye’de binlerce soydaşın, İsias Otel’de öğrencilerin, yurttaşların hayatını kaybettiğini anlattı.

Depremler ve doğal afetlerle daha etkin mücadele etmek için ortaya bir yasa taslağı çıktığını ifade eden Şan, kurulan ad-hoc komite çerçevesinde ilk çıkan taslağın daha iyi bir şekle getirilmesi için çalışmaya başladıklarını belirtti.

Önerinin elbirliğiyle Meclis’ten geçirilmesini temenni eden Şan, tasarının üç basamaktan oluştuğunu birinin maaşlardan gönüllülük esasıyla kesintiler, diğerinin ek vergiler, üçüncüsünün ise bütçeden destek olduğunu söyledi. Gelir kaleminin, gider bacaklarının da soru işareti oluşmaması için belirtildiğini ifade eden Şan, bunun eğitim, sağlık ve doğal afetlerle mücadele için sivil savunma ve itfaiyenin güçlendirilmesini içerdiğini anlattı. Öneri madde madde görüşülürken, daha iyisinin yapılacağı temennisini dile getiren Şan, yasanın oy birliğiyle geçirilmesini diledi.

Konuşmaların ardından önerinin madde madde görüşülmesine geçilmesi oy çokluğuyla kabul edildi.

MADDE MADDE GÖRÜŞME

Madde madde görüşme sırasında Doğal Afet ve Depremle İlgili Mevzuatın Düzenlenmesine İlişkin Oluşturulan Geçici ve Özel (Ad-Hoc) Komitesi Başkanı Özdemir Berova, kapsam 4 maddesinde değişiklik önerisinde bulundu.

Bunun üzerine söz alan CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, “kamu bankalarından” ibaresi yerine “yürürlükteki mevzuat uyarınca tescil edilen bankalardan” ibaresinin konulmasının önerildiğine değinerek, “Kasıt özel bankaların da bunun içerisinde olması ise bu yanlıştır” dedi ve zaten öneride “özel sektör çalışanlarından” diye ibare olduğunu ifade etti. Erhürman, özel sektör çalışanları kavramının, özel bankalarda çalışan herkesi içerdiğini kaydetti.

CTP Milletvekili Devrim Barçın ise, söz alarak, ilgili ayda alınan her türlü ödeneğin kesinti içerisinde olup olmadığını sordu.

Maliye Bakanı Alişan Şan ise yerinden söz alarak, “Kastedilen ve murat edilen ek mesailer değildir. Brüt maaş derken ek mesaileri dışında tutuk” dedi.

Bunun üzerine Komite Başkanı Özdemir Berova, maddeye, “ek mesailer hariç” ifadesini de ekleyerek, değişiklik önerisini yeniden sundu. Berova, bunun maddeye, “ek çalışma ödeneği hariç” şeklinde yazılacağını söyledi.

CTP Genel Başkanı Erhürman ise yerinden, özel bankalarla ilgili sorusunu yineledi. Ardından yeniden söz alarak, kürsüye çıktı.

“Bu meclisi Türkçesi olmayan bir yasaya mahkum ediyorsunuz… Ayıptır bu Meclis’e böyle bir şey olur mu?” diye soran Erhürman, maddedeki kapsamın maaşlardan bahsettiğini dile getirdi.

Ardından Berova’nın yaptığı öneri oy çokluğuyla kabul edildi. Maddenin değiştirilmiş şekli de oy çokluğuyla kabul edildi.